کاهش چشمگیر مرگ مادران و کودکان/ اجرای برنامه جامع سلامت میانسالان و سالمندان

به گزارش خبرگزاری پانا، دکتر محمد اسماعیل مطلق با اشاره به اقدامات انجام شده در جهت سلامت آحاد مردم جامعه در سال‌های پس از انقلاب، گفت: جمهوری اسلامی ایران پس از فراغت از جنگ تحمیلی، با تلفیق نظام آموزشی در نظام ارائه خدمات و تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سپس ایجاد و گسترش شبکه‌های بهداشت و درمان، احداث خانه‌های بهداشت در روستاها و راه‌اندازی مراکز بهداشتی درمانی در شهرستان‌ها و نیز تجهیز بیمارستان‌های سراسر کشور، گام‌های بزرگی در مسیر شکل‌گیری نظام نوین سلامت برداشت که نتیجه آن دستاوردهای انقلابی در عرصه سلامت نظیر خودکفایی در تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز، دسترسی ۹۵ درصد از جمعیت روستایی و تقریبا ۱۰۰ درصد جمعیت شهری به خدمات اولیه مراقبت بهداشت و درمان و ارتقای چشمگیر شاخص‌های سلامت در کشور است.

وی با اشاره به فعالیت ۵۰ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی در سطح کشور، ادامه داد: وزارت بهداشت با توجه به اهداف سه‌گانه نظام سلامت شامل بهره‌مندی آحاد جامعه از سلامت، پاسخ‌گویی و مشارکت عادلانه در تامین منابع و در راستای دستیابی به اهداف توسعه هزاره، بر اساس اسناد بالادستی به ویژه قوانین توسعه، نسبت به سیاست‌گذاری و تدوین نظام‌های مراقبت، برنامه‌ها و راهنماهای کشوری سلامت اقدام کرده است.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت افزود: دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت نیز با تدوین نظام‌های مراقبت مرگ مادری، مرگ پریناتال و مرگ کودکان یک تا ۵۹ ماهه و برنامه سطح‌بندی خدمات مراقبت مادر و نوزاد، بسته‌های خدمتی داخل و خارج بیمارستانی، مراقبت‌های ادغام یافته سلامت مادران شامل مراقبت از مادر در دوران‌های پیش از بارداری، بارداری، زایمان و پس از زایمان، برنامه احیای نوزادان، مراقبت بحرانی از نوزادان در معرض خطر، مراقبت پیگیری شیرخواران پرخطر، مراقبت آغوشی، نوزاد سالم، مراقبت‌های ادغام یافته کودک سالم تا سن ۸ سالگی و ناخوشی‌های کودکان، تغذیه با شیر مادر و مراقبت‌های تکامل اوایل کودکی، گام‌های بلندی در دستیابی به اهداف چهارم و پنجم توسعه هزاره و ارتقای شاخص‌های سلامت مادران و کودکان کشور برداشته است.

وی با اشاره به تدوین و اجرای برنامه بیمارستان‌های دوستدار مادر و ترویج زایمان فیزیولوژیک با استفاده از روش‌های بی‌دردی دارویی و غیر دارویی به منظور کاهش درصد سزارین در کشور، ادامه داد: اجرای نظام مراقبت مرگ مادری، تقویت سیستم ارجاع، اجرای پروتکل‌های بیمارستانی و ترویج زایمان ایمن در مناطق روستایی کاهش میزان مرگ مادران را سبب شده است.

مطلق به کاهش میزان مرگ و میر کودکان به دنبال اقدامات انجام شده اشاره کرد و گفت: با توجه به روند چشمگیر کاهش میزان مرگ کودکان زیر پنج سال در دهه گذشته و اینکه بیش از ۵۰ درصد از این میزان در کشور مربوط به سهم مرگ نوزادی است، تداوم این روند کاهشی نیازمند سیاست‌گذاری و تمرکز بر روی راهبردهایی است که ارتقای کیفیت خدمات سلامت باروری و فاصله گذاری، مراقبت‌های دوران بارداری و پس از آن و نیز مراقبت‌های دوره نوزادی و شاخص‌های تغذیه با شیر مادر را سبب می‌شود.

وی تاکید کرد: برنامه‌های کنترل جمعیت، سلامت باروری و تنظیم خانواده نیز با اتخاذ راهبردهای همکاری بین بخشی و مشارکت مردم و تدوین و اجرای مجموعه آموزشی مشاوره پیش از ازدواج با تاکید بر تحکیم بنیان خانواده، گام بزرگی در کاهش حاملگی‌های پرخطر و ناخواسته و نیز کاهش نیاز برآورده نشده، برداشته و سهم عمده‌ای در ارتقای شاخص‌های نامبرده داشته‌اند.

مطلق گفت: منظور از نیاز برآورده نشده، زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله و همسرداری هستند که تمایل به فاصله‌گذاری یا محدود کردن تعداد فرزندانشان داشته‌اند و در حال حاضر از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نمی‌کنند یا زنان بارداری که بارداری آنها ناخواسته بوده و زوج می‌خواستند حداقل دو سال بعد باردار شوند.

وی همچنین به رویکرد کلی برنامه‌ریزی جامع سلامت برای جوانان و مدارس اشاره کرد و گفت: رویکردها در این زمینه طی سال‌های اخیر به رویکرد کلی مدارس مروج سلامت تغییر یافته است. با طراحی و تدوین برنامه‌های سلامت جمعیت تحت پوشش در محیط‌های ارائه خدمات بهداشتی درمانی، آموزشی، کار و عمومی، مشکلات سلامت گروه سنی نوجوانان و جوانان را پیشگیری و مدیریت می‌کند.

مطلق افزود: همچنین با افزایش شهرنشینی، افزایش بار بیماری‌های غیرواگیر و گذر جمعیتی به سوی میانسالی و سالمندی، برنامه‌های خدمات جامع سلامت میانسالان شامل سلامت بانوان (سبا) و مردان (سما) با تاکید بر آموزش خود مراقبتی و نیز برنامه‌های ترویج شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی و مراقبت‌های ادغام یافته سلامت سالمندان، تدوین و عملیاتی شده‌اند.

وی همچنین گفت: مقایسه شاخص‌های سلامت در روستاها و مناطق محروم با شهرها، نشانه نیاز به توجه و اقدام اساسی برای کاهش نابرابری‌های اجتماعی سلامت از طریق ارتقای سطح شرایط زندگی روزانه، توزیع عادلانه قدرت و منابع به عنوان مولفه‌های ساختاری شرایط زندگی روزانه و پایش و ارزیابی تعیین ‌کننده‌های اجتماعی سلامت و تاثیر اقدامات و مداخلات انجام شده بر وضعیت عدالت در سلامت در کشور است.

مطلق گفت: اکنون نظام سلامت کشور با طراحی نقشه جامع تحول نظام سلامت، نقشه علمی حوزه سلامت و قانون برنامه پنجم توسعه، در حال طی مسیر ترسیم شده در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور است.

وی ابراز امیدواری کر که تمام دستگاه‌های کشور با اتخاذ رویکرد سلامت در سیاست‌های خود و نیز اتخاذ راهبردهای اساسی همکاری بین بخشی و مشارکت مردم جهت کاهش نابرابری‌های اجتماعی سلامت، در راستای تحقق بیش از پیش عدالت در سلامت گام بردارند.