صادرات ۲ میلیارد تن مس در برنامه ششم توسعه

به گزارش خبرگزاری پانا بر پایه آمارهای موجود، ذخایر شناسایی شده مس ایران نزدیک دو میلیارد تن برآورد می شود. البته مطالعات میدانی دستگاه های ذیربط میزان ذخیره را بیش از این میزان ذکر می کنند و حتی رقم غیررسمی چهار میلیارد تن نیز مطرح شده اما تاکنون مرجع رسمی بر آن مهر تایید نزده است.

بررسی ها نشان می دهد معدن مس سرچشمه در استان کرمان به عنوان قدیمی ترین واحد معدنی کشور نزدیک به نیمی از تولید کل را از آن خود ساخته و معدن های مس سونگون (آذربایجان شرقی) و میدوک (کرمان) در رده های بعدی جای گرفته اند.
شماری از معدن های کوچک مس نیز در ایران فعالیت می کنند اما سهم چندانی از کل تولید را در اختیار ندارند و ارقام چهار تا پنج درصدی در این زمینه مطرح است.

بر پایه آمارهای رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، سال ۲۰۰۹ میزان تولید مس کشور ۲۶۲ هزار و ۵۰۰ تن بود که این میزان در سال های ۲۰۱۰، ۲۰۱۱، ۲۰۱۲ به ترتیب به ۲۵۶ هزار و ۶۰۰ تن، ۲۵۹ هزار و یکصد تن و ۲۴۵ هزار و ۲۰۰ تن رسید.
آخرین آمار مستند این وزارتخانه میزان تولید سال ۲۰۱۳ را ۲۲۲ هزار و ۷۰۰ تن نشان می دهد که کمترین میزان در دوره مورد بررسی (۲۰۱۳- ۲۰۰۹ ) است.
برپایه داده جدول های منتشر شده، در این دوره چین، آمریکا و عربستان بیشترین تولید را داشتند.

در دهه هشتاد خورشیدی، مس به عنوان یکی از اقلام صنایع معدنی ایران جایگاه صادراتی خود را پیدا کرد.
در سال ۱۳۸۵ صادرات ۵۷ هزار تن مس ثبت شد و در کوتاه زمانی (۱۳۸۷) به ۲۳۱ هزار تن رسید که نشانه جهش عملکرد در این دوره بوده است.
بر پایه آمارهای موجود، در سال ۱۳۸۲ میزان صادرات مس ایران ۱۵۴ تن شد که پایین ترین میزان را نشان می دهد.
سال ۱۳۸۸ را می توان نقطه اوج صادرات مصنوعات مسی ارزیابی کرد. در این سال به رکورد ۲۷۴ هزار تنی دست یافتیم که این میزان هنوز تکرار نشده است.

** ظرفیت سازی تا سال ۱۳۹۷
صنعت مس برای دوره ۹۷- ۱۳۹۴ برنامه ظرفیت سازی سالیانه دارد.
پارسال دستیابی به رقم ۲۸۰ هزار تن هدفگذاری شد و امسال برنامه ریزی ها در مسیر ۳۰۰ هزار تن قرار دارد.
برای سال ۱۳۹۶ رقم ۳۵۰ هزار تن هدفگذاری شده است و در پایان سال ۱۳۹۷ دستیابی به ۳۸۰ هزار تا ۴۰۰ هزار تن پیش بینی می شود.

به باور فعالان صنعت مس، چنانچه حرکت صنعتی کشور به همین منوال پیش رود، تا ۱۰ سال آینده میزان مصرف مس در کشور به ۱۸۰ هزار تا ۲۰۰ هزار تن می رسد و به همین نسبت تا سال ۱۳۹۸ می توان میزان تولید را به ۴۰۰ هزار تن افزایش داد و مازاد ۲۰۰ هزار تنی آن را صادر کرد.
آمارها نشان می دهد مصرف سرانه مس در دنیا سه کیلوگرم است، درحالی که در ایران این رقم به چهار کیلو و یکصد گرم می رسد.

** اجرای طرح های توسعه مس در دستور کار
صنعت مس در کنار فولاد و آلومینیوم به عنوان صنایع راهبردی برای کشور محسوب می شود. بنابراین ارتقای ظرفیت کنونی و بهره گیری از امکانات موجود اهمیت بسزایی دارد.
برای تحقق این مهم قرار است با اجرای مرحله دوم طرح توسعه معدن های سونگون (آذربایجان شرقی) و سرچشمه (کرمان) ۳۰۰ هزار تن به ظرفیت تولید کنسانتره مس کشور افزوده شود.

** شریکان تجاری ایران در صنعت مس
آمارهای گمرکی نشان می دهد چین، ترکیه و عراق تا سال ۱۳۹۳ مهمترین شریکان تجاری ایران در زمینه واردات مس خام بودند.
در بخش مصنوعات مسی نیز ترکیه، امارات متحده عربی و هند، سه کشوری محسوب می شوند که گوی سبقت را از دیگران ربوده اند.
افزون بر کشورهای همسایه، خاورمیانه و آسیا، مشتریانی از قاره اقیانوسیه (استرالیا)، آفریقا، آمریکا (کانادا) و اروپا (فرانسه، ایتالیا، آلمان و بوسنی وهرزگوین) در بخش مصنوعات مسی جذب بازار ایران شده اند.

** بهره گیری از تامین مالی خارجی
توافق هسته ای برجام (میان ایران و گروه ۵+۱) از پارسال فصل نوینی برای همکاری های بین المللی را پیش روی جمهوری اسلامی گشوده است.
در همین پیوند، شرکت ملی صنایع مس ایران پارسال موضوع استفاده از ۳۰۰ میلیون یورو یوزانس و فاینانس چینی (تامین مالی) را مطرح ساخت که با بهره گیری از این امر می توان تا چند سال آینده به میزان صادرات سالیانه دو میلیارد دلار در صنعت مس دست یافت.