بشار اسد: روابط میان سوریه و ایران قابل معامله نیست

بشار اسد در مصاحبه با شبکه العالم در دمشق درباره وضع جنوب کشور سوریه و اتفاقاتی که در این منطقه در حال وقوع است، عنوان کرد: «پس از آزادسازی غوطه، تصمیم گرفتیم تا بر روی قسمت‌های جنوبی متمرکز شویم. همانند دیگر مناطق سوریه، در این مورد نیز تنها دو گزینه پیش رو داشتیم مصالحه یا آزادسازی از طریق جنگ. در این مقطع، کشور روسیه پیشنهاد مصالحه با تروریست‌ها را مطرح کرد که با پیشنهاد موافق ما همراه بود اما تاکنون هیچ پاسخ مشخصی را از سوی تروریست‌ها دریافت نکرده‌ایم چرا که یکی از دلایل اصلی آن را می‌توان دخالت‌های اسرائیل و آمریکا دانست که با اعمال فشار بر تروریست‌ها، مانع از حصول به مصالحه می‌شوند. به همین دلیل است که وضعیت این منطقه به این صورت باقی مانده است.»

او ضمن اشاره به اتخاذ نکردن تصمیم نهایی در خصوص استفاده از عملیات نظامی و یا مصالحه با گروه‌های ترویستی افزود: «ما همچنان با روس‌ها، آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها در ارتباط و گفت‌وگو هستیم، اما هنوز ارتباطی با تروریست‌ها از سوی این کشورها برقرار نشده است. به بیانی دیگر، می‌توان گفت که تروریست‌ها تنها یک ابزار در دستان صاحبان خود هستند و کاری را انجام خواهند داد که رهبران‌شان به آنها بگویند. برای مثال، در مقطعی امکان دستیابی به مصالحه وجود داشت، اما دخالت‌های آمریکا و اسرائیل مانع از تحقق این امر شد.»

رئیس‌جمهوری سوریه در پاسخ به سوالی در خصوص این‌که آمریکایی‌ها چه شرایطی را برای تایید روند مصالحه در مناطق جنوبی مطرح کرده‌اند، اظهار کرد: «آمریکایی‌ها همواره و در هر شرایطی یک خواسته را دنبال می‌کنند و آن چیزی نیست جز هژمونی و یا همان سلطه مطلق بر منطقه. بدیهی است که ما نباید تن به این خواسته آمریکایی‌ها بدهیم و اگر می‌خواستیم چنین امتیازاتی را اعطا کنیم، هرگز وارد این جنگ چند ساله نمی‌شدیم. ما برای استقلال سوریه جنگیدیم و به دنبال اتحاد داخلی در سراسر کشور هستیم. ما هرگز در برابر چنین خواسته‌هایی تسلیم نخواهیم شد.»

اسد در رابطه با شنیده‌هایی از درخواست آمریکا مبنی بر خروج ایران از مناطق جنوبی سوریه به عنوان یکی از شروط مصالحه گفت: «بگذارید روشن و صریح بگویم؛ روابط میان ایران و سوریه، روابطی استراتژیک است و هرگز تحت الشعاع اتفاقاتی که در شمال و جنوب سوریه می افتد، قرار نمی‌گیرد. این همکاری دوطرفه، ارتباط نزدیکی به شرایط فعلی و آینده منطقه دارد و از این رو، بسیار حائز اهمیت بوده و نمی‌توان به هیچ قیمتی به آن خدشه وارد کرد. این پیشنهاد یعنی خروج ایران از مناطق جنوبی سوریه، توسط اسرائیل مطرح شد تا از این طریق، ایران را بی‌آبرو کند. از طرفی دیگر، این مسئله در راستای برنامه تبلیغاتی بین‌المللی علیه ایران در خصوص پرونده هسته‌ای نیز مطرح شد. با این حال، هر تصمیمی که مرتبط با سرزمینمان سوریه باشد، توسط خود سوری‌های اتخاذ می‌شود و اگر در شرایطی این تصمیم به ایران مربوط شود، با ایرانی‌ها در این رابطه گفت‌وگو خواهیم کرد.»

وی در خصوص شنیده‌هایی مبنی بر توقف فعالیت مرکز عملیات نظامی مورد حمایت آمریکا موسوم به MOC در خاک سوریه و تاثیر این مسئله در افزایش احتمال توسل به ابزار نظامی برای پایان دادن به درگیری‌های جنوب سوریه عنوان کرد: «هرگز این چنین نیست MOC و فعالیت آن هیچ تاثیری در تصمیم‌گیری ما ندارد. این مرکز از زمان آغاز جنگ سوریه در سوریه حضور داشته و با تروریست‌ها ارتباط داشته و هدف از تاسیس آن نیز مدیریت نظامی آن‌ها بوده است. فعالیت و یا عدم فعالیت این مرکز تاثیری در انتخاب گزینه‌های ما نخواهد داشت. تصمیمات ما روشن و واضح است و همانطور که وعده دادیم، تمامی سرزمین سوریه را آزاد خواهیم کرد. اما این‌که چه زمانی به شمال، جنوب، شرق و یا غرب خواهیم رفت و فرآیند آزادسازی را ادامه خواهیم داد، به شرایط و تصیمات نظامی بستگی دارد. با این حال، صرف‌نظر از ادامه و یا توقف فعالیت MOC، ما اکنون تمامی توجه خود را به مناطق جنوبی متمرکز کرده‌ایم و به مصالحه نیز به عنوان یکی از گزینه‌های روی میز نگاه می‌‌کنیم. اما اگر توافقی در این زمینه حاصل نشد، هیچ راهی جز آزادسازی این مناطق از طریق توسل به زور نداریم.»

رئیس‌جمهوری سوریه در خصوص حضور آمریکا، روسیه، ایران، اسرائیل و حزب‌الله در سوریه و تاثیر نتیجه تصمیمات سوریه بر این کشورها و گروه‌های مقاومت تصریح کرد: «شما دارید در مورد دو محور صحبت می‌کنید یک محور حامی تروریسم که شامل آمریکا، اسرائیل و برخی کشورهای عربی و غیرعربی می‌شود و به دنبال هژمونی هستند. محور دیگر، محور ضدتروریست است که بر استقلال سوریه تاکید دارد و بی تردید، در این میان، یک محور پیروز خواهد شد. می‌دانم که محور ضدتروریست هرگز فرآیند پاکسازی سوریه از تروریست‌ها را متوقف نخواهد کرد و از وحدت میان مردم و مناطق مختلف سوریه حمایت خواهد کرد. اما در خصوص محور تروریست باید گفت که بعید به نظر می‌رسد که این کشورها چنین اهدافی را دنبال و تغییری را در رویکردهای خود نسبت به سوریه اعمال کنند.»

اسد در خصوص احتمال خروج آمریکا از شهر التنف سوریه خاطر نشان کرد: «آمریکایی ها گفتند که به زودی این شهر را ترک خواهند کرد اما از آن‌جایی که آن‌ها دروغ‌گویانی بزرگ و باسابقه در سیاست هستند، نمی توان به آسانی حرف آن ها را باور کرد. باید منتظر ماند و نتیجه را دید.»

وی در خصوص اتفاقات اردن و ارتباط آن به تحولاتی که در مناطق جنوبی سوریه اتفاق افتاده، نیز این چنین گفت: «تمامی چیزی که در خصوص اردن می‌دانم، اخباری است که از رسانه‌ها دنبال می‌کنم. در هر صورت امیدوارم که ثبات بر این کشور حاکم شود چرا که آشوب و درگیری در اردن، بر کشور ما نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت.»

وی در خصوص تقویت توان دفاعی موشکی سوریه و رسیدن به نوعی توازن قدرت میان ارتش این کشور و اسرائیل نیز به خبرنگار العالم گفت: «ما هرگز حملات و تجاوزات اسرائیلی ها را بی پاسخ نخواهیم گذاشت و لحظه ای از مبارزه علیه تروریست ها پا پس نخواهیم کشید. هر چه بتوانیم توانایی ها و امکانات خود را تقویت کنیم، پاسخ‌مان به حملات دشمن بهتر و کوبنده‌تر خواهد بود. در حال حاضر، قوی‌ترین پاسخ به تجاوزات اسرائیل، حمله به نیروهای این کشور در خاک سوریه است که با تروریست ها همکاری می کنند.»

رئیس جمهوری سوریه سربازان اسرائیلی را به عنوان نیروهای تروریستی خطاب کرد و افزود: «تروریست ها همواره در جهت منافع اسرائیل عمل می کنند. اولین کاری که آن‌ها انجام دادند، حمله به سیستم های دفاعی هوایی ما بود. چه ارتباطی میان سیستم های دفاعی هوایی ما و فعالیت تروریست هایی که همواره از راه های زمینی برای حمله استفاده می کنند، وجود دارد؟ در واقع، این یک دستور روشن از سوی اسرائیل بود. بنابراین، در اولین حمله خود به تروریست ها در خاک سوریه، برایمان فرقی نخواهد کرد که این افراد متعلق به داعش هستند، یا جبهه النصره و یا اسرائیل؛ همه را از بین خواهیم برد.»

اسد در ادامه عنوان کرد: «اگر اسرائیل حمله ای را آغاز کند، با واکنش ما رو به رو خواهد شد. ما در این نبرد با امکانات و تجهیزاتی که در اختیار داریم، پیش خواهیم رفت و سعی می کنیم تا از این امکانات نهایت استفاده را ببریم. بار دیگر تاکید می کنم که واکنش و یا عدم واکنش ما بنا به دلایل سیاسی نیست، بلکه یک تصمیم ملی است و از روز نخست گرفته شده است.»

وی در خصوص علت تصمیمات ضد و نقیض اخیر روسیه در تحویل سامانه های پدافند موشکی اس-۳۰۰ اظهار کرد: «هر تصمیم و بیانیه ای حتی نظامی که از سوی کشورهای مختلف صادر می شود، حاوی پیام های سیاسی است. اینکه چرا روسیه در ابتدا از تصمیم خود برای تحویل این سامانه ها خبر داد و بعدا، از این تصمیم خود منصرف شد، سوالی است که می بایست خود روسیه به آن پاسخ دهد چرا که ممکن است بخشی از تاکتیک های سیاسی آن ها باشد. در خصوص جنبه نظامی این بیانیه که به سوریه مربوط می شود باید بگویم که ما در سوریه هرگز درباره دریافت و یا عدم دریافت این سامانه ها حرفی نخواهیم زد و این رویه را در قبال دیگر تجهیزات نظامی نیز در پیش می گیریم. ما زمانی از یک اسلحه استفاده می کنیم که نیازی برای استفاده از آن احساس کنیم.»

رئیس جمهوری سوریه در خصوص احتمال طراحی و ساخت سلاح هایی جدید و خاص نیز اینچنین شرح داد: «این احتمال وجود دارد اما همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردم ما تنها زمانی در مورد سلاح های خود صحبت می کنیم، که مورد استفاده قرار گیرند. به عبارتی دیگر، سلاح های ما زمانی که استفاده شوند، خود را معرفی خواهند کرد.»

اسد در خصوص اتحاد سه گانه میان روسیه، سوریه و ایران و موقتی و یا دائمی بودن آن اتحاد ۴۰ ساله ایران و سوریه را اتحادی دانست که علی رغم تمامی اتفاقاتی که در خاورمیانه و منطقه افتاده، دستخوش هیچ‌گونه تغییری نشده و همانند گذشته و محکم، میان این دو کشور پابرجاست.

او ادامه داد: «بنابراین، این اتحاد را باید یک اتحاد دائمی دانست. اما روسیه به عنوان عنصری جدید به جنگ سوریه وارد شد و این اتحاد، به اتحاد سه گانه تبدیل شد. حدود ۷ سال است که ما با دولت روسیه روابط نزدیکی داریم و علی رغم افت و خیزهایی که در سال های گذشته وجود داشته، اجازه ندادیم که این روابط قطع شوند. روسیه کشور سوریه را دوست خود می داند و ما هر چیزی را که بخواهیم از این کشور وارد می کنیم. حتی در مواقعی که سوریه تحت تحریم های شدیدی قرار داشت، ما با روسیه رابطه نزدیک داشتیم و بسیاری از موارد ضروری و حتی اسلحه خود را نیز از این کشور وارد می کردیم. به اعتقاد من، منش روسیه نشان داده که کشوری نیست که بخواهد روابط مقطعی و موقتی را با کشوری ایجاد کند و یا این اتحاد را برای دستیابی به امتیازی خاص بفروشد. در کل، رابطه ما با روسیه یک رابطه استراتژیک است.»

وی افزود: «روابط روسیه با ایران نیز استراتژیک است و این دو کشور هرگز در تصمیمات داخلی ما دخالت نمی کنند. اگر نظری هم داشته باشند، به ما منتقل و در نهایت، تصمیم گیری را به ما و مردم سوریه واگذار می کنند. می توان گفت که این اتحاد نیز یک اتحاد استراتژیک است و اگر هم اختلاف نظری وجود داشته باشد، طبیعی است و در هر کشور و منطقه ای ممکن است مشاهده شود. این اتحاد سه جانبه در مقابل دیگر گروه هایی که از تروریسم حمایت می کنند، با تروریسم مبارزه می کند. مهم‌تر آن که ما نه تنها نگران خطر تروریسم در سوریه هستیم، بلکه از احتمال نفوذ این گروه ها در دیگر کشورهای جهان نیز نگرانیم.»

رئیس جمهوری سوریه در پاسخ به این سئوال مبنی بر این که شنیده شده اگر سوریه، با خروج ایران از خاک خود موافقت کند امتیازهایی را دریافت خواهد کرد و این امتیازات چه چیزهایی هستند، پاسخ داد: «همانطور که در ابتدا اشاره کردم، روابط میان سوریه و ایران، قابل معامله نیست و نمی توان بهایی را برای آن در نظر گرفت. آن ها به خوبی به این مسئله واقفند و از این رو، هرگز پیشنهادی را در این رابطه ارائه نمی کنند. در واقع، این بحث ها بیشتر از سوی کشورهایی همچون عربستان سعودی مطرح می شود که از روز های آغازین جنگ به این مسئله وارد شد و تا الان و در سطوح مختلف نیز آن را ادامه داده است. آن ها عنوان می کنند که اگر سوریه، رابطه خود را با ایران قطع کند، اوضاع این کشور به وضع طبیعی باز خواهد گشت اما ما می دانیم که این حرف از پایه و اساس بیهوده است.»

اسد در رابطه با حضور نیروهای ایرانی در سوریه که از آن ها به عنوان مستشاران ایرانی یاد می شود و همچنین شهید شدن چند ایرانی در خاک سوریه و به طور کل، ماهیت حضور ایران در سوریه عنوان کرد: «مستشاران ایرانی حتی قبل از شروع درگیری های سوریه با ما همکاری داشتند، چرا که این دو کشور روابط نظامی نزدیکی با یکدیگر دارند. هم اکنون نیز مستشاران ایرانی در سوریه حضور دارند و گروه هایی نیز به صورت داوطلبانه به سوریه آمدند که تحت نظر افسران ایرانی فعالیت می کنند. شاهد بودیم ایران در کنار مردم سوریه با تروریست ها جنگید و در دفاع از کشورمان نقش مهمی را ایفا کرد. در واقع، مستشار یک واژه عمومی و کلی است که بسیاری از مفاهیم را در بر می گیرد. از آن جایی که هیچ واحد و پایگاه جنگی ایرانی در سوریه وجود ندارد، این واژه را برای نیروهای ایرانی برگزیدیم. به عبارتی دیگر، هیچ گردان، تیپ و یا تقسیمات ایرانی در سوریه وجود ندارد.»

وی افزود: «ما هرگز قصد پنهان کردن کمک های ایران را نداریم و به هیچ عنوان از دریافت کمک از سوی ایرانی ها احساس سرافکندگی نمی کنیم همانطور که از روسیه به صورت علنی درخواست کمک کردیم و ابایی از این کار نداریم. اما اگر ایران تشکیلاتی در سوریه داشت، هیچوقت آن را کتمان نمی کردیم چرا که این امور نیازمند امضای قراردادهایی است که می بایست به تایید مجلس دو کشور برسد. بنابراین، هرگز نمی توان این روابط را پنهان نگه داشت.»

رئیس جمهوری سوریه در پاسخ به سوالی در خصوص این مسئله که چرا علی رغم وجود پایگاه های نظامی روسی در سوریه، ایران از هیچ پایگاهی در این کشور برخوردار نیست، اظهار کرد: «ایران و روسیه در یک جبهه می جنگند و نیازی به این کار نیست. اگر هم قرار بر تاسیس پایگاه های نظامی ایرانی باشد، ما باید این پیشنهاد را به ایرانی ها ارائه دهیم چرا که ایران هیچ تمایلی برای ایجاد چنین پایگاه هایی در خاک سوریه به جز برای مبارزه با تروریست ها ندارد.»

اسد افزود: «شرایط جنگ در سوریه به گونه ای پیش رفت که ما به حضور ایران نیاز داشتیم. در آغازین ماه های درگیری، کشورهای زیادی از تروریست ها حمایت می کردند و این مسئله سبب شد تا ایران و روسیه به کمک ارتش سوریه بیایند. در مقطعی خاص، احساس کردیم که احداث پایگاه های هوایی می تواند برای سوریه مفید باشد و حملات هوایی علیه تروریست ها انجام شود؛ بنابراین چند پایگاه هوایی راه اندازی کردیم. اما اگر اکنون به این نتیجه برسیم که به احداث پایگاه های نظامی ایرانی نیز نیاز هست، قطعا از طریق گفت‌وگو و مذاکره این مورد را عملی خواهیم کرد.»

وی در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون به ایران سفر نکرده گفت: «قرار بود که چند ماه پیش به ایران سفر کنم، اما متاسفانه این سفر به زمان دیگری موکول شد چرا که سوریه در شرایط نامساعدی به سر می برد و درگیری ها شدت گرفته بود. هیچ دلیل خاصی برای این کار وجود ندارد و به امید خدا، در آینده ای نزدیک به ایران سفر خواهم کرد.»

رئیس جمهوری سوریه در رابطه با مسئله فلسطین و اتفاقاتی همچون انتقال سفارتخانه امریکا به بیت المقدس عنوان کرد: «مساله فلسطین از سال ۱۹۴۸ تاکنون به یکی از پیچیده ترین مسائل جهان تبدیل شده چرا که شرایط منطقه نیز پیچیدگی های خاص خود را دارد. در این میان کشورهای غربی نیز همواره از اسرائیل حمایت و با طرح مسائلی خاص تلاش کردند تا حواس کشورهای منطقه را از اسرائیل منحرف و توجه آن ها را به مسائل حاشیه ای معطوف کنند. البته در این زمینه نیز بسیار موفق عمل کردند و به عنوان مثال، با راه اندازی جریان هایی همچون بهار عربی، در صدد نابود کردن زیرساخت های سیاسی، نظامی و روان شناختی جامعه عرب برآمدند. با این وجود، تحولات اخیر نشان داده که بسیاری از مردم عرب همچنان نسبت به فلسطینی ها تعلق خاطر دارند. کشور سوریه نیز در جهت حمایت از فلسطینی ها، اقداماتی از قبیل نابودی نیروهای اسرائیلی در سوریه، مبارزه با تروریسیم و نقش برآب کردن توطئه های اسرائیل در روسیه را در دستور کار خود دارد. اگرچه این حمایت به صورت غیرمستقیم است اما نتایج آن مستقیما بر فلسطین تاثیر خواهد گذاشت. فلسطینی ها اکنون به سه گروه تقسیم شدند که یک گروه در برابر اسرائیل ایستاده است و با آن مبارزه می کند و گروه دیگر نیز علیه مقاومت جبهه گرفته اند و صلح همراه با شکست را ترجیح می دهند و بالاخره گروه سوم، افرادی هستند که قصد دارند تا از مقاومت برای دستیبابی به اهداف سیاسی خود سوءاستفاده کنند.»

اسد در خصوص آمادگی سوریه برای ارائه کمک های سیاسی، نظامی و غیره به گروه مقاومت فلسطین یادآورشد: «کمک های ما به گروه مقاومت فلسطین به دو عامل بستگی دارد، نخست، توانایی های ما که بی تردید، اولویت اول ما مبارزه با تروریسم در داخل سوریه است و دوم، شرایط کشور فلسطین و گروه هایی است که با کمک آن ها بتوانیم این خدمات را ارائه دهیم. اما اگر از امکانات و تجهیزات لازم برخوردار باشیم، قطعا به این درخواست ها پاسخ خواهیم داد.»

وی با تجلیل از نقش حزب الله لبنان و تمامی گروه ها و شهروندان سوری در مبارزه با تروریست ها در خاک سوریه عنوان کرد: «طی این سال ها، برادرانی را از کشورهای عراق، ایران و لبنان در مبارزه علیه تروریست ها دیدم که برخی از آن ها مجروح و برخی نیز جان خود را در این راه فدا کردند. تفاوتی میان این شهدا و شهدای سوری وجود ندارد و تنها می توانم بگویم که این افراد با جسارت و شهامت خود تاریخ‌سازی کردند.»

رئیس جمهوری سوریه در خصوص اظهارات سید حسن نصرالله که گفته بود هیچ کس نمی تواند ما را از خاک سوریه بیرون کند مگر این که دولت سوریه از ما بخواهد، اظهار کرد: «جنگ سوریه بسیار طولانی بوده و همچنان نیز ادامه دارد. ما باید در کنار کشورهای سه گانه، گروه مقاومت حزب الله را نیز اضافه کنیم. اگرچه حزب الله یک کشور مستقل نیست، اما نقش تعیین کننده ای را در کنار روسیه و ایران ایفا کرده است. باید بگویم تا زمانی که این جنگ ادامه داشته باشد، هرگز از حزب الله و دیگر کشورهایی که در این کشور حضور دارند، درخواست نخواهم کرد تا خاک سوریه را ترک کنند و تا زمانی که ردپای تروریست ها در این کشور باقی بماند، از کمک های این کشورها و گروه ها استفاده خواهیم کرد.»

در پایان این مصاحبه، بشار اسد که نخستین بار بود که در این سطح، پس از سرکوب گسترده و پایان استیلای سرزمینی داعش بر سوریه مقابل دوربین یکی از شبکه های برون مرزی صداوسیما جمهوری اسلامی ایران حاضر شده و به سوالات خبرنگار آن پاسخ می گفت، در جواب سوال حسین مرتضی مبنی بر تمایل یا عدم تمایل سوریه به دریافت کمک های مالی برای بازسازی سوریه از برخی کشورهای عربی که پیش‌تر از گروه های تروریستی حمایت می کردند، عنوان کرد: «ما چندان نگران بازسازی مناطق تخریب شده در سوریه نیستیم. به طور کل، فرآیند بازسازی به دو عامل نیاز دارد عامل انسانی و عامل اقتصادی که برای ما عامل انسانی از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است. با این حال، ما از قدرت و توانایی لازم برای بازسازی کشور برخورداریم و سرمایه مورد نیاز را نیز در اختیار داریم. در واقع، باید بگویم که ما هیچ تمایلی برای دریافت کمک از چنین کشورهایی نداریم و هرگز اجازه نخواهیم داد که کمک های این کشورها سهمی در بازسازی های این کشور داشته باشند.»