مهدی ذاکریان*
برکناری ترامپ؛ سخت اما امکانپذیر
در امریکا برخی موضوعات هستند که افکار عمومی بهشدت روی آن حساس هستند. حمله نیروهای افبیآی به دفتر وکیل دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده از جمله این موارد است. اکنون اتفاقاتی که در حال وقوع است تا اندازهای میتوان آن را تکرار واترگیت دانست. از همین رو مجموعه شرایط نشان میدهد که حلقه این موضوع روزبه روز تنگتر میشود و این احتمال هرچه بیشتر قوت میگیرد که نوبت به شخص رییسجمهور امریکا نیز خواهد رسید.
اما اگر بخواهیم آمادگی جامعه امریکا و شرایط داخلی این کشور را برای پذیرش چنین اتفاقی مورد ارزیابی قرار دهیم، مجموعه شرایط نشان میدهد که این آمادگی وجود ندارد. چرا که دونالد ترامپ تاکتیکی را از زمان کمپین ریاستجمهوری خود به کار گرفت که در آن توانست افکار عمومی را تا حد زیادی مدیریت کند و آن هم حمله به رسانههای بزرگ امریکایی بود، به این ترتیب که عنوان کرد آنها هرچیزی را که درست میپندارند به جامعه درست القا میکنند و هرچیز از دید آنها غلط باشد نیز در جامعه به شکل بدی نشان میدهد. این تاکتیک عملا توانست رسانههای اصلی امریکا را تا حد زیادی خلع سلاح کند. رسانههایی که رویکرد سیاسی ترامپ را نمیپذیرفتند .
بنابراین در چنین شرایطی ستونی به نام رسانه که میتوانست در کنار مداخله افبیآی افکار عمومی و جامعه امریکا را متقاعد کند تا یک فشار همگانی علیه ترامپ شکل بگیرد، این ستون بهشدت لرزان شده است. زیرا برای به ثمر رسیدن این موضوع بهشدت نیاز به یک کار رسانهای جدی و قوی نیز وجود دارد. واترگیت زمانی امکانپذیر است که رسانهها از قدرت و محبوبیت لازم در افکار عمومی برخوردار باشند و در شرایط کنونی به واسطه تاکتیک ترامپ مبنی بر دروغگو خواندن آنها این ستون تعیینکننده ترک خورده است. از همین رو نمیتوان گفت که شرایط داخلی آماده پذیرش اتفاقی مانند واترگیت باشد .
از طرفی دیگر اکنون بحث اخراج بازپرس ویژه پرونده دخالت روسیه در انتخابات امریکا نیز مطرح شده است، موضوعی که برخی عنوان میکنند میتواند منجر به تسهیل روند استیضاح رییسجمهور شود. اما واقعیت آن است که چنین اقدامی از اختیارات رییسجمهور است و فضای کنگره امریکا به نحوی است که اکثریت افراد همراه با تصمیمهای ترامپ هستند. بنابراین نمیتوان متصور بود که با چنین اقدامی به ناگاه ترامپ در مسیر پرسش و پاسخ از سوی کنگره قرار گیرد. اما باید گفت که چنین اقدامی موقعیت ترامپ را بهشدت متزلزل خواهد کرد. اکثر حرکتهای داخل امریکا مبتنی بر حرکتهای جامعه مدنی است و اکثریت جامعه مدنی را دموکراتهایی نمایندگی میکنند که همگی مخالف دونالد ترامپ هستند و اکنون اقلیت کنگره را در اختیار دارند. بنابراین مجموعه شرایطی که آنها بتوانند ترامپ را به سمت استیضاح ببرند بسیار سخت خواهد بود .
موضوعی که در این بین ممکن است پس از اخراج احتمالی آقای مولر مطرح شود، جلوگیری از اجرای عدالت از سوی رییسجمهور امریکا است که میتواند منجر به برکناری رییسجمهور شود. زیرا دستگاه قضایی امریکا هرچند دولت تغییر پیدا کرده اما چارچوب خود را حفظ کرده و میتواند دخالت ترامپ منجر به باز شدن پروندههای قضایی ترامپ در دادگاههای ایالات متحده شود. زیرا حساسیتهای زیادی در جامعه حقوقی امریکا در خصوص جلوگیری از اجرای عدالت وجود دارد. بطور مثال این حساسیت را میتوان در انجمن حقوق بینالملل امریکا مشاهده کرد که کنگرهها و همایشهای متعددی را در خصوص این موضوع برگزار کردند که تصمیمهای ترامپ تا چه اندازه میتواند به تعهدات بینالمللی امریکا لطمه وارد کند و منجر به بیاعتباری ایالات متحده از منظر حقوقی شود.
در این زمینه بحثهای بسیار جدی صورت گرفته است و عملکرد ترامپ را در مقابل معادلات بینالمللی زیر سوال بردند. در این انجمن حتی نئوکانهایی حضور دارند که ترامپ آنها را نمایندگی میکند و این نوع رفتارهای ترامپ را حتی آنها نیز برنمیتابند. از همین رو اگر ترامپ بخواهد دست به سوءاستفاده از قدرت یا جلوگیری از اجرای عدالت بزند، از لحاظ حقوقی و قضایی قطعا با مشکل مواجه خواهد شد. از سوی دیگر داخل جمهوریخواهان نیز تا حدودی یک رویگردانی از ترامپ وجود دارد. بسیاری از آنها نسبت به رویکرد ترامپ راضی نیستند و این روند نیز ادامه پیدا کرده است. ولی واقعیت آن است که اقدامات اقتصادی ترامپ تا حد زیادی به او در این شرایط کمک کرده است، ولی جلوگیری از اجرای عدالت و همچنین فریبکاری حقوقی میتواند سبب شود که جمهوریخواهان رویگردان از ترامپ تعدادشان افزایش پیدا کند.
همچنین از ابتدا تا حدودی مشخص بود که شرایط دونالد ترامپ متزلزل است چرا که تخلفات گسترده و پراکنده هرچند ابتدا اندک بود اما رفته رفته گسترش پیدا کرد. اگر این حلقهها کنار یکدیگر قرار بگیرند موقعیت ترامپ هرروز از گذشته به عنوان فردی که شخصیت ریاستجمهوری دارد نسبت به گذشته متزلزلتر میشود. اگر این حلقه محکم در کنار هم قرار بگیرد میتوان انتظار داشت که دونالد ترامپ جایگاه مستحکمی نداشته باشد، اما اینکه چنین موضوعی تبدیل به یک واترگیت بزرگ شود در حال حاضر ضعیف است .
در حال حاضر اما یک موضوع دیگر نیز محتمل است. با روی کار آمدن جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید و به وجود آمدن مسائل سوریه احتمال ورود امریکا به عرصه نظامی برای انحراف افکار عمومی به مسائل داخل کشور قوت پیدا میکند. معمولا موضوعی که منجر به تقویت و انسجام جامعه امریکا میشود قدرتمندی ارتش این کشور است. برای اینکه بتوانید هر ١٠ یا پانزده سال ارتش را تقویت کنید یک جنگ یا مداخله نظامی خارجی میتواند موجب تقویت ارتش شود زیرا ارتش مبنای علم در امریکا است و یک مانور و عملیات نظامی به مانند تزریق خون به ارتش امریکا است و معمولا هم هزینه چنین عملیاتهایی را ترامپ برخلاف بوش و اوباما از جیب مردم امریکا نخواهد داد بلکه از جیب کشورهای منطقه پرداخت میکند و صحبت اخیر ترامپ نیز برهمین مبنا بود و چنین موضوعی احتمال گزینه نظامی را تقویت میکند. از همین رو یک اقدام نظامی گزینهای مناسب برای انحراف افکار عمومی شناخته میشود و روز به روز این موضوع میتواند تقویت شود .
منبع:اعتماد
*عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
ارسال دیدگاه