همه علوم آموزشی کشور باید محیط زیستی باشد

علی سلاجقه در همایش محیط زیست و حق آموزش اظهار کرد: کلیدواژه‌های آموزش و حق آموزش به تبیین نیاز دارند چرا که پیشینه انسان، الهام‌گرفتن از طبیعت است. آموزش در حقیقت، شکل‌دهی رفتار مخاطب در ارتباط با هدف مورد نظر و تغییر رفتار است و وقتی به دیرینه و پیشینه زمین نگاه می‌کنیم، آموزش از طبیعت الهام گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: شکل‌گیری دانش‌ها قبل از ایجاد زبان گفت‌وگو بر مبنای علائمی بوده که از طبیعت الهام گرفته بود و انسان‌ها با استفاده از آن با همدیگر حرف می‌زدند و پیام می‌رساندند. مبنای آموزه‌های دینی هم الهام‌گرفته از طبیعت است. وقتی بحث رسالت، مطرح می‌شود و حضرت محمد(ص) به عنوان پیامبر تعیین می‌شوند، نقش معلمی و آموزش ایشان با آیه «اقرأ باسم ربک الذی خلق» آغاز می‌شود. بنابراین انتخاب و رسالت پیامبران نیز بر مبنای این است که به مردم آموزش دهند.

سلاجقه با بیان اینکه با در نظر گرفتن پیشینه انسان‌ها هیچکدام از ما بی‌نیاز از آموزش نیستیم، افزود: علم وقتی پیشرفت کرد، فقط به‌صورت انتزاعی جلو رفت در حالی که پیشرفته‌ترین معادلات ریاضی در دنیا منبعث از قوانین طبیعت است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: محیط زیست، علم بین رشته‌ای است در حالی که همه علوم به صورت موازی حرکت کرده‌اند اما به هم نرسیده‌اند که در آموزش باید این بخش را حل کنیم. اگر ریشه جامعه یعنی پیش‌دبستانی و دانش‌آموز امروز ما و ریشه‌ها قوی شد، هر بنایی بر روی آن می‌توان گذاشت. تمام علم آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور باید محیط زیستی باشد اما چون در بخش‌های مختلف، موازی حرکت کرده‌ایم به نتیجه نرسیده‌ایم.

وی با اشاره به ۲ واحد درس محیط زیست که برای دانش‌آموزان به صورت اختیاری است، ابراز کرد: محیط زیست نباید اختیاری باشد. محیط زیست، جبر طبیعت است و باید نگاه جامع به محیط زیست داشته باشیم.

سلاجقه ادامه داد: برای مثال در انتهای درس فیزیک و مبحث نور باید این آورده شود که نور چه تاثیری در محیط زیست دارد.

وظیفه مرکز آموزش محیط زیست، تغییر نگرش و رفتار افراد نسبت به محیط زیست است

ضیاءالدین الماسی، رئیس مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط‌بان سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این همایش گفت: کنشگران، فعالان، معلمان و فعالان حوزه آموزش، پیشانی حفاظت از محیط زیست هستند.

وی افزود: محیط زیست کشورمان هر وضعیتی که دارد، حاصل کار معلمان از مهدکودک و پیش‌دبستانی تا سطوح عالی دانشگاهی و همینطور آموزش در میان آحاد مختلف جامعه است. حق حیات و سلامت از اساسی‌ترین و بنیادی‌ترین حقوق انسان‌ها است و بر همین مبنا برخورداری از محیط زیست سالم نیز به رسمیت شناخته شده است.

الماسی با بیان اینکه بهره‌مندی از محیط زیست سالم در گرو مسئولیتی است که تک‌تک آحاد جامعه بر عهده دارند، خاطرنشان کرد: مادامی که فرد در جامعه زندگی می‌کند، مسئول حفاظت از محیط زیست است. هر کسی باید بداند و اگاهی داشته باشد که رفتار او در جامعه ممکن است چه پیامد خوب یا بد محیط زیستی داشته باشد و بدانیم که پیامدهای محیط زیستی، کنترلی است که بر عهده ما قرار دارد.

رئیس مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط‌بان سازمان حفاظت محیط زیست افزود: همین مسئولیت، حق هم دارد. یعنی حق دارد بداند و آموزش ببینند که مثلا عدم داشتن معاینه فنی خودرو چه پیامدی برای محیط زیست دارد.

وی تصریح کرد: حق تمام آحاد جامعه است که در حوزه محیط زیست در ۳ بخش دانش، نگرش و مهارت‌ها آموزش ببینند. وظیفه مرکز آموزش محیط زیست نه تنها افزایش دانش، تغییر نگرش و افزایش مهارت‌ها بلکه تغییر رفتار افراد نسبت به محیط زیست است.

الماسی گفت: همه متولیان آموزش کشور، مسئولیتی به دوش دارند که آگاهی‌ها و نگرش‌ها در مورد محیط زیست را آموزش دهند. یکی از ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یعنی ساحت زیستی و بدنی به موضوع محیط زیست اشاره دارد.

نیاز به طراحی نظام جامع برای آموزش‌های زیست‌محیطی به دانشجویان داریم

علیزاده، مشاور ویژه معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز گفت: اقدامات ارزشمندی در آموزش‌های محیط زیستی طی سال‌های اخیر صورت گرفته و این آموزش‌ها در قالب‌های مختلف رسمی و غیررسمی محقق شده که تا حدی جوابگو بوده و در برخی موارد نیز نتوانسته به اهداف مد نظر برسد.

وی افزود: در آموزش‌های عالی محیط زیست در آموزش عمومی، توفیقاتی داشتیم اما بررسی‌های صورت‌گرفته در وزارت علوم، نشان می‌دهد اطلاعات زیست‌محیطی در بین دانشجویان بسته به شرایط محل زندگی و نگرش خانواده‌ها متفاوت است.

مشاور ویژه معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: بسیاری از دانشجویان رشته‌های مرتبط به محیط زیست، علاقه‌مند بوده و حس حفاظت از محیط زیست را هم دارند اما لازم داریم یک نظام جامعی برای آموزش‌های زیست‌محیطی با همکاری سازمان محیط زیست طراحی کنیم.

وی با بیان اینکه نظام‌نامه آموزش صنعت و جامعه طراحی شده است، خاطرنشان کرد: در این نظام‌نامه، فارغ‌التحصیلان محیط زیستی نباید دست خالی بمانند اما اگر اهتمامی صورت نگیرد و در واحدهای صنعت و جامعه جذب نشوند، مشکل خواهد بود.

علیزاده ابراز کرد: بر اساس آمارها در حوزه فناوری‌های محیط زیستی، خلاء داریم و در نگهداری سیستم‌های آنلاین نمایشگر هوا نیز خلاء داریم و برخی قطعات، تولید داخل نداریم. از طرفی هم کارورزی‌ها جدی گرفته نمی‌شود که باید سعی کنیم‌ جدی‌تر ورود کنیم چرا که محیط زیست، موضوع مهمی است.