فیلم دانکرک در فرهنگسرای اندیشه بررسی شد

به گزارش روابط عمومی فرهنگسرای اندیشه، مقدسیان در ابتدا به برخی از مفاهیم بارز در آثار نولان اشاره کرد و گفت: نولان از جمله معدود کارگردانانی است که همنشینی فرم و محتوا را به خوبی درک، و به زبان تصویر بیان می‌کند و بر اساس نظریه‌های جدید نیز این دو از یکدیگر جداشدنی نیستند. این فیلم هم چنین ارزشی‌ترین فیلم کریستوفر نولان نیز محسوب می‌شود .

احمد کشاورز منتقد برنامه ضمن ضعیف دانستن فیلم دانکرک گفت: از آن جا که سینما یک صنعت است و باید در ذهن تماشاگر ماندگار شود، مقدار کمی از این فیلم در ذهن مخاطب می‌ماند. اکثر فیلم‌های کریستوفر نولان مثل تلقین، در دنیایی ذهنی سیر می‌کنند اما دانکرک یکی از فیلم‌های ساخته این کارگردان است که بر اساس حادثه‌ای تاریخی ساخته شده، در دنیای واقعی اتفاق می افتد و کمترین دیالوگ را دارد. با این حال، فیلم نتوانسته شخصیت سازی خوبی ارائه کند و جغرافیای داستان نیز به خوبی تعریف نشده است. در شروع فیلم جایی را می‌بینیم که نمی‌دانیم کجاست و اطلاعاتی هم به ما داده نمی‌شود .

سپس، محمدرضا مقدسیان اشاره کرد: برای این که بدانیم شخصیت و جغرافیای فیلم درآمده است یا نه، باید کلیت فیلم را مد نظر قرار دهیم. او در پاسخ به احمد کشاورز که برخی از ایرادات تاریخی را که منتقدان فیلم به جدیدترین ساخته نولان گرفته‌اند برشمرد، گفت: نمی‌دانم که آیا نولان ساخته خود را تاریخی می‌داند یا نه، اما باید توجه داشت که بر مبنای تئوری‌های سینمایی، تا چه حد دخل و تصرف برای دراماتیزه کردن یک فیلم می‌توان پیش رفت .

مقدسیان افزود:در این اثر به عنوان ارزشی‌ترین فیلم نولان، به آرمان‌ها و اهداف انگلستان در جنگ جهانی دوم پرداخته می‌شود اما آیا می‌توانیم رگه‌های سینمایی مختص نولان را در آن واکاوی کنیم؟ برای مثال در صحنه‌هایی که دیالوگ چندانی وجود ندارد، با مهارتی که نولان به کار گرفته، خود تصویر بیانگر معناست .

کشاورز در این مورد گفت: درست است صرفاً دیالوگ نماینده معنا نیست، اما نولان در این فیلم وارد یک بازی شده که نتوانسته با موفقیت از آن بیرون بیاید .

مقدسیان در ادامه به مفهوم مورد نظر فیلم دانکرک پرداخت و گفت: این فیلم در مورد گروهی از افراد است که از یک طرف تحت حمله دشمن، و از طرف دیگر با دریا مواجه هستند. در این شرایط، چه اهمیتی دارد که سربازی که به ما معرفی می‌شود چه کسی است و از چه خانواده‌ای آمده است؟ در لحظه مرگ هویت ما اهمیتی ندارد. فلسفه فیلم در مورد این است که بلاخره زنده می‌مانیم یا می‌میریم؟ در لحظه‌ای که مرگ تنها یک قدم با ما فاصله دارد چه کار می‌کنیم؟ به زندگی خودمان می‌چسبیم یا مانند شخصیت تام هاردی، دیگران را نجات می‌دهیم؟ اینجا جغرافیای مرگ و زندگی حاکم است. فیلم‌های مبتنی بر شخصیت، دیالوگ محور نوشته می‌شوند و در صورتی که دیالوگ‌های خوبی نداشته باشند، فیلم‌های پر نقصانی خواهند بود، اما در دانکرک این موضوع اهمیت دارد که مخاطب بداند شخصیت‌ها برای زنده ماندن چه می‌کنند؟

وی با بیان این که دانکرک از جمله بهترین آثار نولان نیست گفت: مانند شوالیه تاریکی، نولان هر زمان که به سراغ قصه‌ای هالیوودی رفته است، فیلمی با ساختار شعاری، تبلیغاتی و هالیوودی ساخته که رگه‌هایی از نگاه خاص نولان هم در آن به چشم می‌خورد .

مقدسیان هم چنین به مفهوم زمان در فیلم‌های کریستوفر نولان از جمله تلقین و بین ستاره‌ای اشاره کرد و گفت: در دانکرک با سه موقعیت زمانی یک هفته، یک روز و یک ساعت قبل از دانکرک مواه هستیم که در نقطه‌ای با یکدیگر همسان می‌شوند تا سرنوشت را رقم بزنند و دوباره از یک دیگر فاصله می‌گیرند .

کشاورز ضمن انتقاد به این موضوع گفت: اتفاقات همزمانی که به یکدیگر می‌رسند باید در ذهن مخاطب عملکرد داشته باشند. بیننده در بخش‌هایی از فیلم سردرگم می‌شود و اتفاقات غیر منطقی پیش می‌آیند که باید در موردشان به مخاطب توضیح داد .

در انتها، حضار به بیان نظرات و برداشت‌های خود در مورد دانکرک پرداختند و به چند لایه بودن، همذات پنداری و مفاهیم روان شناختی فیلم، از جمله ترس از مرگ اشاره کردند .