روایتی دیگر از سوسنگرد

دفاع مقدس؛ تکراری از واژه ها در دهه های بعد از انقلاب بوده که در مناسبت های مختلف روایت هایی بی شمار از ایثار و شهادت را زمزمه کرده است.در این مجال روایتی از سوسنگرد و شکست حصر آن به بهانه 26 آبان ماه سالروز آزادسازی سوسنگرد تدوین شده است تا با نگاهی نو و دریچه ای دیگر جوانمردی و شجاعت نسل های دیروز را برای نسل امروز باز کند تا به پدران، مادران، برادران و خواهران خود افتخار کنند.

سوسنگرد تقویمی دارد که در هر ورق آن می توان بصیرت، روشنفکری و عشق به سرزمین را مرور کرد. ما باید عذر دشمنی را می‌خواستیم که قصد تجاورز داشت و شجاعت دفاع در لباس جنگی برای ملت ایران در آن زمان یک وظیفه بود که از عمق جان بر می خواست چرا که نمی‌توانستیم دشمن را در خانه تاب بیاوریم.

مقاومت در سوسنگرد به تقویم 26 آبان ماه 1359 در اوج خود بود و تا به امروز هم نگذاشته ایم و نخواهیم گذاشت فروکش کند و با همین رسم به جهان آموخته ایم که متجاوز و غاصب باید برود و طوفانی که با گره خوردن دفاع مقدس و جنبش مقاومت جهانی الاقصی را پدید آورد تا تمام نادیدنی ها و مظلومیت ها با فروافتادن پرده استبداد دیده شود.

آغاز روایت

مرتضی صفاری در همایش آزادسازی سوسنگرد در محل تالار معلم تبریز حماسه حضور مردم و دانش اموزان در تجمع حمایت از مردم مظلوم فلسطین را نشان از غیرت و حس عدالت خواهی مردم ایران دانست و گفت: در زمان اشغال سوسنگرد وضعیت کشور توسط دشمن طبق توطئه ای ناامن بود و سوسنگرد از مناطقی بود که برای دشمن بعثی بسیار دارای اهمیت بود. سوسنگرد مرکز سیاسی شهرستان دشت آزادگان محسوب می‌شود. و همین روحیه ظلم ستیزی مردم بود که نگذاشت یک وجب از این خاک به غارت برود.

وی در ادامه به بیان جزئیات ماجرای سوسنگرد اشاره داشت و افزود: ارتش رژیم بعث عراق در آخرین روز شهریور ۱۳۵۹ در حالی که یکی دو ساعت از ظهر گذشته بود، با استفاده از بالغ بر ۱۲ لشکر به سراسر نوار مرزی غرب جمهوری اسلامی ایران از شمالی‌ترین نقطه تا جنوبی‌ترین آن هجوم آورد و با توجه به آمادگی قبلی و برتری تجهیزات خیلی سریع توانست پاسگاه‌های مرز ایران را یکی پس از دیگری اشغال و در ادامه طی ۸ روز با پیشروی در خاک ایران بخش‌هایی از شهر‌ها و روستا‌های مرزی به ارتفاعات مهم ایران را اشغال کند.

فرمانده دانشگاه افسری امام حسین (ع) ادامه داد: در چنین اوضاعی نیروهای سپاه پاسداران در منطقه به اقتضاء توان خود می‌کوشیدند با مقاومت در برابر نیرو‌های عراقی مانع ادامه پیشروی آن‌ها شوند؛ همچنین ضمن اجرای عملیات‌های شناسایی و تهیه اطلاعات از جبهه دشمن نیرو‌های مردمی را که جذب مقر‌هایشان می‌شدند، سازماندهی و برای کمک به این نیرو‌های ژاندارمری یا واحد‌های ارتش در معرض آسیب بودند از جمله در جبهه سوسنگرد اعزام می‌کردند. تلاش و مقاومت رزمندگان در جبهه‌های جنوب و تدابیر فرمانده‌هان ستادی برای پشتیبانی از آن‌ها به ویژه در منطقه عملیاتی سوسنگرد بی‌وقفه و به طور شبانه‌روزی ادامه داشت. با این حال دشمن در هفتمین روز تهاجم یعنی ۶ مهرماه ۱۳۵۹، این شهر را به اشغال در آوردند.

کارشکنی بنی صدر بعد از فرمان امام

صفاری خاطرنشان کرد: در دهمین روز جنگ یعنی ۹ مهرماه ۱۳۵۹ در حالی که جبهه سوسنگرد وضعیت بحرانی و حساسی داشت، رزمندگان جوان و انقلابی به پیام مراد خود لبیک گفتند و برای اجرای فرمان امام برای دفع تجاوز دشمن آماده شدند.

وی افزود: عملیات آزادسازی شهر سوسنگرد در جلسه شورای عالی دفاع تصویب و برای اجرا در ۲۶ آبان‌ماه ۱۳۶۰ ابلاغ شده بود اما با کارشکنی «بنی‌صدر» رئیس جمهور وقت ایران، عملیات آزادسازی در شرف لغو شدن بود. بنی‌صدر از حرکت تیپ ۲ زرهی دزفول جهت شرکت در عملیات آزادسازی شهر سوسنگرد جلوگیری کرده بود و حذف این تیپ، سایر نیرو‌های شرکت‌کننده در عملیات آزادسازی سوسنگرد را مختل می‌کرد.

آزادسازی سوسنگرد با تدبیر رهبر انقلاب

صفاری ادامه داد: ساعت 12 شب، امیر سرتیپ دوم "غلامرضا قاسمی‌نو" فرمانده لشکر 92 به آیت الله خامنه‌ای اطلاع می دهد که به دستور بنی‌صدر، تیپ 2 را از شرکت در این عملیات منع شده است. از آنجایی که با لغو عملیات، تمام مدافعان سوسنگرد به شهادت می‌رسیدند و بلافاصله آیت‌الله خامنه‌ای این مساله را با امام خمینی(ره) در میان می گذارند و ایشان می‌فرمایند: تیپ باید شرکت کند و اجازه‌ بنی صدر لازم نیست.

وی گفت: قرار بود عملیات آزادسازی سوسنگرد ۲۶ آبان‌ اجرا شود اما بنی صدر دستور لغو عملیات را داد، تا اینکه خبر به آیت الله خامنه‌ای رسید و ایشان ساعت ۱:۱۰ بامداد روز ۲۶ آبان نامه‌ای سرنوشت ساز را به فرمانده لشگر ۹۲ زرهی نوشتند، نامه‌ای که موجب شکست محاصره شد.

ارتباط معنوی آذربایجان شرقی با سوسنگرد

سردار «صادق حیدرخانی» فرمانده مدافعان داخل شهر سوسنگرد در آبان‌ماه سال 1359 طی سخنرانی روایت کرد: «شهادت می‌دهم که در حساس‌ترین لحظه‌های پایانی شکست حصر سوسنگرد فرماندهی،مدیریت و شجاعت شهید «علی تجلایی» بود که موجب شد مدافعان داخل شهر در برابر آتش بی‌امان دشمن ایستادگی کنند.»

رزمندگان تبریزی با فرماندهی شهید «تجلایی» پس از آنکه عراق حمله گسترده خود را با تمام قوا با هدف تصرف خوزستان آغاز کرد و همین طور به سمت سوسنگرد و پیشروی داشت در داخل شهر مستقر شدند و با تنگ تر شدن حلقه محاصره دشمن شهید علی تجلایی مردم را با مدیریت، فرماندهی، هوش، شجاعت، ایثار و اخلاص سازماندهی کرد و به پشت شهر انتقال داد. 350 نفر رزمنده در عملیاتی،چهار شبانه‌روز بدون آب،غذا، مهمات،سنگر،اسلحه و «بی‌سیم» در برابر ارتشی با در اختیار داشتن توان رزمی و زرهی بسیار بالا مقاومت کردند. شهر زیر شدیدترین آتش خمپاره و توپخانه‌ای کامل قرار داشت.در این عملیات حدود 250 نفر از رزمندگانی که در محاصره عراقی‌ها بودند شهید و مابقی نیز مجروح شدند که بعد از فرمان امام راحل و تدبیر مقام معظم رهبری حصر سوسنگرد در 26 آبان ماه 1359 بعد از 20 روز شکسته و دشمن در ناباوری کامل مجبور به عقب نشینی از شهر شد.

خبرنگار: زینب روشنی