بازماندگی از تحصیل، کودکان کار و خیابان را افزایش می‌دهد

به گزارش خبرگزاری پانا،روزبه کردونی درباره اقدامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص حمایت از کودکان کار و خیابان گفت: نگاه وزارت رفاه در خصوص مسائل اجتماعی از جمله مسائل کودکان کار و خیابان سیاست‌گذارانه و مبتنی بر واقعیت های اجتماعی است.
وی تاکید کرد: از نیمه دوم سال ۹۲ که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی کار خود را آغاز کرد، موضوع کودکان کار در اولویت برنامه‌های وزارتخانه قرار گرفته است.
کردونی با بیان اینکه ما در این مدت مسیری را طی کردیم که به نظر من تجربه موفق سیاستگذارانه در حوزه مسائل اجتماعی است، یادآور شد: این مسیر از آنجا شروع شد که در وهله اول تفاهم و هماهنگی میان دستگاه‌های دولتی مرتبط با این حوزه همچون وزارت رفاه، مرجع ملی حقوق کودک، نیروی انتظامی، بهزیستی، شهرداری و.... ایجاد شد.
مدیرکل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی با اشاره به اینکه اولین جلسه شورای ساماندهی کودکان کار وخیابان پس از ۸ سال تعطیلی در آذر ماه ۹۲ تشکیل و ۴ ماه بعد نیز جلسه دوم این شورا برگزار شد، ادامه داد: برگزاری اولین نشست این شورا بیانگر آن بود که موضوع کودک در اولویت قرار گرفته است، لذا دستگاه‌های مربوط خود را با شرح وظایفشان در این حوزه تطبیق داده و نیز حساسیت اجتماعی و رسانه‌ای ایجاد شد. بنابراین موضوع مورد توجه مردم، رسانه و سیاست‌گذاران قرار گرفت.

تسهیل‌گری بیمه سلامت برای کودکان کار
وی با یادآوری این موضوع که آئین‌نامه‌ای درباره وظایف شورای ساماندهی کودکان کاروخیابان وجود داشت که پس از بررسی متوجه شدیم، نیاز به اصلاح دارد، افزود: به عنوان مثال برخی دستگاه‌ها که در این حوزه وظایف قانونی داشتند، عضو آن نبودند. چنانکه وزارت کشور عضو این شورا نیست. حضور این وزارتخانه در شورای ساماندهی کودکان کار و خیابان به این دلیل ضروری است که برخی از کودکان کار را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند، لذا کمیته‌ای با مشارکت فعال نهادهای مدنی تشکیل شد تا آئین‌نامه مورد اصلاح قرار گیرد.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی با تاکید براینکه به تغییر قانون و سیاست اکتفا نکرده و اقدامات عملی انجام شده است، خاطرنشان کرد: در چارچوب بیمه سلامت ایرانیان، وزیر تعاون دستور بیمه شدن کودکان کارو خیابان و خانواده آنان را صادر کرد، اگرچه این کار درباره همه ایرانیان اجرا شد اما وجه ممیزه این گروه از کودکان آن بود که این فرآیند برای آنها تسهیل شد.
وی با تاکید براهمیت تعامل با سمن‌ها گفت: در حال حاضر یک ارتباط ساختارمند، تعریف شده و معتمدانه بین نهادهای مردمی و وزارت کار برقرار است.
کردونی عنوان کرد: سیاستی که در خصوص سازمان‌های مردم نهاد در پیش گرفته شد، ورود آنها به فرآیند سیاستگذاری بود؛ یعنی به آنان نگفتیم که سیاست‌های تدوین شده به دست ما را اجرا کنید، بلکه از سمن‌ها خواستیم؛ در کار طراحی و اجرای سیاست‌ها نیز در کنار ما باشند.

تشکیل جلسات شورای ساماندهی کودکان کارو خیابان در سطح مناطق
وی ادامه داد: با این اقدام سمن‌ها در تمامی‌ فرآیندهای سیاستگذاری با ما شریک شدند، چنانکه پیشنهاد اولیه در بحث بیمه کودکان کار و خیابان از طرف سمن‌ها مطرح شد واین موضوع سبب شد که ناگهان در سیستم اجرایی، تجربه موفقی اتفاق افتد، به این معنا که یک نهاد دولتی مجری پیشنهاد سازمان غیردولتی شد.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی با تاکید براینکه موضوع حمایت از کودکان کارو خیابان از سطح تهران به دل استان‌ها و مناطق برده شد، ادامه داد: یعنی به جای اینکه از بالا به پایین دستور صادر شود، شورای ساماندهی کودکان کار و خیابان در سطح استان‌ها فعال و مسئله در سطح منطقه‌ بررسی شد.
وی تاکید کرد: وقتی موضوعی منطقه‌ای می شود، یعنی تفاوت‌های موجود در مناطق مختلف مورد توجه قرار می گیرد، بنابراین پنج جلسه شورای ساماندهی در سطح مناطق تشکیل شد. فایده این عمل در اولویت قرار گرفتن مسائل کودکان کار و خیابان در استان‌ها است.
کردونی با بیان اینکه در حال حاضر یک شورای ساماندهی کودکان کار و خیابان در سطح ملی داریم که تا به حال دو جلسه برگزار کرده است، افزود: همچنین یک کارگروه اجتماعی در سطح استانداری‌ها وجود دارد که با دستور قائم مقام وزیر کشور در امور اجتماعی با موضوع ساماندهی کودکان کار و خیابان تشکیل جلسه می دهد. یعنی شورای ساماندهی علاوه بر داشتن ساختار ملی، ساختار استانی نیز دارد که تا به حال این شورا در استان‌های خوزستان، فارس، البرز، لرستان و کرمان تشکیل جلسه داده است.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی اظهارکرد: این دولت توجهی ویژه به مقوله کودکان کار وخیابان داشته، به گونه‌ای که امروز دستگاه‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش، نیروی انتظامی، وزارت دادگستری و بهزیستی همگی پای کار آمدند.

پدیده کودکان کارو خیابان فقط مخصوص ایران نیست
کردونی اعلام کرد: اولین مصوبه شورای بازنگری آیین نامه اجرایی شورای ساماندهی کودکان کار وخیابان آن بود که نام این شورا به

شورای حمایت اجتماعی از کودکان کار وخیابان تغییر کند.
کردونی اضافه کرد: در خصوص آمار کودکان کار و خیابان با دو جریان مواجهیم؛ یکی جریانی که وجود کودکان کار را به کل انکار می‌کند و دیگری جریانی که می گوید، هفت میلیون کودک کار داریم که هر دو دیدگاه فاقد اعتبار هستند. ما نه انکار را قبول داریم و نه بزرگنمایی را، چرا که در خصوص مسائل اجتماعی باید از واقعیت اجتماعی آگاه باشیم.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی تاکید کرد: عادت داریم، در مسائل اجتماعی تنها نیمه خالی لیوان را ببینیم که این درست نیست، باید توجه کنیم که این پدیده یک چالش جهانی است و فقط مخصوص ایران نیست.
وی ادامه داد: ما با جریانی مواجه هستیم که در این‌باره به گونه ای صحبت می کنند که گویی این مسئله مخصوص ایران است و این موضوع آنچنان بزرگ است که ما دچار بحران هستیم، البته این موضوع بسیار مهم بوده و برای آن شورای عالی تشکیل شده است، اما مخصوص ایران نبوده و یک چالش جهانی است و خوشبختانه ایران از جمله کشورهایی است که قوی‌ترین برنامه‌ها را در این حوزه اجرا می کند.
کردونی اظهار کرد: ما نباید در مسائل اجتماعی و خصوصا مسائل کودکان کار و خیابان تنها نیمه خالی لیوان را ببینیم، این نگاه تصویری را ترسیم می کند که طی آن با مردمی مواجهیم که از نظر ذهنی درگیر این موضوع نیستند و با دولتی روبرو هستیم که مسئول نیست.

عملکرد قوی سمن‌های فعال در حوزه کودکان کار
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ اجتماعی با بیان اینکه من چنین تصویری را قبول ندارم و معتقدم در بحث کودکان کار و خیابان جنبه‌های مثبت بسیار زیاد است، بیان کرد: ما مردمی مسئول و حساس داریم و به همین دلیل یکی از قوی‌ترین حوزه‌های مدنی فعال در زمینه کودکان کار و خیابان، سازمان‌های مردم نهاد هستند که این گروه‌ها برخواسته ازدل مردم و فعالان مدنی ما هستند. دولتی مسئول هم داریم که موضوع کودکان در معرض اسیب را در کانون توجهات خود دارد .
کردونی درپاسخ به این سوال که آیا تمامی کودکان کار و خیابان تحت پوشش بیمه سلامت‌قرار گرفته‌اند اظهارکرد: نمی توان مدعی شد که تمامی کودکان کار و خیابان تحت پوشش بیمه سلامت هستند اما آنهایی که شناسایی شده اند بیمه هم شده اند. این موضوع یک سیاست در حال اجرا است و هر لحظه ممکن است گروه دیگری شناسایی شوند که باید تحت پوشش بیمه قرار بگیرند.

نمی‌توان همه مسائل را یکباره حل کرد
وی ادامه داد: وقتی سیاستی را اجرا می کنید، نمی توانید یک دفعه تمامی مسائل را حل کنید. سیاست آن است که بیمه کودکان در چارچوب بیمه همگانی انجام شود و در این زمینه اقداماتی نیز شده است. ولی ممکن است همه بیمه نشده باشند، اما مهم این است که ساختار تعریف شده ای در این خصوص وجود دارد.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی در ادامه درباره اینکه آیا کودکان فاقد شناسنامه هم می توانند تحت پوشش بیمه قرار بگیرند، بیان کرد: مسئله کودکان فاقد شناسنامه در دستور کار شورای عالی رفاه قرار گرفته است تا برای آنها یک برنامه مشخص تعریف شود . همچنین دستور مقام معظم رهبری در راستای آموزش کودکان افغان در این زمینه بسیار تاثیرگذار است.
وی با تاکید بر اینکه در سیاست‌گذاری باید به تجارب کودکان کار و خیابان توجه شود، ادامه داد: عملا با واسطه سازمان های مردم نهاد از تجربه کودکان استفاده می کنیم، چرا که سمن‌ها در ارتباط با این گروه از کودکان هستند.

ضرورت تفاهم گفتمانی در حوزه اجتماعی
کردونی درباره کودکانی که در اصطلاح به آنها کارگران جنسی گفته می‌شود، اظهار کرد: مسائل اجتماعی ممکن است؛ در تئوری یا در ریشه‌ها اشتراکاتی داشته باشند، اما در حوزه سیاستگذاری در مواجهه با یک پدیده باید آن را به صورت منحصر به فرد شناسایی کرد و البته در چارچوب ارتباط آن با دیگر مسائل با موضوع مواجه شد. این گروه کودکان پدیده ای جدا از کودکان کار هستند که البته ممکن است با یکدیگر همپوشانی داشته باشند.
وی با تاکید بر ایجاد تفاهم گفتمانی در حوزه کودکان کارو خیابان خاطرنشان کرد: در حوزه مسائل اجتماعی بسیار مهم است که یک تفاهم گفتمانی وجود داشته باشد و در همین راستا رسانه های عمومی و فعالان مدنی باید به شکل گیری یک تفاهم گفتمانی در حوزه کودکان کار و خیابان کمک کنند.
کردونی با تاکید براینکه وجود تفاهم گفتمانی راه را در حوزه سیاستگذاری روشن می کند، بیان کرد: ایجاد تفاهم سازمانی، ایجاد تفاهم با نهادهای مدنی، ایجاد حساسیت اجتماعی، فعال کردن ظرفیت های قانونی غیر فعال و ورود به حوزه استان‌ها از دیگر اقدامات وزارت تعاون در این مدت است.
وی افزود: انجام این اقدامات سبب شد که در حوزه اجرای سیاست‌ها نیز شانس موفقیت بیشتر شود که در این راستا سیاست بیمه مرتبط با مسائل بهداشتی و حمایتی کودکان انجام شد. وزارت بهداشت نیز اعلام کرد که در هر شهر بیمارستانی را به خدمت رسانی به کودکان کار اختصاص خواهد داد.

هر کودکی که کار کند کودک کار نیست
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی با بیان اینکه به هر کس نمی‌توان کودک کار گفت، ادامه داد: مثلا اگر کودکی دو ساعت در روز کار می کند، کودک کار خوانده نمی شود. در سطح جهان و در ایران با اشتغال کودک مبارزه نمی شود، بلکه از عبارت الغای کار کودک استفاده می شود.
وی تصریح کرد: براساس استانداردهای بین المللی کار کودک کاری است که به کودک آسیب می زند و باعث می شود، او از تحصیل باز ماند.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی عنوان کرد: در حوزه آموزشی نیز خدماتی ارائه شده و برنامه آموزش کودکان بازمانده از تحصیل نیز در چهار استان به صورت پایلوت اجرا شده است.

شناسایی ۱۵۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل در کشور
کردونی با اعلام اینکه براساس آمار رسمی آموزش و پرورش ۱۵۰هزار کودک بازمانده از تحصیل بین ۶ تا ۱۰ سال در کشور وجود دارد، اظهار کرد: ما در گفتگوی اجتماعی با فعالان مدنی،‌ نخبگان و رسانه‌ها وارد شدیم و در خصوص مهمترین مسئله حوزه کودکان کار از آنها سوال کردیم، جوابی که به ما داده شد؛ آن بود که بازماندگی از تحصیل کودکان مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین مسئله و علت گسترش کودکان کار وخیابان است.
وی ادامه داد: در گام بعدی باید حساسیت‌های اجتماعی و اداری ایجاد می‌شد که وزیر رفاه موضوع را به شورای عالی رفاه با حضور ریاست جمهوری منتقل کرده و در این شورا مصوب شد که به این گروه از کودکان برای ادامه تحصیل مشوق‌های تحصیلی داده شود، به طور مثال مبلغی پول به آنها داده می‌شود به شرط آنکه سرکلاس حضور داشته باشند. لذا طرح پایلوت در چهار استان (خوزستان، البرز، فارس، تهران) اجرا شد.
وی بیان کرد: پیش‌بینی ما این است که طی برنامه پایلوتی که در این چهار استان اجرا شد؛ ۳ هزار نفر از کودکان بازمانده از تحصیل وارد چرخه آموزش شوند. در خردادماه، نتیجه طرح را مورد ارزیابی قرار داده، نقاط قوت وضعف آن را مشخص می‌کنیم و این طرح را در چند استان دیگر گسترش می‌دهیم.
مدیر کل دفتر امور آسیب‌ های اجتماعی در پایان خاطرنشان کرد: برای اجرای این طرح سه میلیارد تومان از اعتبارات وزارت کار اختصاص داده و از اعتبارات بیرونی استفاده نشده است.