ضرر خروج نخبگان، ۳ برابر درآمد نفتی کشور است

بابک نگاهداری در نشست نخبگان تحقیقات و مرجعیت علمی با موضوع نقش نهادهای پشتیبان در مرجعیت علمی با بیان اینکه در حال حاضر ثروت کشورها از فروش دانش و مالکیت فکری است، گفت: دنیا به این سمت جهت‌گیری کرده است و گزارش‌های جهانی متفق‌القول هستند تا سال ۲۰۵۰ پیشران همه فعالیت‌ها، علم و فناوری است.

وی با تاکید بر اینکه رسیدن به مرجعیت علمی برای ایران مهم‌تر است، خاطر نشان کرد: در نظریه اسلامی حکمرانی، فراهم کردن رشد علمی و عقلی برای انسان مهم است. در کشورهای غربی، همه ارجاعات اقتصادی است؛ ولی در نظام اسلامی به سمت عقل است. در نظام اسلامی، مسائل اقتصادی، سیاسی و ... زمانی ارزش دارد که به تربیت انسان و رشد علمی و عقلی منجر شود.

وی تاکید کرد: در نظام اسلامی نهاد رهبر و راهبر، نهاد علم است. این فرق نظام اسلامی و نظام غربی است. بنابراین مرجعیت علمی در ایران اهمیت دو چندان دارد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه ما باید به سمت مرجعیت علمی در ایران اسلامی حرکت کنیم، اظهار کرد: اگر نظام غربی جامعه را به کارخانه و بنگاه تبدیل می‌کند، در نظام اسلامی ما، جامعه باید به مدرسه تبدیل شود؛ این‌گونه دانش عمومی جامعه بالا می‌رود و استعدادها شکوفا می‌شود.

وی در مورد دستاوردها و وضع موجود کشور، گفت: در این سال‌ها زیست بوم دانش‌بنیان تقویت شده و ما رشد قابل توجهی پیدا کردیم و جزء ۲۰ کشور دنیا در تولید علم هستیم. ایران یک درصد جمعیت جهان را دارد، ولی ۱.۹۶ درصد از علم جهان را تولید می‌کند و این جای افتخار دارد.

نگاهداری با بیان اینکه در شاخص‌هایی که به نهاد علم برمی‌گردد، نخبگان ما افتخارآفرینی می‌کنند، ولی در اثربخشی تولیدات علمی راه نرفته زیادی داریم. مردم باید تاثیر پیشرفت‌های علمی را بر سر سفره خود ببینند.

وی با بیان اینکه در درصد همکاری‌های علمی و صنعتی، رتبه ۴۰ و در ثبت اختراع رتبه ۳۲ جهان را داریم، گفت: باید شاخص‌های همکاری علمی و صنعتی و ثبت اختراع را تقویت کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد چالش‌ها و موانع پیش رو، گفت: برخی موانع و چالش‌ها به زیست‌بوم حکمرانی برمی‌گردد و برخی مربوط به زیست‌بوم علم و فناوری است.

وی با تاکید بر اینکه در این زمینه نقطه قوت ما، شخص رهبر انقلاب است؛ گفت: کمتر رهبری در دنیا تا این میزان بر علم و فناوری، دانش‌بنیان و ... تاکید داشته است. همچنین سران سه قوه نیز تاکیدات زیادی در این موضوع دارند.

نگاهداری، نقطه ضعف را بوروکرات‌های سنتی دانست و خاطر نشان کرد: برخی افرادی که در لایه‌های میانی قرار دارند، به نظام دانش‌بنیان اعتقاد ندارند و باید این نوع نگاه را در طبقه بوروکرات اصلاح کنیم.

وی افزود: بهترین حالت، قانون برنامه هفتم است که در عصر صنعتی گرفتار است؛ ولی ما در عصر دانایی هستیم. مرکز پژوهش‌های مجلس، تبصره‌هایی در مورد هوش مصنوعی و ... به این قانون اضافه کرد. نظام برنامه‌ریزی باید به سمت برنامه محوری برود.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نخبگان، نیروی پیشران کشورها هستند، گفت: عطش بسیاری در کشورهای دنیا برای جذب نخبگان اتفاق افتاده و جریان مهاجرت نخبگان شکل گرفته، خطرناک است. سرمایه اصلی پیشرفت در دنیای دانایی‌محور، نیروی نخبه است.

وی ادامه داد: ما باید نخبگان را در چرخه پیشرفت کشور تعریف کنیم و سعی کنیم با اقدامات باعث رنجش نخبگان در کشور نشویم.

نگاهداری به تفاوت‌های حکمران و استاد دانشگاه اشاره کرد و گفت: استاد دانشگاه می‌تواند هزاران بار اشتباه کند، ولی حکمران حق خطا ندارد. تصمیم اشتباه حکمران ممکن است تاثیری بگذارد که عوارض آن قابل جبران نباشد.

وی با بیان اینکه ضرر خروج نخبگان، ۳ برابر درآمد نفتی کشور است، گفت: باید مانع از خروج نخبگان شویم و ملزومات برگشت نخبگان را فراهم کنیم. ما باید برای برگشت نخبگان فرش قرمز پهن کنیم.