تاثیر نواختن موسیقی برحافظه، یادگیری و ایجاد تمرکز

موسیقی به آرامش روحی کمک می‌کند و اثر یگانه‌ای روی عواطف ما دارد. حتی گفته می‌شود که موسیقی فشار خون و ضربان قلب را نیز کاهش می‌دهد. ضمن اینکه انسان با نواختن یک ساز احساس می‌کند صاحب یک دستاورد است. درواقع شما ممکن است بارها در تمرین نوازندگی خراب کنید اما به‌تدریج و با تمرین کافی، مهارت لازم برای نواختن یک ساز را به دست می‌آورید و احساس غرور می‌کنید که به یک موفقیت دست یافته اید، به‌ویژه وقتی که می‌توانید قطعه‌ای را که هفته‌ها با آن درگیر بودید بدون نقص اجرا کنید.

نواختن یک ساز باعث می‌شود فرد بتواند راحت‌تر خود را ابراز کند. زمانی که یک کودک بر ساز خود تسلط پیدا می‌کند معمولا آموخته‌های خود را در حضور تعداد اندکی مخاطب اجرا می‌کند. این مخاطب‌ها در مرحله اول ممکن است والدین یا معلم موسیقی باشند اما به‌تدریج چند نفر به آن‌ها اضافه می‌شوند و نوازندگی درجمع‌های مختلف اعتماد به ‌نفس کودک را در ارائه توانمندی‌هایش افزایش می‌دهد.

یکی از دلایل اصرار والدین برای اینکه فرزندشان موسیقی یاد بگیرد این است که موسیقی بر افزایش تمرکز تاثیر مثبتی دارد. اگر شما سطح تمرکز پایینی دارید، یادگیری موسیقی می‌تواند به‌تدریج تمرکزتان را تقویت کند، به‌ویژه اگر از روی صفحه نت ساز می‌زنید. زیرا اگر یک نت را اشتباه بزنید کل قطعه به هم می‌ریزد و باید سعی کنید هوشیاری و تمرکز خود را هنگام نواختن از روی نت‌ها حفظ کنید. هنگامی که قدرت تمرکز شما در این زمینه افزایش یابد در زمینه‌های دیگر زندگی هم تاثیر آن را خواهید دید.

برخی مطالعات نشان می‌دهد که یادگیری موسیقی می‌تواند حافظه کلامی، استدلال فضایی و مهارت‌های خواندن و نوشتن را تقویت کند.

یادگیری موسیقی نیازمند صرف زمان و تلاش زیادی است و باعث می‌شود کودکان این واقعیت را درک کنند که اگر می‌خواهند مهارت یا دانشی را به‌دست بیاورند باید تلاش کنند و زمان خود را به‌خوبی مدیریت کنند. تمرین کردن و مسلط شدن به یک قطعه موسیقی تاثیر فوق‌العاده‌ای بر قسمت خلاق مغز دارد. هرچقدر هم که یک آهنگ‌ساز برای یک قطعه نکته و حاشیه نوشته باشد باز نمی‌تواند دقیقا تعیین کند که آن قطعه چطور باید نواخته شود. درواقع نوازنده باید در نواختن یک قطعه بخشی از شخصیت خود را وارد آن کند. بی‌دلیل نیست که بعضی نوازندگان برای اجراهای خود جایزه می‌برند.

دانشمند بزرگ انیشتین گاهی از پای کتاب‌هایش بلند می‌شد، دستی به سر خود می‌کشید و اندکی پیانو می‌زد. سپس دوباره به سراغ پژوهش می‌رفت و ایده‌هایی را که به ذهنش می‌رسید یادداشت می‌کرد. با این اوصاف دور از ذهن نیست که ارتباطی موثر بین یادگیری موسیقی و موفقیت‌های علمی و تحصیلی (هم در کودکان، هم در بزرگ‌سالان) وجود دارد.یادگرفتن یک ساز، ذهن را فعال می‌کند و حافظه و تفکر انتزاعی را که هر دو لازمه یادگیری ریاضی و سایر علوم هستند تقویت می‌بخشد.

تمرین‌های مستمر نوازندگی با گذر زمان حافظه عضلانی را تقویت می‌کند و بدن را چابک و سریع نگه می‌دارد و قدرت فیزیکی را در قسمت‌هایی از بدن افزایش می‌دهد که ما شاید از وجودشان بی‌خبر بودیم.هماهنگی دست و چشم مهمترین دستاورد نواختن است.در زمان نواختن چشم گوش و دستها به صورت هماهنگ فعالیت می کنند و در این میان تمرکز بالایی را می طلبد تا این هماهنگی به طور همزمان ایجاد شود .بر خلاف استفاده از بازیهای کامپیوتری و رایانه ای که در محیط های مجازی انجام می شود باعث ایجاد استرس و عدم تمرکز کودکان می شود .

محققان گمان می کنند موسیقی و کلام ویژگی های مشترکی مثل زیر و بمی، زمان سنجی و طنین دارند و مغز از گذرگاه های عصبی یکسانی برای پردازش هر دوی آن ها استفاده می کند. هر چه مهارت های زبانی مثل خواندن بهتر باشند، کودکان در یادگیری تمامی موضوعات، از ریاضیات گرفته تا دروس اجتماعی،عملکرد بهتری خواهند داشت.

مفاهیم مختلف موسیقی یعنی نوت ها، آکوردها، اوکتاوها، ریتم و مترونوم، همگی از نقطه نظر ریاضی قابل درک هستند. تحقیقات نشان می دهد میان نواختن موسیقی و رشد مهارت های ریاضی ارتباط وجود دارد. طی پژوهشی مشاهده شد خردسالانی که نواختن کیبورد را یاد می گرفتند در تست استدلال فضایی-گذرا عملکرد بهتری داشتند.( استدلال فضایی-گذرا به توانایی تجسم ذهنی اشکال فضایی و درک چگونگی جاسازی آن ها در یکدیگر گفته می شود) پژوهشگران معتقدند که تقویت استدلال فضایی-گذرا موجب بهبود عملکرد در علم و ریاضیات می شود.

مغز کسانی که ساز می زنند عملکرد بهتری در تنظیم احساسات و سطح اضطراب و توانایی تمرکز دارد زیرا هر دو نیمکره مغز به طور همزمان فعالیت می کند در پژوهشی معلوم شد نواختن موسیقی به کاهش اضطراب هم کمک می کند. به عبارت دیگر، علائم فیزیکی و روانی ناشی از اضطراب مثل زخم معده، سردرد، فشار خون بالا و ضعف سیستم ایمنی بدن، در نوازندگان کمتر دیده می شود.

از تمام مطالب گفته شده می توانیم به این موضوع برسیم که نواختن موسیقی در کودکان و دانش آموزان می تواند کمک شایانی به یادگیری دروس و کاهش اضطراب و ایجاد تمرکز در این سنین کند .

دانش آموز خبرنگار*