امیر کربلایی زاده: نمایش ایرانی مصداق حظ از تئاتر دیدن است

خبرگزاری پانا هفته گذشته میزبان کارگردان، تهیه کننده و دو تن از بازیگران نمایش «پری» بود که در حال حاضر در تالار حافظ روی صحنه رفته است. این نمایش بر اساس نمایشنامه خیرالله تقیانی پور با ویژگی های روزآمد و متفاوت از اجرای قبلی آن به گفته امیر غفارمنش روی صحنه رفته است. امیر غفارمنش، کارگردان، حمید علی نژاد تهیه کننده، امیر کربلایی زاده و آزاده زارعی از بازیگران این نمایش در گپ صمیمانه ای که می خوانید درباره برخی مشکلات و دغدغه های سینما و تئاتر صادقانه و صریح صحبت کرده اند:

خانم زارعی، با توجه به محدودیت و خط قرمزهای حوزه طنز برای بازیگران خانم و نقشی که ایفای آن را در نمایش «پری» عهده دار هستید، آیا توانسته اید طنازی های لازم را در اثر اجرایی کنید؟

خب طبیعی است که محدودیت های من نسبت به بازیگران مرد بیشتر است و در شوخی ها، نوع پوشش و ارتباط اعضای گروه مطرب با یکدیگر و حرکات موزون خط قرمزهایی وجود دارد. با این حال وقتی یک بازیگر انتخاب می کند که در مدیوم تئاتر کار کند، حتما یک ویژگی نقش او را به اصطلاح قلقلک داده است. برای من عمیق بودن نقش «پری» جذاب بود که عمق داستان را هم باید به آن اضافه کرد. من از ابتدای جلسات دورخوانی تاکنون که نمایش در حال اجراست، هر روز بعد تازه ای از نقش را پیدا می کنم و مطمئن هستم که تماشاگر هم به آن پی می برد. او بعد از نمایش به فکر می رود و از انتخابش برای تماشای پری پشیمان نیست. حرف عجیبی در این نمایشنامه وجود دارد که امیر غفارمنش خود آن را اضافه کرده است و آن هم دغدغه های بازیگران زن است.

امیر غفارمنش: بله، متاسفانه وقتی هنرمندان درباره کارشان و زندگی شان گلایه ای می کنند مردم برداشت اشتباهی می کنند و این مشکل را به همه بازیگران نسبت می دهند. اساسا ما علاقه داریم هر تفکری را به کل جامعه بسط بدهیم. مثلا در حالی که همانقدر که در جامعه هنری، معتاد وجود دارد، در بین مردم هم هست. حتی ورزشکاران هم ممکن است به مواد مخدر وابسته باشند. مثالی دیگر می زنم چند سالی است بازیگران کم کار یا بیکار شده اند و ما تعارف هم نداریم.. شاید باورتان نشود امسال بیشتر از 50 نفر از همکارانم با من تماس گرفته و از وضعیت شغلی شان گله می کنند. حال در این شرایط بیکاری و کم کاری ممکن است بازیگران خانم هم دلیل بیکاری شان را غیر از این عنوان کنند که به آن ها پیشنهاد کار نمی شود. بنابراین همین دلیل توجیهی ممکن است نگاه جامعه نسبت به هنرمندان را تغییر بدهد.

امیر کربلایی زاده: درست است. وقتی موقعیت های کاری کم باشند، هر فرد تلاش می کند جایگاه فعلی اش را حفظ کند. بنابراین طعم شیرین هنر از بین می رود و هر بازاری و کاسب کاری ممکن است وارد هنر شود. در این شرایط سینما و تئاتر تجربه و خاک صحنه خوردن زیر سوال رفته و فراموش می شود. من از بازیگرانی که مدام غر می زنند و انرژی دیگران را می گیرند، بیزارم. امیدوارم افراد دلسوز به جریان هنر کمک کنند. تلویزیون با بحران مالی رو به رو است و دائما سریال تکراری پخش می کند. کارها نیز کیفیت ندارند. همچنین ما تاکنون سریال سازان و مسئولان بد را توبیخ نکرده ایم. ما نیاز داریم تا هنرمندان حرفه ای و غیرحرفه ای در رسانه ها مشخص شوند. مردم باید بدانند چه کسانی پول بیت المال را هدر می دهند. عده ای انتقاد می کنند چرا خندوانه آنقدر درآمدزایی می کند؟! اما من به عنوان یکی از عوامل این برنامه می دانم که چطور بدون توقف عوامل آن شبانه روز در حال فعالیت هستند. وقتی یک برنامه خوب است، چرا تلاش می کنیم از آنتن پایین بیاید؟! چرا همدیگر را باور نمی کنیم و موفقیت هم را تحمل نمی کنیم؟! امیدوارم به قول گوته آن روزی فرا برسد که صحنه همچون طناب بند بازان جرات راه رفتن افراد نالایق را به خود ندهد. شرایط تئاتر خوب باشد. زیرا صحنه نمایش هنوز آدم ها را غرق در رویای خود می کند و تماشاگر بعد از بیرون آمدن از سالن معتقد است حتی اگر 5 فیلم سه بعدی و 10 فیلم سینمایی را بر پرده ببیند، این حظ را نخواهد برد. نمایش ایرانی یکی از مصداق های بارز این اتفاق و این حال خوب است. قبل از برتولت برشت در نمایش سیاه بازی و تخت حوضی خودمان چالش های سیاسی روز در فاصله ای نزدیک با تماشاگر مطرح می شد. سیاه ناگهان فضا را می شکست و تماشاگر را خطاب قرار می داد. دقیقا مثل برشت که در اوج غم از دست دادن فرزندان خود در نمایش ننه دلاور و فرزندانش می گوید صحنه بعد! زیرا نمی خواهد تماشاگر را دچار احساسات شدید کند. می خواهد او نمایش را ببیند. نمایش ایرانی چنین تعریفی دارد. وگرنه همین نمایش «پری» با تمام احترامی که برای هنرمندان تئاتر آزاد قائل هستم، می توانست در تئاتر آزاد اجرا و چند جوک و ترانه از فلان خواننده هم به آن اضافه شود.

بنابراین معتقدید تئاتر هنوز حریم خود را حفظ کرده است.

اتفاقات سال های اخیر تئاتر من را مجاب می کند اگر وظیفه ای در تئاتر دارم در عمل هم آن را نشان بدهم. برای کسانی که سختی های تئاتر را تجربه کرده اند جذبه و درک این حوزه بیشتر است. برای جانبازانی که طعم جنگ را چشیده اند، سخت است شنیدن حرف کسانی که از مبارزه دم می زنند. زیرا فکر می کنند شاید اگر میدان دوباره ای باشد خیلی از این آدم ها پای کار نیایند. بنابراین برای تئاتری های قدیمی شنیدن صحبت های کسانی که راحت نقد می کنند و درباره بازیگری نظر می دهند، خیلی سخت است.

مثلا ما برای اجرای نمایش «شاخه نبات» هشت ماه تمرین کردیم. ولی امروز اگر برای یک استندآپ کمدی من دستمزدی طلب کنم، از من می گویند چرا آنقدر زیاد؟! اما سوال من این است، آن زمانی که من برای 60 شب اجرای تئاتر در سالن اصلی تئاترشهر یک دست گرمکن! دستمزد گرفتم، این سوال را نپرسیدید؟! من رشته مهندسی در دانشگاه خوانده ام و همکلاسی هایم اکنون همه شرکت زده اند و گاهی از من می پرسند چرا در تئتر مانده ای؟! در حالی که من عاشق تئاتر هستم.

خانم زارعی بازی در کدام مدیوم برایتان جذاب تر است؟

فرقی ندارد. رشته من در هنرستان تئاتر بود و اولین نقشم را در سینما بازی کردم و بعد به تلویزیون آمدم. با این حال شیرینی قاب تلویزیون به این است که به سرعت نتیجه کارت را می بینی اما برای من خود نقش و گرفتن حس خوب از آن مهم تر است و معتقدم تئاتر بازیگر را قوی می کند و می توان از صحنه آموخت و این آموخته ها را در سینما و تلویزیون هم خرج کرد.

آقای علی نژاد چرا به تهیه کنندگی یک نمایش روی آوردید؟

کار من تهیه کنندگی تلویزیون است و در حال حاضر سه برنامه «ببین و بپز»، «آشپزی» و «آشپزخانه شماره سه» را در تلویزیون تهیه می کنم. قرار بود با آقای غفارمنش که در «ببین و بپز» کارگردانی می کنند، یک فیلم سینمایی را کلید بزنیم. سه فیلمنامه هم به وزارت ارشاد فرستادیم و حتی پیش تولید کار هم در حال انجام بود. اما متن به کلی تغییر یافت. بنابراین تصمیم گرفتیم همراه با گروهی که جمع کرده ایم، یک نمایش را روی صحنه ببریم. خوشبختانه همه چیز دست به دست هم داد تا کار خوب پیش برود.

آیا به بازگشت سرمایه تان برای اجرای این نمایش فکر می کنید؟

علی نژاد: به این سوال باید بعد از پایان اجرای نمایش بر اساس استقبال تماشاگران پاسخ بدهم. اما مشخص است که بازگشت کامل سرمایه امکان پذیر نیست.زیرا 22 نفر در پشت صحنه این نمایش حضور دارند و دست کم 5 بازیگر چهره در آن بازی می کنند که دستمزدهایشان به هر حال بالاتر از بقیه بازیگران است. همچنین خود من با وجود این که سال هاست در زمینه تبلیغات کار می کنم هیچ فضایی را برای تبلیغ تئاترم پیدا نکرده ام. زیرا هزینه یک روز بیلبورد در تهران معادل فروش یک هفته تئاتر هست.

آقای غفار منش انتخاب اتفاقی تالار حافظ برای اجرای «پری» چقدر انتخاب مناسبی برای این نمایش بود؟

غفارمنش: وقتی فهمیدیم که اجرای تالار حافظ کنسل شده و سالن خالی است، از اجرا در این سالن استقبال کردیم و به هر حال مجبور بودیم چیدمان نمایش را بر اساس این سالن پیش ببریم. البته می توانستیم در چند سالن دیگر هم نمایش پری را اجرا کنیم. اما سالن حافظ با نمایش ما سنخیت بیشتری داشت.

نمایش "پری" نوشته ی خیرالله تقیانی پور با کارگردانی امیرغفارمنش تا 18 شهریور از ساعت 21 به مدت 90 دقیقه در تالار حافظ روی صحنه می رود.

داستان نمایش «پری» گروهی معلم و میرزای مکتب‌خانه را نشان می‌دهد که پس از بسته شدن مکتب‌خانه رو به مطربی و اجرای نمایش‌های دوره‌گردی می‌آورند و پس از مدتی بر حسب اتفاق گذرشان به دربار می‌افتد.

در نمایش «پری» امیر کربلایی‌زاده (در نقش پیروز)، آزاده زارعی (در نقش پری)، سامان دارابی، کامبیز امینی، مجید یاسر،‌ علیرضا مهران، یزدان فتوحی، مهدی زمین‌پرواز، فرزاد حاتمیان، امیر حشمی و آرش دولتیان بازی می‌کنند.