تامین امنیت تالابهای گیلان در مسیر مهاجرت بین المللی پرندگان ضروری است

به گزارش خبرگزاری پانا،استان گیلان با زیستگاه های تالابی مهم در مسیر مهاجرت زمستانه پرندگان مهاجر دشت های سیبری غربی اروپای شرقی و کشور های حوزه اسکاندیناوی قرار دارد به همین دلیل حفظ زیست محیطی و امنیت این تالاب ها از اهمیت بسیاری برخوردار است .

پاییز و زمستان دوره سختی برای پرندگانی نظیر غازها، اردک ها و کاکایی ها در مناطق یاد شده بشمار می رود و به دلیل یخبندان زیستگاه ها، این پرندگان نیاز دارند به مناطق معتدل تر و یا مطلوبتر جنوبی مهاجرت کنند .

پرندگان آبزی و کنارآبزی گیلان به پرندگان بومی یا ساکن ، پرندگان مهاجر زمستانه که پاییز و زمستان به استان می آیند، پرندگان مهاجر عبوری که زیستگاه های استان را به مدت چند روز و تا چند ماه در ماه های شهریور ، آبان ، اسفند و اردیبهشت بر می گزینند ، پرندگان مهاجر تابستانه و پرندگانی که بهار و تابستان به استان مهاجرت و تخمگذاری نمی کنند ، پرندگان مهاجر جوجه آور که در فصل بهار و تابستان به گیلان سفر و تخم گذاری می کنند و پرندگان مهاجر چهارفصل تقسیم می شوند .

از ۹ هزار و ۶۴۸ گونه پرنده شناسایی شده جهان، ۵۳۵ گونه در ایران و ۳۳۵ گونه آن در گیلان شناسایی شده اند که ۹۵گونه از پرندگان گیلان بومی و ۲۴۰ گونه آن مهاجر هستند .

مناطق ساحلی ، شالیزارها ،مرداب ها ، آببندان ها و استخرها، رودخانه ها و آب های پشت سدها در گیلان مکانی مناسب برای پرندگان و زیستگاه آنها محسوب می شوند .

تالاب بین المللی انزلی ، پارک ملی بوجاق کیاشهر ، تالاب بین المللی امیرکلایه لاهیجان ، پناهگاه حیات وحش لوندویل و تالاب استیل آستارا و منطقه حفاظت شده لیسار در گیلان از اهمیت خاصی برخودارند و این تالاب ها در فهرست زیستگاه های مهم پرندگان در خاورمیانه به ثبت رسیده اند .

براساس برآورد کارشناسان سالیانه بین ۱۰ تا ۱۵میلیون پرنده از مسیر سیبری غربی و دریای خزر از فراز ایران به طرف تالاب های دجله و فرات در کشور عراق و رود نیل در کشور مصر پرواز می کنند .

یک پرنده شناس می گوید : هر ساله بیش از ۲۰۰ هزار پرنده مهاجر آبزی در گیلان سرشماری می شوند که آمار واقعی بیش از این مقدار است .

عباس عاشوری افزود : سهم سه استان شمالی گیلان ، مازندران و گلستان از پذیرش پرندگان مهاجر هر ساله ۶۵درصد کل پرندگان مهاجر کشور است که استان مازندران در این میان مقام اول و گیلان با ۱۱درصد مقام دوم کشوری را در میزبانی پرندگان دارد .

وی گفت : تالابهای گیلان همه ساله در فصل سرما میزبان درنای های خاکستری ، غازپیشانی سفید، پلیکان خاکستری از پرندگان درحال انقراض جهانی است .

وی در باره فواید پرندگان مهاجر برای تالاب ها می افزاید : چنگرها از گیاهان آبزی غوطه در تالاب ها تغذیه می کنند و موجب تعادل شده و از رسوب بیش از اندازه آنها جلوگیری می کنند و پرستوها حشرات مضر را می خورند .

عاشوری گفت : ۷۵درصد از پرندگان آبزی و کنار آبزی گیلان قابل شکار و بهره برداری اقتصادی هستند که خوتکا، سرسبز و چنگر ۶۰ تا ۶۸ درصد شکار پرندگان این استان را تشکیل می دهند .

به گفته وی صدور مجوز شکار از سوی محیط زیست موجب اهمیت اقتصادی و تولید پروتئین برای جامعه و درآمدزایی برای بخش از مردم گیلان و دولت می شود .

مهاجرت پرندگان به تالاب های گیلان علاوه بر اهمیت اکولوژی فرصت مناسبی برای محققان ، پرنده شناسان و گروه های علاقه مند به پرنده نگری فراهم می سازد .

براساس بررسی کارشناسان محیط زیست؛ تخریب زیستگاه های پرندگان مهاجر در دهه های گذشته در گیلان کاهش آمار ورود پرندگان آبزی و کنارآبزی را همراه داشته است .

سه تالاب بین المللی انزلی ، امیرکلایه و بوجاق هر ساله به تنهایی پذیرای ۸۰ تا ۹۰ درصد پرندگان مهاجر آبزی به استان گیلان در فصل زمستان هستند .

تخریب تالاب ها به عنوان زیستگاه پرندگان آبزی از مهمترین عوامل تهدید نسل پرندگان به حساب می آید و هم اکنون ۳۳ درصد تالاب بین المللی انزلی برای حفاظت پرندگان آبزی تحت عنوان مناطق چهارگانه تحت حفاظت قرار دارد .

ورود پساب های صنعتی و خانگی، هرزآب های کشاورزی، حجم بالای رسوبات، تردد زیاد قایق های موتوری، صید و شکار بی رویه و غیرمجاز، رشد گسترده گیاه مهاجم آزولا، تصرف بخش های از تالاب برای کشاورزی و درختکاری از دلایل عمده در کاهش کیفی و کمی تالاب های مهم گیلان برای پذیرش مهاجرت پرندگان آبزی بشمار می رود .

دوستداران طبیعت در گیلان می گویند : تالاب های استان با آب و غذای کافی از امنیت لازم برای فرود پرندگان مهاجر برخوردار نیستند .

کارشناسان می گویند : مردم گیلان گویی با پرندگان مهاجر قهرند و به آنها فقط به عنوان خوراک و شکار و صید نگاه می کنند در حالیکه باید با پرندگان آشتی کنند و نگرش جامعه نسبت به آنها تغییر کند .