نگذاریم شعرا در لابلای صفحات کتاب بمانند!

"رخشنده اعتصامی" معروف به "پروین" مطابق سنتها با پسرعمویش ازدواج کرد. اما زندگی با یک فرد نظامی با روحیه لطیف و شاعرانه اش سازگاری نداشت لذا پس از مدت کوتاهی از وی جدا شد گرچه هیچوقت از شعر و شاعری جدا نشد. شعرهای پروین اغلب در قالب قصیده و با مضامین اجتماعی است که ناشی از نگاه تیزبین و حساس او نسبت به مسایل اجتماعی و انسانی است که از هر شاعرمتعهد توانمندی نیز می توان سراغ گرفت.

او چون بسیاری از شاعران عهدقاجار انگیزه ای نوجویانه داشت و فرمی متفاوت و لطیف را برای بیان مضامین اشعارش برگزید. شعرهایش را در خدمت اهداف و آمال انسانی، و در قالب گفتگو بین شخصیتهایی که در شعرش زاده شده و گاه جان گرفته بودند می سرود.

آنجا که گفتگویی بین "پیرزن و کودک یتیم" یا "محتسب و مست" و "جوان و پیر"... است و حتی آنجا که "نخ و سوزن" در شعرش جان می گیرند و با هم صحبت می کنند گویی که او با گفتگو قصد دارد فاصله ها را از میان بردارد و آدمیان را به دنیای اطراف یکدیگر پیوند زند.

فقر و نابسامانی، اختلافات طبقاتی، فقدان ارزشها و اخلاقیات انسانی، وضعیت زنان و بسیاری از مسایل اجتماعی و انسانی دیگر در اشعار پروین فریاد بر می آورد.

حال سوال اینجاست که ما و نسل جوان چقدر پروین و دیگر شعرا و ادیبان و دیگر سرمایه ها و شخصیتهای فرهنگی وطنمان را می شناسیم؟

یادتان می آید بچگی را؟ در دوره تحصیل و به ویژه در زنگ ادبیات موظف بودیم شعرهای کتاب ادبیات مدرسه را حفظ کنیم و برای بسیاری از ما چه عذاب آور بود که حتی فنون این مهارت را نیاموخته بودند! و بدین ترتیب برای آنها شعر و شُعرا با خاطرات خوبی رقم نخورد و اغلبِ این شعرای نامدار همچنان در لابلای کتب درسی ماندند و بس!

حال آنکه بسیاری از اشعارِِ گفتگو محور پروین این قابلیت را دارد که به نمایشنامه تبدیل شود و در صحنه های تئاتر و پرده های سینما به نمایش در آید و مخاطب را سرگرم کرده و آموزش دهد.

چه می شد اگر با تکیه به فرهنگ غنی بومی، داستان و حکایتهایی که از زبان اجسام بی جان در اشعار پروین آمده است(نخ و سوزن و ...) بوسیله حرفه ای ها و جوانانِ خلاق موضوع انیمیشن می شد.

چقدر خوب بود زندگی پروین با همه جذابیتهای بصری و حرفه ای موضوع فیلمی مستند برای تلویزیون می شد! چقدر خوب بود اگراشعارش ترانه ی، ترانه سرایان و خوانندگان با یک موزیک ویدیوی خوب می شد!

آیا فقط نامگذاری اَماکن (دبیرستان های دخترانه) و خیابانها به نام این شاعر پرآوازه می تواند در شناخت او موثر باشد در سطح شهر برای اماکن و خیابانهایی که به نام این شاعر و ادیب است چه کرده ایم خیابان پروین اعتصامی چه تفاوتی با دیگر خیابانها دارد؟...

همه اینها همان آموزشهای غیررسمی است که تاثیرش به مراتب از آموزشهای رسمی در کلاس بیشتر است و به نسل جوان هویت می دهد و او را به سرزمین آبا و اَجدادیش دلبسته تر می کند. "فرهنگ سازی" برای "هویت بخشی" اقدامات عملی با حضور کارشناسان و اهالی مجرب و متخصص را می طلبد با پند و نصیحت و سخنرانی فرهنگ سازی صورت نمی گیرد و فقط یک شعار می ماند و بس.

عمل کنیم که چه زود دیر می شود!

*اعظم عابدینی