اقدامات ستاد حقوق بشر در حمایت از زندانیان در 2 سال گذشته

به گزارش مدیریت ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت امور بین الملل قوه قضاییه و ستاد حقوق بشر، در گزارش ستاد حقوق بشر که به زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده آمده است: انجمن حمایت از زندانیان، موسسه خیریه و عام ­المنفعه است که از سال 1320 با هدف کمک به زندانیان و خانواده‌­های آنان، نوپروری و اصلاح زندانیان و همکاری با زندان­‌ها و مراکز مراقبت پس از خروج زندانیان تشکیل شده و فعالیت می‌­نماید. انجمن در تمامی استان­‌های کشور به تعداد لازم و به طور داوطلبانه تشکیل شده ­است. بخشی از درآمد انجمن­‌ها از کمک­‌های مردمی، نهادها، سازمان­­‌ها و بخشی نیز از طریق فعالیت­‌های اقتصادی تأمین می‌­شود.

بر اساس اساسنامه، اهم اهداف و وظایف انجمن حمایت از زندانیان، به شرح زیر است:

کمک به خانواده زندانیان، بازسازی شخصیت و اصلاح و ارشاد زندانیان؛

کمک در جهت آموزش حرفه‌ای به زندانیان؛

کمک به اشتغال زندانیان پس از آزادی با تهیه فرصت­‌های شغلی یا کمک مالی؛

ارائه مساعدت در بهبود وضع بهداشت و درمان، ترغیب و تشویق فعالیت های فرهنگی، ورزشی، حرفه ای و آموزشی زندان‌­ها؛

استفاده از خدمات اطباء، مددکاران، مهندسین، آموزگاران و صاحبان تخصص و حرفه و فن در جهت بهبود وضع زندانیان؛

جلب کمک اشخاص و مؤسسات حقوقی و حقیقی و دولت؛

همکاری با مؤسسات علمی و تحقیقی که در زمینه زندان­‌ها و بزه‌کاری و مسائل مربوط به آن فعالیت و تحقیق می­‌کنند و استفاده از نتایج کار و پیشنهادات این موسسات.

خاطرنشان می‌­شود اعضای هیأت مدیره انجمن­‌های حمایت از میان معتمدین محلی، مسئولین زندان، دادستان­‌ها، فرمانداران و بخشداران انتخاب می‌­شوند تا بتوانند زمینه ­های حمایت از میان بخش­های دولتی و غیردولتی را شناسایی و فعال نمایند. فعالیت­ های انجمن­‌های حمایت در زمینه حمایت از زندانیان و خانواده ­های آنان، علاوه بر فعالیت­ های رسمی سازمان زندان‌­ها و بنیاد تعاون زندانیان است. اصولاً، چنین فعالیت­ هایی حاکی از رویکرد انسانی- اسلامی زندانبانی در جمهوری اسلامی ایران می‌­باشد که ضمن توجه به آموزش، حرفه ­آموزی و اشتغال زندانیان، به نیازهای خانواده­‌های آنان نیز توجه ویژه ­ای دارد و حمایت های مختلفی از آنان به عمل می ­آورد.

تعداد انجمن­‌های حمایت از زندانیان در استان­‌های کشور

بر اساس این گزارش، در مجموع، تعداد ۲۳۰ انجمن حمایت از زندانیان در سراسر کشور فعالیت دارند و به زندانیان و خانواده های نیازمند آنان خدمات ارائه می­‌دهند.

تعداد خانوارهای تحت پوشش انجمن ­های حمایت از زندانیان

این گزارش می‌افزاید: تعداد 45000 خانواده زندانی در سال 1400 و تعداد ٥١٢٤٤ خانواده زندانی در ۹ ماهه 1401، تحت پوشش انجمن­ های حمایت از زندانیان قرار گرفته و از خدمات متنوع این مجموعه استفاده نموده اند.

اقدامات انجمن ­های حمایت در جهت آزادی زندانیان

در راستای آزادی زندانیان، اقدامات قابل ملاحظه ­ای، از سوی انجمن­ های حمایت انجام شده است، از جمله: پرداخت وام ­های بلاعوض به زندانیان واجد الشرایط، کمک به اخذ رضایت از شکات، کمک به آزادی از طریق پابند الکترونیکی و کمک به اخذ وکیل برای زندانیان و پرداخت حق­ الوکاله. بر این اساس، در سال ۱٤۰۰ تعداد ۱۸۷۸ مورد و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ تعداد ۱۱۱۹ مورد کمک در سراسر کشور به منظور آزادسازی زندانیان ارائه شده است.

کمک­ های نقدی و غیرنقدی انجمن ­های حمایت به زندانیان و خانواده ­های آنان

از جمله فعالیت­ های انجمن حمایت از زندانیان، پرداخت کمک ­های نقدی و کمک­ های غیرنقدی شامل سبد غذایی، البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه به زندانیان و خانواده آنان می باشد. در سال ١٤٠0، مبلغ ٠٥٥، ٥٩٠،٩١٧، ٩٣٥ ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ ،۹۸۹، ۳۱۳، ٤٤٧، ١،١٠٥ ریال به زندانیان نیازمند و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز مبلغ ٩٠٠،٤٠٠،۷۹۹،۸۸۹ ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ ۹۳۰٬۰۸٤،٨٨٦،٣٠٨ ریال به زندانیان نیازمند کمک نقدی شامل پرداخت مستمری به خانواده زندانیان، هزینه ایاب و ذهاب و زندگی، کمک هزینه تحصیلی فرزندان زندانیان، کمک هزینه تأمین مسکن، هزینه­ های درمانی و بیمارستانی، هزینه فرهنگی و تفریحی، کمک هزینه ازدواج و ... پرداخت شده است. همچنین، در سال ١٤٠٠ در مجموع ۳۵۲۷۱۲ مورد و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ تعداد ۲۵۹۷۲۱ مورد به خانواده مددجویان نیازمند تحت پوشش کمک­ های غیر نقدی شامل سبد غذایی البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه اهداء شده است.

برگزاری دوره­ های حرفه ­آموزی و اشتغال برای زندانیان و خانواده ­های آنان

انجمن­ های حمایت از زندانیان در راستای توانمندسازی و آمادگی زندانیان برای باز اجتماعی شدن و فراهم نمودن مقدمات جذب زندانیان و همچنین خانواده های داوطلب اشتغال در بازار کار، دوره های مختلف حرفه آموزی و اشتغال را برای زندانیان و خانواده ­های آنان برگزار می­ کنند. در سال ١٤٠٠، تعداد ٩٠٦٦ و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز تعداد ۱۰۷۸۹ نفر تحت آموزش جهت اشتغال قرار گرفته‌اند.

معرفی خانواده زندانیان به نهادهای حمایتی

از دیگر خدمات انجمن ­های حمایت زندانیان، معرفی خانواده زندانیان نیازمند به نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام (ره) و سازمان بهزیستی به منظور بهره مندی از خدمات متنوع این نهادها از جمله دریافت مستمری ماهیانه می باشد. در سال ۱٤۰۰ تعداد ٤٢٦٥١ خانواده و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز تعداد ٢٤٣٧٥ خانواده نیازمند جهت استفاده از خدمات به نهادهای حمایتی معرفی شده ­اند.

پیگیری پرونده قضائی زندانیان

در ادامه این گزارش آمده است: از دیگر اقدامات انجمن های حمایت از زندانیان، پیگیری پرونده قضائی زندانیان و ارائه خدمات حقوقی و قضائی توسط مددکاران اجتماعی و قضائی است. در این راستا، در سال 1400 افزون بر 43072 پرونده و در 9 ماهه سال 1401 نیز تعداد 30403 پرونده قضائی مربوط به زندانیان توسط انجمن­ های حمایت مورد پیگیری قرار گرفت.

ملاقات با خانواده­ های زندانیان

ملاقات با خانواده زندانیان و بررسی و رسیدگی به درخواست­ های آنان توسط مدیران و مددکاران اجتماعی وابسته به انجمن­ های حمایت از زندانیان، از جمله وظایف ذاتی انجمن­ های حمایت است. در سال ١٤٠٠ تعداد ٤٤٥٣ مورد و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ نیز تعداد ۳٩٩٥ مورد بازدید از خانواده ­های زندانیان نیازمند صورت گرفته است.

بازدید از زندان ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند

بازدید از زندان ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند و رسیدگی به درخواست ­های آنان، از دیگر فعالیت ­های انجمن­ های حمایت می­ باشد. در سال ۱۴۰۰ تعداد ٩٤١٤ مورد و در 9 ماهه ۱٤۰۱ نیز تعداد ۳٦۹۷ بازدید از زندان‌­های کشور انجام و به زندانیان نیازمند کمک ارائه شد.

برگزاری دوره ­های آموزشی برای زندانیان و خانواده ­های آنان

جهت کاهش آسیب ­های اجتماعی در بین زندانیان و خانواده آنان، دوره­ های مختلف آموزشی از جمله آموزش مهارت­ های اساسی زندگی، پیشگیری از اعتیاد و طلاق برگزار می ­شود. در سال ۱٤۰۰ تعداد ٣٤۸۰۹ نفر و در ۹ ماهه سال ١٤٠١ نیز ۵۱۱۸۰ نفر در دوره ­هایی که توسط انجمن­ های حمایت برگزار می­ شدند، شرکت نموده اند.

ارائه خدمات و مشاوره حقوقی

انجمن­ های حمایت از زندانیان جهت آشنایی زندانیان و خانواده آنان با حقوق و تکالیف خود با همکاری شوراهای حل اختلاف، مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قضایی به زندانیان و خانواده‌های آنان خدمات و مشاوره حقوقی ارائه می‌کنند. بر این اساس، در سال ۱٤۰۰ به ۲۸۳۷ نفر و در ۹ ماهه سال ۱٤۰۱ نیز به ۲۹۷۷ نفر دیگر از زندانیان و خانواده­ های آنان خدمات حقوقی ارائه شده است.