زهرا علی‌اکبری*
معلم - یادگیری گروهی؛ انعطاف‌پذیری و تحمل نظر دیگران
همواره یکی از دغدغه‌های نظامهای آموزشی، میزان اثربخشی فرایند یاددهی- یادگیری بوده است. بسیاری از نظریه‌پردازان این حوزه، اثربخشی این فرایند را وابسته به روش‌هایی میدانند که بتوانند مشارکت و همراهی دانش آموزان را در فعالیتهای یادگیری باعث شوند و معلم با انتخاب صحیح شیوه تدریس خود، نقش بسزایی در این امر ایفا می‌کند.
برای موفقیت در امر یاددهی - یادگیری معلم باید کلاسی فعال، فرح‌بخش و متنوع برای دانش‌آموزان ایجاد کند که در این صورت دانش‌آموزان در کلاس احساس خستگی نخواهند کرد و با علاقه و انگیزه در فرایند آموزش شرکت می‌کنند. معلم می‌تواند با کار گروهی در کلاس درس، ویژگی‌های فردی دانش‌آموزان همچون خلاقیت، ابتکار، رهبری و مشارکت در گروه، پشتکار و دقت، انعطاف‌پذیری و تحمل نظر دیگران را مورد بررسی قرار دهد و حین تدریس خود از آن بهره ببرد و با بهره‌گیری از این شیوه‌ها -شیوه‌های مشارکتی یادگیری فعال- و توجه به تفاوت‌های فردی شاگردان از نگاه موجی به کلاس درس خودداری کند و با یاددهی عمیق و پایدار در ذهن دانش‌آموزان، به اهداف تدریس موفق دست پیدا کند.
در یادگیری گروهی دانش‌آموزان می‌توانند در اشتراک‌گذاری گروهی به‌عنوان یک تیم واحد بیندیشند، خلق کنند و بیاموزند. خلق دانش، مشارکت، حذف فردگرایی و استقبال از اختلاف، توجه به کیفیت و کمیت، افزایش اعتمادبه‌نفس، ارتقای مهارت‌ها، دانشها و... از جمله نکات مثبت در این یادگیری است. متأسفانه با توجه به حجم زیاد کتب درسی که آنچنان محتوای کارآمدی ندارند و زمان نامناسب و کم برای تدریس مطالب، معلمان کمتر می‌توانند از یادگیری گروهی بهره ببرند. در سال 1932 میلادی، نتیجه تحقیقی که در دانشگاه کلمبیا برای مقایسه میزان توانایی فرد و گروه در حل مشکلات به عمل آمده بود، منتشر شد. نتیجه حاصل از این تحقیق، چنین بود :
الف. راه حلهای درست، از جانب گروه‌ها بود تا افراد .
ب. به نظر می‌رسید این امر به این علت است که رد پیشنهادات نادرست و توجه به اشتباهات، در گروه‌ها زیادتر بود تا در افراد .
ج. در این گروه‌ها نادرستی راه‌های پیشنهادی بیشتر توسط کسانی غیر از خود پیشنهاددهنده اظهار می‌شد .
د. اعضای گروه برای حل مشکلات به اندازه مساوی شرکت و همکاری نمیکردند؛ یعنی بعضی با انگیزه بیشتر و برخی با رغبت کمتری برای حل مشکل درگیر بحث میشدند .
ه. افراد سریعتر از گروه به راه‌های غلط می‌رسیدند .
وقت آن رسیده - که هرچند آموزش نوین 85 سال پیش به آن رسید - با بازنگری در آموزش مهارت‌ها، محتوای کتب درسی و به‌روزرسانی شیوه‌های تدریس معلمان به دانش‌آموزان اجازه بدهیم ضمن برخورداری از اندیشه‌های مختلف در معرض خطاها و راه‌حل‌های گوناگون قرار گرفته و شیوه‌های گوناگون و صحیح برخورد و حل مسئله را بیاموزند. یادگیری گروهی سبب‌ساز انعطاف‌پذیری و تحمل نظر دیگران می‌شود؛ همان حلقه گمشده‌ای که در کشور ما کمیاب شده است؛ تحمل نظر دیگران. از ظرفیت مدارس و آموزش‌های آن برای رسیدن به جامعه‌ای متعالی و توسعه‌یافته غافل نشویم .
منبع:شرق
*معلم
ارسال دیدگاه