سنگینی سایه مافیای کنکور بر سر آزمون مدارس تیزهوشان

به گزارش روابط عمومی وزارت آموزش وپرورش، محمد علی مظاهری خواستار تغییر ساختار مدارس «سمپاد» از تیزهوشان به سمت استعداد پروری شد و اظهار کرد: در شرایط کنونی آزمونی که برگزار می شود در حال تبدیل شدن به سرنوشت الگوی بیمارگونه اش، یعنی «کنکور» است.

وی افزود: بخش خصوصی و مافیاهای بزرگی به این نوع آزمون ها وارد شده اند و منجر به از بین رفتن هدف اصلی از برگزاری چنین آزمون هایی شده اند. درواقع بحث انتخاب افراد شایسته و باهوش براساس ارزیابی مشخص از هوش و استعداد را زیر سوال برده اند. در این شرایط حذف این نوع آزمون ها خیلی خوب است. مشکلات روانی پیچیده ای برای دانش آموزان بوجود آمده و حتی آموزش آنها تحت تاثیر آزمون کنکور قرار گرفته است. البته ظاهرا کنکور صرفا برای دوره دبیرستان است اما همین موضوع باعث بوجود آمدن مدارسی شده که آزمون های خاصی برگزار می کنند. آزمون هایی که از دوسال پایانی دوره ابتدایی و دوره متوسطه اول شروع می شود و روز به روز مشکلات پیچیده تری برای دانش آموزان این مقاطع ایجاد می کنند.

مظاهری با اشاره به تصمیم اخیر شورای عالی آموزش وپرورش مبنی برحذف آزمون از دوره ابتدایی تصریح کرد: قطعا باید به فکر یک جایگزین مناسب بود اما این جایگزین نمی تواند معدل و نمره باشد. حذف آزمون های خاص خوب است اما باید به یک مکمل مهمتر دیگری نیز فکر کرد و آن نظام ارزشیابی است. نمی توان یکی را برداشت و دیگری را گذاشت. این دو دست در دست هم پیش می روند. اگر برای قسمت دوم فکری نشود حذف آزمون مدارس خاص هم به جایی نمی رسد. من خواهشم این است که اگر کاری هم قرار است انجام شود ابتدا در این بخش نیز طرحی با کمک کارشناسان و متخصصین برنامه ریزی شود. اکنون در حوزه ارزیابی بچه های تیزهوش یا سنجش استعداد کارهای خوبی می توانیم انجام دهیم. حوزه مدارس سمپاد باید به سمت سنجش هوش و استعداد بروند اما نه در طول یکبار سنجش، بلکه براساس سنجش های مداوم باشد. در این نوع سنجش ها بچه ها مداوم رصد می شوند و یک چارچوب پلکانی در نظر گرفته می شود. در این حالت جنبه رقابت کم می شود.

وی ادامه داد: این روزها با رقابت بیش از اندازه ای که در دانش آموزان ایجاد کرده ایم رفاقت را از بین برده ایم. باید سیستمی پیاده شود که این نوع رقابت ها را از بین ببرد بطوریکه خود دانش آموز احساس رقابت نداشته باشد اما در عین حال حساس باشد. باید طرحی باشد که مدارس را از حالت تیزهوش عمومی خارج کند و به سمت مدارس استعداد (مدرسه پرورش استعداد های خاص) ببرند. اگر این چارچوب اتفاق بیافتد حذف آزمون های خاص کمک بزرگی می کند. اگر صرفا حذف، هدف باشد این وسط معطل می مانیم و احساس نارضایتی و بی عدالتی تشدید می شود.

رئیس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: معتقدم برای نخبه ها جایگاه درنظر گرفته شود اما در مسیر صحیح خودش و بطوریکه به دیگران لطمه وارد نشود. باید فرآیند شناخت و رصد این استعداد ها در یک جریان مداوم قرار بگیرد نه با یک امتحان آن هم بصورت مقطعی! در همه دنیا بتدریج دانش آموز را انتخاب می کنند و بصورت پلکانی آنها را ارزیابی می کنند و هربار یک تعدادی کنار می روند بدون اینکه دانش آموز حس کند رقابتی در کار است و بعد از یک جایی شروع می کنند روی آنها کار کردن. برای مثال ما در سال اول ابتدایی چون دانش آموز را داریم پس قابلیت سنجش هم وجود دارد ولی بعضی مدارس حتی برای ورود به اول ابتدایی این نوع آژمون ها را برگزار می کنند! الان هم در مدارس «هوش» مطرح است درحالیکه باید مدارس به سمت «استعداد» بروند. حتی مدارس سمپاد هم از شکل اینکه صرفا مدارس تیزهوشان هستند خارج شوند و به سمت استعدادپروری بروند.

وی اظهار کرد: اگر وزارتخانه به این فکر افتاده تا اصلاحی در این زمینه داشته باشد می تواند طرحی را از دانشگاهیان متخصص بخواهد یا خودشان با متخصصین این رشته ها کاری را شروع کنند و به طرح مورد وفاق تری برسند. در آن زمان می شود یک طرح جامع برای خود سمپاد داد. ما قطعا نیازمند رصد نخبه ها و شناسایی آنها هستیم و در این شکی نیست ولی باید روش انتخاب را اصلاح کرد.