اجرای توافق 1351 در مورد حقابه هیرمند؛ مانع بحرانی‌شدن روابط ایران و افغانستان
تهران (پانا) - دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد راستی‌آزمایی اجرای توافق سال 1351 درباره حقابه رود هیرمند توسط طالبان تنها راه جلوگیری از بحرانی‌شدن روابط ایران و افغانستان تلقی می‌شود.
به گزارش روابط عمومی شورای راهبردی روابط خارجی، محسن روحی‌صفت تاکید کرد: با توجه به شرایط موجود و رویکردی که طالبان همواره از خود نشان داده است، بایستی هشیارانه موضوع راستی آزمایی پیگیری شود. اگرچه آنها پاسخ مثبتی برای گفتگو داده اند، اما به بهانه های مختلف از ارائه حقآبه ایران شانه خالی می‌کنند.
وی با بیان اینکه موضع طالبان در این خصوص، در میان مردم افغانستان به نفع آنها تمام می شود، گفت: طالبان اکنون مدعی است که دستگاه های سنجش آب که طبق توافق ۱۳۵۱ باید برای تعیین میزان آب موجود رصد شوند، در جنگ‌های داخلی از بین رفته و محل آن قابل بازدید نیست و در مجموع بهانه هایی از این دست را مطرح می کند. حتی هیاتی از وزارت نیرو سال گذشته به کابل رفت و با اینکه روند مذاکرات هم مثبت بود، اما اجازه بازدید از سد کجکی و اندازه گیری آب را به آنها ندادند.
این تحلیلگر مسائل بین الملل ضمن تاکید بر اینکه برای حل این مشکل باید گفتگو کرد و نباید از طریق رسانه ها به آن دامن زد، عنوان کرد: باید در خصوص افغانستان سیاست متمرکز و پیچیده‌ای داشته باشیم. راه حل اساسی و اصولی این است که در زمینه آب به خود متکی شویم. در این‌صورت می توان از موضع قوی و با استفاده از اهرم‌های گوناکونی که در اختیار داریم حرکت کرد تا طالبان ملزم به اجرای تعهداتش در حوزه‌های مختلف گردد.
وی با بیان اینکه خوداتکایی در این زمینه باید سیاست محوری قرار گیرد و به صورت انقلابی گام‌هایی برداشته شود، افزود: پیش از این تحت عنوان «روئین‌تن‌سازی سیستان و بلوچستان» برنامه هایی در این زمینه طراحی و برآوردهایی شده است. چند سال پیش طرح آن در وزارت خارجه تدوین و ابعاد حقوقی آن روشن شد. دولت آن را تصویب کرد و به وزارت نیرو نیز ابلاغ شد، اما اجرا نشد. یکی از بندهای آن استفاده از آب دریای عمان با استفاده از آب شیرین کُن و تامین آب شرب مردم منطقه است.
این کارشناس مسائل بین الملل ضمن تشریح ابعاد این طرح برای سیستان و بلوچستان و تاکید بر ضرورت اجرای آن، گفت: با توجه به نزدیک بودن فصل تابستان و افزایش مشکلات آبی این منطقه، باید وضعیت بحران آبی در استان اعلام شود و همه سازمان‌ها در جهت برطرف کردن آن اقدام کنند.
روحی صفت با تاکید بر اینکه حقابه حدود ۸۲۴ متر مکعب در روز ایران از هیرمند، یک سوم یا یک چهارم آب مورد نیاز سیستان و بلوچستان است و اگر این آب هم برسد، باز هم کمبود وجود دارد، ادامه داد: مدل توسعه استان سیستان و بلوچستان باید ویژه و مبتنی بر بی آبی منطقه باشد و نمی‌توان مدل توسعه‌ای مانند استان‌های پرآب برای آن در نظر گرفت.
وی خاطرنشان کرد: وقتی در این رابطه متکی به خود باشیم از اقتدار برخورداریم. توان تکنولوژی و اقتصادی ما که به واسطه آن می تواند بدون آب هیرمند، این استان‌مان را توسعه دهیم و مانع مشکلات آبی مردممان شویم یعنی قدرت؛ در این شرایط است که می توانیم از موضع اقتدار با طالبان برخورد کنیم تا تصور نکند نیازمندیم و ملتمسانه از آنها به دنبال آب هستیم. در این شرایط است که مذاکره با طالبان نتیجه می دهد.
این دیپلمات پیشین کشورمان ضمن تشریح ابعاد حقوقی توافق ۱۳۵۱ ایران و افغانستان با بیان اینکه ایران باید این مساله را به لحاظ فنی و حقوقی با طالبان پیگیری کند.
روحی صفت با بیان اینکه ایران در زمینه حقابه هیرمند قرارداد بسیار محکمی دارد تا جایی که حتی طالبان نیز منکر آن نشده است، توضیح داد: آنچه مورد اختلاف است برداشت در برخی از مواد آن است؛ از جمله اینکه امسال تر سالی بوده یا خشکسالی. آنها مدعی هستند که خشکسالی است و ما مشاهده کرده ایم که آب وجود دارد. در قرارداد عنوان شده که اگر اختلاف میان طرفین در موضوع تر سالی و خشکسالی بود چگونه باید اقدام شود. دو طرف باید در این زمینه گفتگو کنند و اگر به نتیجه نرسیدند، بازهم در قرارداد عنوان شده که باید چگونه پیش روند. لذا بایستی موضوع طبق مفاد توافق با جدیت پیگیری گردد.
ارسال دیدگاه