دیپلمات های ایران و عربستان خواستار توقف تبلیغات دو کشور علیه یکدیگر شدند

به گزارش ایران، در شرایطی که با وجود بالاگرفتن تنش در روابط تهران و ریاض، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به مناسبت های مختلف بر ضرورت شکل گیری سازوکاری برای گفتگوهای منطقه ای در منطقه خلیج فارس تاکید می کند، مناظره روز گذشته بین دومقام سابق عالیرتبه عربستان و ایران نشان داد که گر چه طرف عربستانی در برخی موضوعات دچار تناقض مواضع است، اما برگزاری چنین گفتگوهایی می تواند در پیدایی نقاط اشتراک و کمک به کاسته شدن از تنش های دو کشور موثر باشد. چنانکه حسین موسویان، عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای ایران و «ترکی الفیصل»، رییس پیشین سازمان اطلاعات عربستان و سفیر سابق عربستان در امریکا در مناظره خود دیدگاه هایی مطرح کردند که بعضا وجوه مشترکی داشت و در عین حال حاکی از آن بود که هر دو دیپلمات سابق بهبود روابط را نیازمند توقف تبلیغات منفی دو کشور علیه یکدیگر می دانند.
موسویان در این مناظره که در مرکز مطالعات استراتژیک دانشگاه عملیات مشترک نیروهای مسلح آمریکا در فلوریدا برگزار شد، ریشه اساسی اختلافات تهران و ریاض را به اختلافات بنیادین ایران و امریکا نسبت داد و با بیان اینکه آنچه سعودی ها علیه ایران تکرار می کنند همان اتهامات «ایجاد بی ثباتی درمنطقه، ترویج تروریسم و صدور انقلاب» است که از ابتدای انقلاب آمریکا علیه ایران مطرح کرده است، گفت: «ایران و عربستان هردو خواستار ثبات هستند اما دراستراتژی و تاکتیک برای تامین ثبات منطقه، اختلاف اساسی دارند. عربستان خواستار مکانیزمی است که امنیت منطقه تحت سلطه آمریکا تامین شود. ایران بدنبال یک ساختاری است که امنیت منطقه توسط خود کشورهای منطقه تامین شود».
موسویان همچنین سوریه و عراق را مهمترین نقطه تقابل ایران و عربستان دانست و افزود: «آمریکا و عربستان، اسد را دیکتاتور، حکومت وی را حکومت اقلیت دانسته، بدنبال تغییر رژیم در دمشق بوده و ایران را متهم به دخالت درسوریه میکنند. ایران معتقد است که ازمنظر مقررات بین الملل و سازمان ملل، دولت اسد، دولت قانونی سوریه است. دهها هزار تروریست خارجی وارد این کشور شده و ایران هم توسط دولت قانونی سوریه برای مقابله با تروریست ها دعوت شده است. داستان عراق هم دقیقا همینطور است. این منطق آمریکا درمورد حضور درعراق نیزاست. آمریکا حضورخود درعراق را بدلیل دعوت دولت قانونی عراق میداند و ایران هم بوسیله همین دولت عراق دعوت شده که درعراق با تروریست ها بجنگد. این را عربستان مداخله ایران درامور کشورهای عربی برای هژمونی معرفی میکند درحالیکه حضور ایران درسوریه و عراق قانونی وبرای مقابله با تروریستها و دفاع از حاکمیت ملی و امنیت و استقلال این کشورهاست».
دیپلمات سابق کشورمان در ادامه با اشاره به یمن به عنوان دیگر نقطه اختلاف ایران و عربستان، گفت: «ایران مخالف تجاوز نظامی عربستان به یمن است و دنیا هم پذیرفته که این تجاوز، بدترین فاجعه انسانی جهان را بوجود آورده است. عربستان ایران را متهم به حمایت از حوثی ها میکند درحالیکه حوثی ها و زیدی ها هزار سال بریمن حکومت کردند، قبل و بعد از انقلاب هم متحد عربستان بودند و علی عبد الله صالح رییس جمهور وقت یمن هم حامی تجاوز صدام به ایران بود. منتهی حوثی ها بعد از تجاوز عربستان به سمت ایران آمدند و ایران هم از آنها درمقابل تجاوز نظامی عربستان حمایت کرد. البته عربستان حق دارد نگران امنیت خود باشد چون یمن را حیاط خلوت امنیتی خود میداند. اما اختلاف اساسی درمورد تجاوز نظامی است. ایران اصرار دارد که یمن راه حل سیاسی دارد».

او همچنین با اشاره به اختلاف ایدئولوژیک بین دو کشور افزود: «اختلاف شیعه و سنی واقعیت است. اما اکثریت قاطع جهان اهل سنت، دشمن شیعه نیستند اما اقلیت وهابیت، دشمن شیعه است درحدی که برخی از مفتی های وهابی سعودی، فتوای قتل شیعیان را داده و جزای قتل را هم بهشت تعیین کرده اند». موسویان اختلاف سوم ایران با عربستان را حمایت عربستان از جنگ علیه ایران و تجزیه ایران عنوان کرد و گفت: « بر خلاف عربستان، استراتژی ایران ایجاد یک سیستم جمعی منطقه ای باکشورهای همسایه خلیج فارس برای تامین امنیت و همکاری توسط خود کشورهای منطقه است ضمن اینکه این سیستم همکاری منطقه ای میتواند یک روابط بالانس با هر پنج عضو دائم شورای امنیت داشته باشد».
پس از این اظهارات ، ترکی الفیصل در سخنانی با کد آوردن از اظهارات برخی مقامات رسمی ایران که او آنها را موید تمایل ایران به صدور انقلاب به عنوان یکی از اهداف منطقه ای اش می دانست، گفت: «به هرحال، عربستان درمورد روابط با ایران سه اصل دارد. ما و ایران در این منطقه هستیم و باید با هم کارکنیم و زندگی کنیم. ما هردو به یک خدا و یک پیامبر و یک قرآن اعتقاد داریم. و درطی قرنها مردم ایران و کشورهای عربی به سرزمینهای یکدیگر سفر کرده و با هم زندگی کرده اند. اینها اشتراکات کلیدی ایران و عربستان است. ما متاسفیم که مقامات ایران این اشتراکات را مورد توجه قرار نمیدهند. امیدوارم افرادی مثل آقای موسویان که خواهان بهبود روابط دوکشورهستند بتوانند این روابط را بهبود دهند».
پس از آن موسویان با اعلام توافق با اشتراکات سه گانه مطرح شده؛ در پاسخ به کدهای الفیصل از اظهارات مقامات رسمی کشورمان گفت: «منهای صحت و سقم این کدها، من میتوانم چند برابر اینها را از اظهارات مشابه مقامات عربستان و آمریکا علیه ایران برای شما نقل کنم. "جنگ شعارها" یک واقعیتی است که درهردو طرف وجود داشته ودارد. اما اخیرا یک تحول مهم جدید رخ داده است. آمریکا و اسراییل ازابتدای انقلاب دنبال تغییر رژیم درایران بوده واظهار هم کرده اند ولذا چیز تاره ای نیست. اما اخیرا عربستان رسما خواستار تغییر رژیم درایران شده تا جایی که ولیعهد عربستان رسما اعلام کرد که ما جنگ را بداخل ایران می کشانیم».
او در پاسخ به اشاره طرف عربستانی مذاکره به تظاهرات اعتراضی دی ماه ۹۶ در ایران، با بیان اینکه «چون من خودم درموقع تظاهرات درایران بودم و شاهد ماجرا بودم. سقف حضورمردم درتظاهرات اعتراضی حدود ۱۰۰۰ نفر بود که یک هفته بعد تظاهرات حمایتی دراکثر شهرهای ایران برگزار شد و تا حضور دهها هزار نفری هم رفت اما هیچیک از رسانه های غرب تظاهرات حمایتی را منعکس نکردند»، گفت: «امید بستن آمریکا و عربستان به مشکلات داخلی ایران خاصیتی نداشته و نخواهد داشت وفشارهای آمریکا هم ایران را بی ثبات نخواهد کرد چون مردم برای دفاع ازتمامیت ارضی و استقلال خود متحد خواهند شد. ما نیازمند تدابیری مفید برای صلح و ثبات درمنطقه هستیم».

موسویان خواستار آغاز همکاری ایران و عربستان از حل بحران یمن

ترکی الفیصل در ادامه این مناظره با این ادعا که «پس از ماجرای سفارت عربستان در تهران یک کلمه عذرخواهی ساده از مقامات ایران شنیده نشد» و « در ایران اختلاف نظر ۱۸۰درجه ای بین مقامات عالی وجود دارد و ما نمیدانیم طرف ما کیست»، آغوش عربستان برای بهبود روابط با ایران را باز دانست و بدون اشاره به حجم روزافزون تبلیغات منفی ریاض علیه ایران، افزود: «رای بهبود روابط باید ابتدا تبلیغات منفی دوکشورعلیه یکدیگر متوقف شود. ایران صدها رسانه دارد که با زبان آتش افروزانه علیه عربستان و سایر کشورهای عربی همسایه صحبت میکنند. باید دوکشور هرکس که تبلیغات منفی میکند را دستگیر کنند. اقای ظریف بالحن تند درنیویورک تایمز علیه عربستان مینویسد و طرف سعودی هم جواب میدهد. این روند توسط دوطرف باید متوقف شود . هردو بازبانی صحبت کنند که یکدیگر رادرآغوش بکشند».

پس از این اظهارات الفیصل، موسویان پا تایید پیشنهاد او مبنی بر ضرورت کنار گذاشته شدن تبلیغات منفی ایران و عربستان علیه یکدیگر، سه راهکار پیشنهادی مکمل را مطرح کرد. «احیاء توافقنامه امنیتی دوجانبه میان تهران و ریاض به عنوان بر طرف کننده نگرانیهای امنیتی دوجانبه درمورد مداخله و نقض حاکمیت یکدیگر»، «تغییر نقش امریکا در منطقه و کنار گذاشته شدن سیاست تغییر رژیم و بی ثبات کردن هرکدام از سه کشور ایران ، ترکیه و عربستان به عنوان کشورهای تاثیر گذار در مدیریت امنیتی منطقه » و « شروع همکاری های منطقه ای مثلا از یمن برای پایان دادن به حل این بحران» فحوای پیشنهاداتی بود که از سوی حسین موسویان مطرح شد.
او در ادامه تاکید کرد: « پتانسیل بزرگی درمورد حل بحران یمن وجود دارد زیرا دریمن فقط عربستان و آمریکا و ایران نقش کلیدی دارند. درحالیکه در سوریه بازیگران خیلی زیاد هستند. البته درمورد نقش ایران نباید اغراق کنید چون به ضرر خودتان است. اگر شما ادعا کنید که حوثی ها یک گروه وابسته به ایران هستند و عربستان با این ارتش قوی و آمریکا، طی دوسال حمله نتوانسته اند یک گروه وابسته به ایران را شکست دهند، درواقع ضعف خودتان و قدرت ایران را تبلیغ کرده اید. اما چرایمن موردمناسبی برای شروع است؟ ایران و آمریکا درکنفرانس بن آلمان درمورد افغانستان درسال ۲۰۰۱درمورد فرمولی توافق کردند که دولتی با مشارکت گروههای اصلی همراه با انتخابات آزاد شکل گرفت. ایران و عربستان هم میتوانند مذاکرات یمن را آغاز کنند و فرمولی مشابه را توافق کنند.»

مواضع متناقض الفیصل درباره مداخله خارجی

ترکی الفیصل اما در پاسخ به این پیشنهادات موسویان در حالیکه مداخله امیزترین رفتار کشور خود یعنی حمله عربستان به یمن را نادیده می گرفت، مدعی شد: «آقای موسویان میگوید که عربستان و ایران باهم بنشینند و مشکل یمن راحل کنند. عربستان مخالف این نوع بینش است چون معتقد است این مردم یمن هستند که باید تصمیم بگیرند و نه عربستان یا ایران. چون عربستان با مداخله درامور داخلی دیگرکشورها مخالف است. همین اعتقاد را درمورد سوریه داریم که مردم سوریه باید درمورد آینده خود تصمیم بگیرند و نه ایران یا روسیه یا عربستان» او در عین حال مدعی شد حضور عربستان دریمن برای کمک به دولت قانونی یمن است و نه تصمیم گیری درمورد آینده این کشور. سفیر سابق عربستان در آمریکا همچنین افزود: «درعین حال من با نظر آقای موسویان موافقم که ایران و عربستان باید درمورد مسایل منطقه ای همکاری کنند. در۲۰۰۶ وزیرخارجه ما پیشنهاد همکاری ایران وکشورهای عضوشورای خلیج راداد و ایران جواب نداد».

او در بخشی از این مناظره در پاسخ سوال مجری که «ازآمریکا چه توقعی برای بهبود وضع منطقه دارید؟»، در اظهاراتی که با ادعای مخالفت اش با مداخله خارجی در تضاد بود، گفت: «وقتی مذاکرات هسته‌ای شروع شد، باید کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس راهم درمذاکرات شرکت میدادند و باید سیاستهای منطقه‌ای ایران هم دردستورکار قرار میگرفت. آمریکا باید نقش کلیدی برای کنترل رفتار منطقه‌ای ایران بعهده گیرد تا دخالتهای ایران درکشورهایی مثل بحرین و کویت جلوگیری شود».

موسویان در پاسخ به این مواضع طرف مناظره اش با بیان اینکه «اگرمعاهده دو کشور، ملاک عربستان برای حضور در بحرین است باید همین دلیل را برای حضورایران درسوریه بپذیرند و ایران را متهم به مداخله نکند»، گفت: «اگرشما می گویید که رییس‌جمهور آمریکا کیست و چه حقی دارد که بگوید ایران و عربستان باید منطقه را شریک شوند، من از شما سئوال می کنم رهبران سعودی کیستند وچه حقی دارند که بگویند اسد باید برود؟ همه دنیا می داند که از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ مقامات سعودی می گفتند که اسد باید برود و این آقای ظریف، وزیر خارجه ایران بود که به آمریکا و عربستان آموزش داد که این شما نیستید که تعیین کنید چه کسی باید برود و چه کسی بماند بلکه این حق مردم سوریه است که تصمیم بگیرند.»