علت گرانی نرخ ارز از زبان رئیس بانک مرکزی

به گزارش صدا و سیما، ولی الله سیف با حضور در برنامه" تیتر امشب" شبکه خبر با اشاره به اینکه بانک مرکزی درباره چگونگی عرضه و تخصیص دلار، اطلاعیه‌ای را ابلاغ کرد، افزود: مقدمات اجرای کامل طرح جدید، شکل گرفته و در حال عملیاتی شدن است.
وی با اشاره به اینکه از اوایل دولت یازدهم،شرایط و روند متغیرهای اقتصادی، مثبت بود، ادامه داد: تورم رو به کاهش و تک رقمی‌شدن آن و رشد اقتصادی مناسب ۱۲ و نیم درصد در سال ۱۳۹۵ و پیش‌بینی رشد ۴ تا ۵ درصدی در سه ماه پایانی سال ۱۳۹۶ از جمله دستاوردها بود.
سیف با تاکید بر اینکه فضای اقتصادی، مثبت است، گفت: حدود ۸۰۰ هزار شغل ایجاد شده است و مجموعه این‌ها نشان می‌دهد اقتصاد کشورمان به سمت خروج از رکود در حال حرکت است و در تیم دولت هماهنگی وجود دارد و مجلس هم حمایت‌های مثبتی را انجام داده است.

سیف با اشاره به روند گذشته نرخ ارز، گفت: از سال ۱۳۹۲ به بعد معمولا در سه ماهه سوم سال، انباشت و فشار تقاضایی را داشتیم که عمدتا تسویه حساب‌های بین‌المللی، تقاضای زیادی را ایجاد می‌کرد و نرخ ارز افزایش می‌یافت و در سه ماهه آخر سال روند نزولی پیدا می‌کرد اما در سال ۱۳۹۶، این روند نزولی مشاهده و تکرار نشد.
وی با اشاره به تاثیرپذیری نرخ ارز از دو عامل اقتصادی و غیراقتصادی، افزود: بخش اقتصادی کشور وضعیتی دارد که اقتضای افزایش و جهش قیمت ارز را ایجاد نمی‌کند و روند ایجاد شده غیر قابل قبول بود.
رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه تعادل جدی در منابع و مصارف ارزی کشور داریم، گفت: حجم صادرات نفتی و کالاهای غیرنفتی فضایی را ایجاد کرده است که به خوبی نیازهای ارزی کشور را تامین می‌کند.
سیف افزود: عوامل غیراقتصادی که نشأت گرفته از هیجانات جامعه که موجب تقویت اعتماد به نبود اطمینان نسبت به آینده می‌شود از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ ارز است.
وی اضافه کرد: نرخ ارز در خرداد سال ۱۳۹۲ پیش از انتخابات، سه هزار و ۷۰۰ تا سه هزار و ۸۰۰ تومان بود و به محض اعلام نتایج، به علت انتظارات مثبت جامعه روند نزولی در آن ایجاد شد و در شهریور، نرخ ارز به زیر ۳ هزار و تومان رسید در حالی که هنوز دولت جدید آغاز به کار نکرده بود.
سیف ادامه داد: در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ شرایط و التهابات کاذبی ایجاد شد که بر روی انتظارات جامعه اثر گذاشت که بُعد خارجی و داخلی داشت. از بُعد خارجی، دشمنان ما در تلاشند با کمترین هزینه در اقتصاد ما التهاباتی را ایجاد کنند و باید تلاش کنیم مانع ایجاد چنین فضایی شویم.
وی افزود: برخی عوامل داخلی از جمله بحث‌های غیر کارشناسی و خاص بدون اطلاعات از پشتوانه‌های ارزی کشور مطرح می‌شود که در نوع نگاه مردم تزلزل ایجاد می‌کند.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: ویژگی مثبت اقتصاد ما در ۵ سال گذشته این بود که اقتصاد با ثبات پیش‌بینی‌پذیر داشتیم و این موضوع به حرکت رو به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند.
سیف افزود: در شش ماهه دوم سال ۱۳۹۶ به بعد مشکلاتی شکل گرفت که بخشی از آن مربوط به فضاسازی‌های دشمنان است تا در روند رو به رشد اقتصادی کشور اختلال ایجاد و هزینه‌هایی را بر ما تحمیل کنند.
وی ادامه داد: باید در داخل، مراقبت‌های جدی را انجام دهیم تا پالس ها و علامت‌های منفی موثر بر روی مردم و امید و انتظارات آن‌ها فرستاده نشود.
سیف اضافه کرد: اخیرا شبکه‌های مجازی هم تاثیرگذاری بیشتری دارند که می‌تواند اقتصاد کشورمان را با چالش‌هایی مواجه کنند.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: ذخایر ارزی بسیار مناسبی داریم و به هیچ وجه در تنگنا نیستیم.

ولی الله سیف در ادامه سخنان خود در برنامه " تیتر امشب" شبکه خبر درباره تصمیم ارزی اخیر دولت افزود: بهترین تصمیم ممکن گرفته شد و نیاز دارم به فضای اقتصادی تسلط پیدا و آن را از التهابات نفوذ‌ناپذیر کنیم.

وی با اشاره به ویژگی‌های این تصمیم ادامه داد: شفافیت از ویژگی‌های این تصمیم است که از پولشویی و تامین مالی تروریسم جلوگیری می‌کند.

سیف اضافه کرد: اطمینان از منابع و مصارف و تخصیص ارز به نیازهای واقعی و اصلی از دیگر ویژگی‌های این تصمیم بود همچنین تک‌نرخی کردن و یکسان‌سازی ارز در این مدل با نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان عملیاتی شد و این موضوع مدیریت بانک مرکزی را مطلوب‌تر می‌کند.
وی با اشاره به اینکه نظام ارزی کشور، شناور مدیریت شده است، ادامه داد: متناسب با تغییرات، متغیرهای اقتصادی و فضای اقتصادی کلان، این نرخ تعدیل خواهد شد.
سیف با اشاره به اینکه ابلاغ سیاست جدید موجب تاثیر و کاهش سریع نرخ ارز از حدود ۶ هزار تومان به ۴ هزار و ۹۰۰ تومان شد، گفت: با مکانیزمی که در نظر گرفته شده است و با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور، نرخ واقعی ارز، ۴ هزار و ۲۰۰ تومان است البته سیاست ما این نیست که در آینده انباشتی از عدم تعادل قیمت ارزی ایجاد شود.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: در سال‌های گذشته تحرک و تغییری در قیمت ارز در نیمه اول ماه فروردین نبود اما با ایجاد التهابات کاذب و فعل و انفعالات غیر منطقی در بازار ارز،مشکلاتی پیش آمد اما اکنون همه چیز تحت کنترل است.
وی درباره معیار تعیین نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان برای دلار گفت: با توجه به شرایطی که داشتیم از جمله نرخ ۳ هزار و ۸۰۰ تومان و نرخ آزاد و رقم‌هایی که معامله می‌شد این تصمیم گرفته شد.
سیف افزود: محاسباتی که مبنای این تصمیم شد چیزی بین ۳ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۴ هزار و ۸۰۰ تومان بود که در مجموع با ملاحظات خاصی و با جمع‌بندی به رقم ۴ هزار و ۲۰۰ تومان رسیدیم که با توجه به روند متغیرهای اقتصادی، تعدیل خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه ذخایر ارزی بسیار مناسبی داریم و به هیچ وجه در تنگنا نیستیم، اضافه کرد: در مقاطعی تنگناهایی برای تامین اسکناس در بازار داشتیم که برطرف و حل شد.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در حفظ حداقل ذخایر ارزی کشور، وسواس داریم، گفت: این موضوع ضامن اقتصاد کشور است.
سیف درباره ضوابط تامین ارز قشرهایی مانند بیماران و دانشجویان و مسافران افزود: برای همه نیازهای منطقی ارزی کشور، ارز لازم را پیش‌بینی کردیم.
وی اضافه کرد: از اقتصاد ملی باید حفاظت کنیم بنابراین خروج سرمایه باید دارای حساب و کتاب باشد.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: چهارشنبه ۲۲ فروردین دستور العمل جدید را ابلاغ می‌کنیم و برای مسافران به کشورهای همسایه رقم ۵۰۰ یورو و برای کشورهای دور مانند اروپا ۱۰۰۰ دلار را در نظر گرفتیم و بانک‌های ملی و ملت، عامل خواهند شد.
سیف با بیان اینکه به تدریج در مدت فردا و پس فردا همه ابهامات برطرف می شود، افزود: در مورد دانشجویان و بیماران هم مدل قبلی بازنگری شد و در بخشنامه جدید ابلاغ می شود.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: برای جلوگیری از پولشویی و مشکلات دیگر تصمیم گرفته شد افراد حداکثر تا ۱۰ هزار یورو ارز داشته باشند و بیش از آن قاچاق، تلقی می‌شود و در همه دنیا هم این گونه است و مسافر هم تا ۵ هزار دلار می‌تواند همراه داشته باشد و بیش از آن مجاز نیست.
سیف با اشاره به واحد اطلاعات و مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی و ضوابط حاکم بر مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم افزود: بانک مرکزی هم در شورای عالی مبارزه با پولشویی عضو است و این شورا تصویب می‌کند و از طریق بانک مرکزی ابلاغ می‌شود و این مبنای انضباط جدید است.
وی اضافه کرد: در اسفند سال ۱۳۹۶ بخشنامه‌ای را ابلاغ کردیم و به بانک‌ها اجازه دادیم که سپرده‌های ارزی مردم را جذب کنند و بانک مرکزی بازپرداخت این سپرده‌ها را به صاحبان سپرده تضمین می‌کند.
سیف با اشاره به اینکه به علت بدعهدی که در گذشته شد مردم در سپردن ارز به بانک‌ها تردید داشتند، تاکید کرد: بانک مرکزی بازپرداخت این سپرده‌ها را تضمین می‌کند و مردم از این بابت هیچ نگرانی نداشته باشند.
وی افزود: نگهداری ارز در منزل علاوه بر خطر سرقت و آتش‌سوزی و مانند آن، برخی از اسکناس‌های ارز ممکن است از دور خارج شوند و اعتبار خود را از دست بدهند و بی ارزش شوند بنابراین سپردن ارز به بانک‌ها تصمیم مناسبی است ضمن اینکه بانک مرکزی هم می‌تواند از این سپرده‌ها در چرخه اقتصادی کشور استفاده کند.
سیف با اشاره به نقش مثبت صرافی‌ها در تامین نیازهای ارزی کشور، گفت: صرافی‌های مجاز همکاران نظام بانکی کشور هستند و مسئولیت‌هایی در تأمین نیاز ارز کشور دارند و قدر زحمات آن‌ها را می‌دانیم.
وی افزود: سامانه‌ای به نام "نیما" آغاز به کار کرد که از اوایل اسفند همه بازیگران ارزی کشور، فعالیت‌های خود را در این سامانه انجام می‌دهند و حداکثر تا آخر اردیبهشت همه اطلاعات در این سامانه وارد می‌شود و این موضوع، آرامش و شفافیت را ایجاد می‌کند و نقش صراف‌ها هم در این سامانه دیده شده است.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه تعداد زیادی مجوز صرافی صادر شده است، گفت: علاقمندیم این تعداد را متعادل کنیم و ممکن است در آینده برخی از آنها را کاهش دهیم زیرا فضای اقتصادی کشورمان به این تعداد زیاد صرافی نیاز ندارد.
سیف با اشاره به اینکه بازار سکه و دلار به هم مرتبط هستند، افزود: التهابات در بازار ارز بر روی قیمت سکه اثر گذاشت.
وی اضافه کرد: با توجه به نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی دلار، بقیه چیزهایی که مطابق با التهابات اخیر دلار، افزایش قیمت داشتند به تدریج باید قیمت خود را تعدیل کنند.
سیف با اشاره به اینکه به محض اعلام کاهش نرخ ارز و تک نرخی شدن آن، قیمت سکه، ۲۰۰ هزار تومان کاهش یافت، گفت: این روند ادامه خواهد داشت.
وی با اشاره به پیش فروش ۶ ماهه و یکساله سکه افزود: بر اساس تصمیم جدید، روش‌های پیش فروش متنوع‌تر شد که بر اساس آن قیمت یک ماهه پیش فروش سکه یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان؛ سه ماهه یک میلیون و ۵۴۰ هزار؛ ۶ ماهه یک میلیون و ۴۷۵ هزار؛ ۹ ماهه یک میلیون و ۴۱۰ هزار؛ یکساله یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان؛ ۱۸ ماهه یک میلیون و ۲۴۵ هزار تومان و دو ساله، یک میلیون ۱۶۰ هزار تومان است که از فردا در شعب بانک ملی عملیاتی می‌شود.
سیف افزود: البته این قیمت‌ها ثابت نخواهد بود و با روند قیمت‌ها در بازار و متناسب با تقاضا، تعدیل می‌شود.

عوامل غیر اقتصادی در افق دید بانک مرکزی نیست
وی در پاسخ به این پرسش که چرا بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز، دیر اقدام کرد؟ گفت: واقعیت این است که در برخی اوقات عوامل غیر اقتصادی در افق دید بانک مرکزی نیست و نمی‌تواند به موقع پیش‌بینی شود تا بر اساس آن اقدام شود به ویژه اینکه در فضای بین‌المللی قرار گرفتیم که دشمنی‌ها با کشورمان به روش‌های مختلف، شرایط جدیدی را ایجاد می‌کند.
سیف افزود: پس از برجام گشایش‌های زیادی را در روابط بانکی بین‌المللی داشتیم اما به هیچ وجه شرایط ما عادی نشد و محدودیت‌هایی را هم داریم بنابراین باید مدلی را عملیاتی کنیم تا بتواند به ما مصونیت دهد.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: با توجه به همه این عوامل باید به ساختار اقتصادی خود استحکام ببخشیم تا بتواند ثبات و آرامش بلند مدت داشته باشیم.
وی در پاسخ به این پرسش که درآمد حاصل از اختلاف قیمت نرخ فعلی ارز و نرخ ۳ هزار و ۷۰۰ تومان تعیین شده، چه می شود؟ گفت: نرخ مبادله‌ای ما ۴ هزار و ۲۰۰ تومان شد و برخی کالاهای اساسی و دارو با این نرخ وارد می‌شدند. مدل به نحوی عمل خواهد کرد که افزایش نرخ ارز تامین این کالاها موجب افزایش قیمت این کالاها نشود و این اختلاف قیمت جبران می‌شود بنابراین کالاهای اساسی و دارو به هیچ وجه دلیلی برای افزایش قیمت نخواهند داشت.
سیف ادامه داد: نرخ ارز در قانون بودجه، سه هزار و ۵۰۰ تومان است و ما به‌التفاوت این قیمت با بازار خزانه دولت واریز می‌شود.
وی افزود: افزایش سود سپرده‌ها اگر منجر به افزایش نرخ سود تسهیلات نشود بانک‌ها را دچار بحران می‌کند بنابراین در شرایط فعلی مصلحت نمی‌بینیم نرخ سود سپرده‌ها افزایش یابد.
سیف با تاکید بر اینکه تصمیم اخیر بانک مرکزی، اصولی و مستحکم است، اضافه کرد: این مدل، ما را در مقابل تهدیدات اقتصادی دشمنان، مقاوم می‌کند و نگاه ما بلند مدت و آرامش اقتصادی است.