معلم؛ آنچه هست و آنچه باید باشد
ارومیه (پانا) - خاطره اولین روز مدرسه و آشنایی با معلمی که نقش پدر و مادر را برای ما و ده ها نفر از همکلاسی‌هایمان بازی می کرد، بی شک یکی از ماندگار ترین و بهترین خاطرات طول زندگیمان است و از آن روز، تا آخرین روزهای تحصیل در مدرسه، یا حتی لحظات فارغ التحصیلی از دانشگاه، بارها علاقه و تاثیر پذیری از معلمان را تجربه کرده ایم.
شادی غلامی - نقش معلم در تربیت دانش‌آموز بر هیچ کس پوشیده نیست و تماس نزدیک بین معلم و دانش‌آموز و نفوذی که وی بر دانش‌آموز دارد نقش مهمی در سلامت فکری و روانی آنان ایفا می کند و ممکن است به شیوه های گوناگون مثل تقلید، الگوسازی و گاهی همانندسازی بروز کند چراکه او همان کسی است که تفکر دانش‌آموزان را تحت نظر قرار می دهد و با رفتار خود ارزش ها را در دانش‌آموزان درونی می سازد.
روانشناسان و مربیان تعلیم و تربیت، معلم را مرجع واقعیت برای کودک می‌دانند، در این حیطه از آنان انتظار می رود رفتار فعالیت های معمولی خویش را براساس اصول و ضوابط سلامت روان مورد آزمون و ارزشیابی قرار دهند و با مشاهده کودکان و تعبیر و تفسیر رفتار آنان و کشف مشکلاتشان، موفقیت‌های آموزشی را در جهت مثبت ، پیشگیری یا درمانی از نو سازمان دهند.
شناخت توانایی‌ها، نیازها، ناسازگاری‌ها و ویژگی‌های رفتار و خصوصیات روانی کودکان و نوجوانان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است . این شناخت باعث درک کودکان می‌شود و همچنین زمینه‌ای برای برنامه‌ریزی و به کار بردن امکانات آموزشی و پرورشی می‌شود و مادامی که آنان نتوانند تحمل کردن مدرسه را یاد بگیرند، کوشش در زمینه ی یادگیری آنان بی‌ثمر خواهد بود.
مدرسه خانه تربیتی و آموزشی دانش‌آموزان است و آنان باید بیاموزند که با زندگی چنان که هست مواجه شوند، باید بیاموزند که در برخورد با همکلاسی‌ها و جامعه کوچکی به نام مدرسه، با آداب و رسوم و ارزش‌های موجود در جامعه، خود را منطبق سازند و به نیازهای دیگران توجه داشته باشند.
البته در این حیطه نیاز نیست که معلمان سیمرغ شوند برای سی مرغ، و از نقش واقعی خویش که آموزشی است فراتر بروند بلکه از آنان انتظار می رود که رفتار و فعالیت‌های معمولی خویش را براساس اصول و ضوابط سلامت روان مورد آزمون و ارزشیابی قرار گیرند و دین خود را در قبال نهال‌های کوچک و بزرگی که جامعه در انتظار بار دادن آنهاست، ادا کنند.
والدین چه میگویند؟!
فرزانه صادقی، ولی یکی از دانش‌آموزان مدارس متوسطه دولتی ارومیه، با بیان اینکه معلم نفش بسیار اساسی در پرورش و هدایت دانش‌آموزان دارد، افزود: اکثر کودکان یاد گرفته‌اند که اگر رفتاری بر خلاف ارزش‌های جامعه انجام دهند باید تنبیه شوند، اما با این حال بازهم با قانون‌شکنی‌های آنان در سنین کودکی یا نوجوانی مواجه می‌شویم که این مسئله تا حدودی به این ربوط می‌شود که رفتارهای مناسب توسط والدین به آنها آموزش داده نشده است.
وی که دارای مدرک کارشناسی زبان است، ادامه داد: گاهی نیز والدین بار سنگین این مسئله را بر دوش معلمان قرار می‌دهند اما مشکلاتی مثل پرجمعیتی کلاس‌ها، نبودن وسائل و امکانات، نامناسب بودن تکالیف درسی، عدم شناخت معلم از دانش‌آموزان و عدم توانایی وی در تدریس و تفهیم مطالب درسی، از جمله مواردی است که شرایط نامطلوب و نامناسب را در مدرسه فراهم می سازد تا معلم فقط خود را در برابر تدریس کتاب‌‌های آموزشی مسئول بداند.
مجید یحی‌نژاد نیز که پسرش در مدرسه ابتدایی غیردولتی مشغول به تحصیل است، در این خصوص تصریح کرد: معلمی که پیوسته با کودکان در مبارزه بر سر قدرت است و رفتارهایی مثل سرزنش، تحقیر و تمسخر و بی اعتنایی دارد، باعث ایجاد حس تنفر و بدخلقی در دانش‌آموزان می شود و نفرت را به جایی می رساند که اکثر دانش‌آموزان و حتی بچه های خوب و درس‌خوان کلاس را به رفتار خصمانه می کشاند؛ البته عکس این قضیه نیز حاکم است و معلمان دلسوز و خوش اخلاق، بهترین هارا برای شاگردانشان فراهم می کنند.
معلم باید الگوی دانش‌آموز باشد
یک کارشناس ارشد علوم تربیتی نیز با تاکید بر ایجاد زمینه ارتباط مناسب بین خانه و مدرسه اظهار کرد: اولین محیطی که کودک پیش روی خود می بیند مدرسه است و مدرسه باید والدین را در درک و شناخت فرزندانشان کمک کند که در همین راستا، یکی از اقدامات، جلساتی است که با حضور والدین ، فرزندان و معلمان تشکیل می‌شود.
سیامک رادمهر با اشاره به نقش بی بدیل معلمان در رشد روحی و فکری دانش‌آموزان، افزود: معلم باید برای دانش‌آموزان خود وقت کافی در نظر بگیرد، وقتی دانش‌آموز هنگام آموختن درس خود دچار مشکل است به او کمک کند تا مشکل خود را تشخیص دهد و برطرف کند، آموزش‌های اجتماعی، تربیتی، بهداشتی و ... را به دانش‌آموز بیاموزد و اصول تشویق و تنبیه در وقت و زمان مناسب را رعایت کند؛ البته نه تشویق اغراق‌آمیز و بی‌جا و بیش از حد.
این معلم مقطع متوسطه خاطر نشان کرد: باید با برگزاری دوره‌های آموزشی برای معلمان و اطلاع‌رسانی‌های لازم به والدین، ارتباط مناسب در میان معلم و والدین ایجاد شود تا دانش‌آموزان و فرزندان خود را بیشتر درک کنند وا دانش‌آموز، معلم خود را به عنوان یک الگوی مناسب بشناسد.
با تاملی واقع بینانه در فضای ارتباطی معلمان و دانش‌آموزانی که در نسل های آگاهی و اطلاعات رشد یافته اند، به نظر می رسد که نیاز به بروز رسانی اطلاعات روانشناسی معلمان ، برابر یا حتی بیشتر از تجدید قوای علمی آنان، در کلاس های درس احساس می شود چراکه آموزش و پرورش در سال های اخیر با تدوین سند تحول بنیادین رویکرد پرورشی و تربیتی را سرلوحه اقدامات خود قرار داده است.
ارسال دیدگاه