عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری:
یکی از دلایل محقق‌نشدن برنامه‌های توسعه‌ای گذشته عدم واقع‌گرایی بوده است
تهران (پانا) - عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری با بیان اینکه برنامه‌های توسعه‌ای گذشته واقع‌گرایانه نبودند و به همین دلیل به طور کامل محقق نشده‌اند، عنوان کرد تدوین یک برنامه خوب توسعه‌ای می‌تواند منجر به اجرای خوب یک برنامه شود.
مرتضی مهر علی‌تبار، عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری در گفت‌وگو با پانا بابیان اینکه کمتر از ۳۵ درصد از برنامه توسعه ششم محقق شده، اظهار کرد: «برای تحقق یک برنامه توسعه‌ای باید بدنه اجرایی قوی داشته باشیم. وقتی برنامه خوب نباشد نمی‌توان انتظار تحقق صددرصدی داشت و از سوی دیگر اگر بهترین برنامه هم تدوین شود و اجرای متناسب با برنامه خوب وجود نداشته باشد بازهم دچار نقصان خواهیم شد و محکوم به شکست هستیم.»
اگر تدوین برنامه توسعه نقص داشته باشد به اجرای خوب نمی‌رسد
مهرعلی‌تبار درباره اینکه زمان گذاشتن برای تدوین برنامه اولویت دارد یا اجرای درست آن برنامه، اظهار کرد: «در این موضوع اهمیت متقابلی وجود دارد ولی از آنجایی که تدوین، پایه است و اگر نقصی در تدوین باشد به اجرای خوب نمی‌رسیم، بهتر است برای تدوین وقت بیشتری گذاشته شود و دقیق‌تر باشد تا بتوان به یک اجرای خوب رسید.»
وی افزود: «تدوین، گام قبل از اجراست و از این جهت امتیاز کوچکی می‌توان داد اما هر دو از درجه اهمیت یکسانی برخوردار هستند.»
بدنه کارشناسی برای اجرای برنامه توسعه باید خود را با آن تطبیق دهد
عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری درباره آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه‌ای گذشته گفت: «آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه‌ای گذشته نشان داد که برنامه‌ها چندان واقع‌گرایانه نبودند و دستگاه‌های اجرایی نتوانستند به‌خوبی آن را اجرا کنند.»
وی افزود: «درواقع دلایل مختلفی وجود دارد که برنامه‌ها به‌خوبی اجرا نشده است. یک موضوع این است که درگذشته بخش اجرایی به برنامه اعتقادی نداشتند و یا اینکه اجرای برنامه را به تأمین مالی مشروط می‌کردند.مسئله دیگر این بود که بدنه کارشناسی دستگاه نتوانست موارد برنامه را به‌خوبی درک کند و خود را با برنامه سازگار کند.»
چالش‌های پیش روی اجرای برنامه توسعه ششم
مهرعلی تبار اظهار کرد: «چالش‌هایی در مسیر اجرای برنامه توسعه به وجود می‌آمد که همه برنامه‌ها به سمت آن موضوع خاص متمرکز می‌شد برای مثال موضوع کرونا پیش آمد و همه برنامه‌ها به آن سمت رفت. همه این موارد اجرای برنامه را ممکن است بی‌ثبات کند.»
وی افزود: «دولت تأکید بر تدوین دارد زیرا تدوین گام قبل از اجرا بوده و می‌توان در درون تدوین یک اجرای خوبی را پیشنهاد داد، پس به این دلیل تدوین مهم‌تر از اجرا می‌شود اما وزن آنها باهم برابر است.»
هنوز برای نوشتن برنامه هفتم توسعه زمان داریم
وی با اشاره به اینکه تدوین برنامه توسعه هفتم با تأخیر روبرو نبوده، گفت: «باید مبنا را بگذاریم بر زمانی که سیاست‌های کلی ابلاغ شده است اگرچه دولت از یک سال گذشته مطالعاتش را آغاز کرده اما ابلاغ سیاست‌های کلی ورودی مهمی در تدوین برنامه‌های توسعه‌ای است. از ۲۱ شهریور تا کانون حدود سه ماه زمان بوده تا برنامه تدوین شود و این در حالی است که زمانی بیش از این لازم است تا دولت فرصت تدوین برنامه را داشته باشد. سازمان برنامه و بودجه که مسئول تدوین بودجه است زمان خودش را می‌رود و خیلی زمان زیادی از دست نرفته است.»
مطالعات تطبیقی برنامه هفتم توسعه
وی درباره مطالعات تطبیقی انجام‌شده برای تدوین برنامه توسعه هفتم، گفت: «سازمان برنامه و بودجه، مطالعات مختلفی انجام داده ازجمله مطالعه تطبیقی که شامل مراحل مختلفی است. بعد از مطالعه آسیب‌شناسی، مطالعه تطبیقی کشورهایی مانند هند و چین انجام و بررسی شد که برنامه‌ریزی در کشورها به کدام سمت رفته است. مطالعه دیگری که انجام شد فراتحلیلی بر هفتادسال برنامه‌ریزی در ایران بود که در قالب کتاب و گزارش چاپ شد و صاحب‌نظران و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی که در برنامه حرفی برای گفتن داشتند، به مرکز پژوهش دعوت شدند و چندین نشست برگزار شد. حرف آنها شنیده شد و مطالعاتی درزمینهٔ شاخص‌های کلان اقتصادی انجام‌شده و همه این‌ها مستندات دارد.»
ارسال دیدگاه