همکاری فرهنگستان زبان فارسی با سازمان دانش‌آموزی در برگزاری کارگاه‌های واژه‌گزینی

نشست خبری غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی که به منظور تشریح جزییات روز پاسداشت زبان و ادبیات فارسی و اعلام برنامه‌های فرهنگستان بود، دوشنبه ۱۸ اردیبهشت‌ماه در محل فرهنگستان برگزار شد.

غلامعلی حدادعادل در پاسخ به پرسش خبرنگار پانا درباره اعلام موضعش نسبت به ایراد ویرایشی پوستر نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که در فضای مجازی تصحیح شده است، گفت: نظر من این است که هر غلطی باید درست شود و حالا که می‌فرمایید درست شده، موضعی در قبالش ندارم.

وی درباره واژه گزینی‌هایی که فرهنگستان اعلام می‌کند و زمان ترویج این مصوبات در میان مردم و به‌کارگیری آنها در زبان توضیح داد: اینکه ما دیر انتخاب می‌کنیم برای معادل یابی، درست است اما علاج این مشکل آسان نیست چراکه وقتی یک لغت خارجی وارد می‌شود مثل یک مسافر نیست که وارد کشور می‌شود و ما بتوانیم اجازه ورود را لغو کنیم. امروز در فضای مجازی، یک لغت با فشار یک دکمه همه جا پخش می‌شود و کار آسانی نیست اینکه پیدا کنیم واژه‌های جدید در چه حوزه‌ای وارد شده‌اند. اما کار ما این است که به گروه‌های واژه گزینی فرهنگستان که بیش از هفتاد گروه هستند، بسپاریم که این کارشان در اولویت است.

ترویج واژه‌های صحیح برعهده رسانه‌ها به ویژه صداوسیماست/ اقداماتی برای بین‌المللی کردن خط فارسی

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی تصریح کرد: ما توجه به این مشکل داشتیم اما تا حدی می‌توانیم در این مورد وارد شویم اما کار اصلی برعهده رسانه‌ها است که در مصوب شدن این واژه‌ها موثر باشند. برای مثال اکنون که حساسیت صداوسیما به این موضوع بیشتر شده است تاثیر آن را در بین مردم می‌بینید و من از شما نیز خواهش دارم این جریان را در رسانه‌های خود پیگیر باشید. فرهنگستان کارش این است که صحیح این کلمات را پیدا کند اما ترویج آن به دست رسانه‌ها است.

وی در مورد دستور زبان و رسم الخط های سلیقه‌ای نیز بیان کرد: بالاخره در فضای ادبیات امروز و دیروز شاهد برخی نویسندگان هستیم که سلیقه خاصی دارند و البته می‌توان گفت نوعی لجبازی بر رسم الخط خاص خود دارند که تقریبا کاری نمی‌توان کرد اما خوشبختانه امروز در حوزه دستور رسم الخط شاهد هماهنگی قابل قبولی هستیم.

حدادعادل در پاسخ به پرسش خبرنگاری که درباره اقدامات و فعالیت‌های مشترک فرهنگستان برای حضور تاجیکستان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب و اینکه چه اقدامی برای مصادره زبان فارسی و شاهنامه در نظر دارند، گفت: اگر شما منظورتان این است که دیگر کشورهای فارسی‌زبان درصدد مصادره شاهنامه هستند و ما اقدامی برای جلوگیری آن کنیم، باید بگویم که شاهنامه متعلق به قلمرو وسیع ایرانی است که همه این کشورها از جمله ایران و تاجیکستان و افغانستان در این گستره می‌گنجند، همانطور که سعدی و حافظ و فردوسی از آن همه این کشورها است. خوشحالیم امسال تاجیکستان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران است.

وی در مورد برگزاری دوره‌های ویراستاری برای رسانه‌ها نیز عنوان کرد: ما در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، آمادگی داریم برای رسانه‌ها هم به صورت عمومی هم خصوصی دوره آموزشی ویراستاری برگزار کنیم، همچنان که چندین سال پیش خبرنگاران خبرگزاری فارس چنین دوره‌ای را اینجا دیده‌اند.

اقداماتی برای بین‌المللی کردن خط فارسی

حدادعادل در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در مورد فضای مجازی خیلی می‌توان صحبت کرد، چراکه ما با طوفانی سهمگین مواجه هستیم که لبه‌اش فضای مجازی است و نه تنها آسیب برای زبان فارسی بلکه برای هویت کشور. برای این منظور در فرهنگستان گروهی داریم که مسائل زبان فارسی را در فضای مجازی پیگیری می‌کند و از هر کسی که پیشنهادی سازنده ارائه دهد، استقبال می‌کند. از بیست و پنج سال پیش برای استانداردسازی خط فارسی در فضای مجازی فعالیت داشته‌ایم و با همکاری سازمان ملی استاندارد پیشنهادها را برای این منظور بررسی می‌کنیم که خط فارسی جدای از خط عربی برای خودش هویتی مستقل داشته باشد چرا که تا پیش از این فارسی ذیل خط عربی تعریف می‌شد و این دست فعالیت‌ها برای بین‌المللی کردن خط فارسی انجام دادیم. به همین منظور ، سند بین‌المللی نویسه گردانی برای سازمان ملی استاندارد یکی دو ماه پیش مصوب شد و همچنین زبان اشاره ایرانی نیز پیرو انجمن ناشنوایان نیز مستقل شده است.

وی، یکی از راه‌های تسلط بر فضای مجازی را ارتباط بیشتر در این حوزه دانست و گفت: برای اینکه بتوانیم بر فضای مجازی و ویرایش غلط در این زمینه مسلط باشیم، با مرکز ملی فضای مجازی نیز ارتباط گرفتیم.

حدادعادل در مورد اجرای ویراست جدید خط فارسی و اینکه آیا با مشکلی مواجه بوده، بیان کرد: مشکلاتی نداشتیم اما ویراست را کامل کردیم و ویراست جدید به معنای نقص قبلی‌ها نیست بلکه امکانات پدید آمده در فضای مجازی را که می‌تواند سامان‌مند باشد، تکمیل کردیم.

درهای فرهنگستان به روی دانشجویان باز شد

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با اشاره به فعالیت‌های جدید فرهنگستان و ارتباط بیشتر با دانش آموزان و دانشجویان گفت: سعی کردیم ارتباط بیشتری با دانشجویان و دانش‌آموزان داشته باشیم به ویژه اینکه درهای فرهنگستان را روی دانشجویان ادبیات فارسی گشوده‌ایم و مرتبا میزبان دانشجویان دکتری ادبیات فارسی سراسر کشور هستیم که در بازدیدهایشان با فعالیت‌های فرهنگستان و مسائل آشنا می‌شوند. همچنین با سازمان دانش‌آموزی کشور نیز بیش از گذشته مرتبط شده‌ایم و کارگاه‌های واژه‌گزینی برگزار می‌کنیم.