کاهش مصرف همگانی تنها راه موجود برای کنترل منابع آبی است

پرویز رضازاده، کارشناس منابع آب و هواشناسی در گفت‌وگو با پانا درباره علت بحرانی‌شدن سدها در کشور، اظهار کرد: «روند کاهشی‌شدن سدها همه ساله وجود داشته اما کم توجهی مردم به روند مصرف در سطح کشور شرایط را بحرانی کرده است. در صورتی شرایط پایدار خواهد بود که با آب تجدید‌پذیر همسان باشد.»

رضازاده ادامه داد: «آب تجدیدپذیر آبی است که ما از بارش دریافت می‌کنیم. اگر مقدار آب مصرفی بیش از آب تجدید‌پذیر باشد، توازن منفی است. یعنی ما آب موجود را کمتر و کمتر کرده و فراتر از داشته‌ها مصرف می‌کنیم. سدها و آب‌های زیر سطحی، رو سطحی مثل باتلاق‌ها و دریاچه‌ها، داشته‌ها و ذخایر ما هستند.»

این کارشناس بیان کرد: «آب‌هایی زیر سطحی در اثر بارش و رطوبت ایجادشده و به اعماق ۲۰۰ تا ۳۰۰ و یا ۱۰۰۰ کیلومتری زمین نفوذ کرده و مدت زیادی طول می‌کشد تا این ذخایر به وجود آیند. هنگامی که ما آب‌های روسطحی را مصرف کرده و در صورت کمبود از آب‌های زیر سطحی استفاده می‌کنیم، باعث ایجاد اینگونه بحران‌ها در زمینه آب خواهیم شد.»

وی دلیل بحرانی‌شدن وضعیت سدها در کشور را مصرف بی‌رویه دانست و گفت: «اکنون به دلیل مصرف فراتر از دریافتی‌های آسمان، آب‌های زیر سطحی کاهش یافته و وضعیت سدها به شدت بحرانی است. ممکن است یک سال رودخانه‌ها به دلیل بارش فراوان پر آب شده باشد ولی مصرف به خوبی مدیریت نشده است.»

رضازاده تاکید کرد: «باید در هنگامی که بارش و دریافتی فراوان است، با برنامه‌ریزی مناسب به مدیریت بپردازیم. به عنوان مثال دریافتی سالانه یک کارمند ماه به ماه متفاوت است و ممکن است در یک ماه مزایای خاصی داشته باشد که لزوما ماه بعد این گونه نباشد.»

کنترل مصرف آب با روش‌های ساده

این کارشناس بیان کرد: «در بحث سدها وضعیت به همین گونه است. دو سه سالی است که ایران بارش کمتر از حد نرمال را دارد و طبیعی است که وضعیت سدها بحرانی باشد. زیرا سد با بارش باران و برف تامین می‌شود و ماندگاری آن به میزان مصرف بازمی‌گردد. اگر ما بیش از حد معمول مصرف کنیم مقدار سدها کم شده و با توجه به نبود برف درکوه‌ها و چشمه‌ها سد‌ها فعال نبوده و رودخانه‌ها از نفس می‌افتند.»

وی تنها راهکار موجود را کنترل مصرف دانست و اظهار کرد: «تنها راهکار موجود کاهش مصرف همگانی است. اگر هر شخص به میزان ۲۵ درصد مصرف خود را کاهش دهد، بسیاری از مشکلات حل می‌شود. مثلا اگر هر فرد برای انجام کاهای شخصی کمی مصرف خود را کنترل کند، بسیاری از این بحران‌ها و مشکلات در آینده رفع می‌شود.»

دولت با سیاست‌گذاری مناسب الگوهایی برای مصرف طرحی کند

رضازاده تاکید کرد: «باید هر شخص در مصارف خود با روش‌های ساده از بحرانی‌شدن جلوگیری کند که البته نیازمند اراده، گرایش و نگرانی همگانی است. قبل از دولت و هر برنامه‌ای مردم هستند که می توانند با کاهش مصرف حداقلی خود وضعیت موجود را مدیریت کنند.»

این کارشناس خاطرنشان کرد: «دولت و نمایندگان نیز در مرحله بعد قرار دارند که باید با ایجاد برنامه‌ریزی مناسب و سیاست‌گذاری‌های درست الگوهایی برای مصرف طراحی کرده و مردم را هدایت کنند.»