شناخت دقیق مدیوم و کارکرد‌ سینما از سوی مدیران مهم است

فیلم سینمایی «آرژانتین ۱۹۸۵» سوژه این هفته میز نقد سینمای جهان در برنامه «نقد سینما» با حضور آرش خوشخو و محمدرضا مقدسیان بود.

آرش خوشخو ابتدا اظهار کرد: در مواقعی که فیلم‌ها ابعاد سیاسی دارند، خیلی نمی‌توان درباره مولفه‌های سینمایی آنها صحبت کرد. فیلمی که درباره آن صحبت می‌کنیم، تحسین شده و به لحاظ روایت تاریخی بسیار مهم است.

وی ادامه داد: شاید ما فرصت خوانش تاریخ کشورهای مختلف از جمله جنگ ۱۹۴۸ فلسطین، قتل عام مسلمانان در بوسنی و... نداشته باشیم و فیلم‌هایی که درباره این موضوعات ساخته می‎شود، تبدیل به روایت غالب در ذهن بیننده می‌شود. این روایت جای دانش واقعی را می‌گیرد که برخی مواقع نتیجه مثبت در پی دارد و برخی مواقع نتیجه منفی.

این منتقد سینما بیان کرد: مرتضی آوینی یک جمله خوب داشت که می‌گفت هر اثری قبل از آنکه تحلیل شود، باید خوب ساخته شود. هر اثری بخواهد دیده شود، اول باید قصه خوب داشته باشد و استاندارد ساخته شود. ما اگر دنبال فیلمی هستیم که با آن ایده و حرف خود را به خارج از کشور منتقل کنیم، باید اثری خوب بسازیم.

خوشخو در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: ناگفته نماند که فیلم سینمایی ساختن بر مبنای کوتاه ۲۸ مرداد بسیار سخت است و شاید بتوان گفت متناقض‌ترین اتفاق است که در کشور ما رخ داده. قصد دارم به این نکته اشاره کنم واقعیت تاریخی در ایران از تخیل فیلمنامه‌نویسان جذاب‌تر و دراماتیک‌تر است.

در ادامه محمدرضا مقدسیان نیز مطرح کرد: کاری که سینما می‌کند، این است که روایت خاص خود را از تاریخ تحویل مخاطب می‌دهد و یا بخشی از تاریخ را روایت می‌کند که با سیاست‌های خودش همخوانی دارد و نسبت به آن تمایل دارد. شیوه روایتی که «آرژانتین ۱۹۸۵» دارد، موافق و مخالف زیاد دارد. همچنین این اثر نمی‌تواند پیچیده و سخت حرف بزند چراکه برای نسل امروز تاریخ را روایت کرده است.

وی ادامه داد: پرسش اصلی اینجاست آیا احتمال تحریف تاریخ وجود ندارد وقتی که نسل جدید تاریخ را به واسطه این فیلم می‌شناسد؟ من احساس می‌کنم این اثر اگر به عقبه اتفاقات می‌پرداخت، شاید انقدر در گلدن گلوب مورد توجه قرار نمی‌گرفت. چه بسا اینکه سینمای دنیا و جشنواره‌هایی که به این فیلم‌ها توجه می‌کنند، به یک شرط به این آثار اهمیت می‌دهند آن هم اینکه رواتشان باب طبع جشنواره‌ها باشد.

مقدسیان در جواب به این سوال که چرا نمی‌توانیم درباره کودتای ۲۸ مرداد فیلم بسازیم، مطرح کرد: واقعیت این است که اگر ما نتوانیم روایت درست و دقیقی از کوتای ۲۸ مرداد داشته باشیم، دیگران این کار را انجام می‌دهند. در حقیقت عده‌ای آمده‌اند مفهوم کودتا را تغییر می‌دهند و عنوان دیگری برای ان جعل می‌کنند.
وی یادآور شد: اگر ما در دل سینما به زبان ساختارمند قصه و فیلمسازی درباره وقایع تاریخی بر مبنای واقعیت و اسناد موجود حرف نزنیم، دیگران حرف می‌زنند. متاسفانه ما هر زمان سراغ مسایل تاریخی و سیاسی می‌رویم، همه نگران می‌شوند اما زمانی که گروهی قصد جعل تاریخ دارند، همه دنبال انجام کاری هستند. ما نباید بگذاریم به این نقطه برسد.

این منتقد سینما خاطرنشان کرد: البته سخت‌گیری و عدم آگاهی نیز در این زمینه وجود داشته است. شناخت دقیق مدیوم و کارکرد‌ سینما از سوی مدیران سینمایی و کسانی که باید تصمیمات کلان بگیرند، مهم است. از سوی دیگر فیلمسازان و مستندسازان نیز باید توانایی خود را به نمایش بگذارند و نترسند. همچنین باید در این زمینه آموخت و نمونه‌های خوب آن را در دنیا تماشا کنند‌.