ضرورت آموزش مهارت‌های زندگی در دوران نوجوانی خود را نشان می‌دهد

سمیه بسطامی، دبیر کار و فناوری دبیرستان دخترانه یادگار امام در ناحیه ۳کرج در گفت‌وگو با پانا عنوان کرد: «مدرسه تاثیر غیرقابل انکاری را در تربیت فرزندان و آموزش مهارت‌های زندگی دارد. زندگی به سرعت می‌گذرد، بنابراین وقت زیادی نداریم تا بخواهیم خودمان را ارتقا دهیم و برای روزهای سخت آماده باشیم. به همین دلیل باید از دوران نوجوانی حداکثر استفاده را ببریم.»

وی در رابطه با اهمیت بسزای آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان و نوجوانان بیان کرد: «برخی مهارت‌ها را می توان با بایدهایی در نظر گرفت که هر فرد از شروع سن نوجوانی تا ورود به سن جوانی باید به عنوان یک انسان برای موفقیت در زندگی آینده خود پرورش داده باشد. اتفاقات و مشکلاتی که تا الان در زندگی‌ شما رخ داده و با آنها درگیر شده‌اید را در نظر بگیرید و به این نکته فکر کنید که آیا راهی وجود نداشت تا شما بار این مشکلات را به دوش نکشید و حداقل با آسیب‌ها و درگیری‌های کمتری رو به رو شوید؟ قطعا یکی از جواب های این پرسش آموزش مهارت‌های زندگی است. اگر در خانه یا مدرسه این مهارت‌ها به دانش آموز آموزش داده شود بدون شک دانش آموز مجبور نیست درگیری‌های روحی زیادی را تجربه کرده و با آنها دست و پنجه نرم کند.»

بسطامی در ادامه خاطرنشان کرد: «معمولا در دوران کودکی کشمکش‌های زیادی با فرزندان وجود ندارد، اما زمانی‌که آنها به سن بلوغ می‌رسند رشد روانی و شناختی ایجاد می‌شود. این رشد روانی ممکن است باعث بروز مشکلات و کشمکش‌هایی بین نوجوان و والدین شود و اینجاست که اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی به دانش آموز خود را نشان می‌دهد. اگر نوجوان از کودکی با مهارت‌های زندگی آشنا شده باشد بعد از اینکه به دوران بحرانی زندگی خود رسید و با تعارضاتی رو به رو شد، دیگر نیازی نیست نگران او باشید؛ زیرا دانش آموز در لحظه می‌تواند تصمیمات قاطعانه و منطقی را اتخاذ کند. اینجاست که علاوه بر والدین، مدرسه و نظام آموزش و پرورش کشور نیز تاثیر بسیار زیادی بر نوجوان و آموزش مهارت‌های زندگی دارد.»

دبیر کار و فناوری دبیرستان یادگار امام درباره اهمیت آموزش مهارت‌های زندگی در مدرسه تصریح کرد: «از آنجایی که همه ما مدرسه را خانه دوم کودکان و نوجوانان خطاب می‌کنیم و می‌دانیم که دانش آموز اوقات بیشتری را در مدرسه سپری می‌کند، پس مدرسه تاثیر غیرقابل انکاری را در تربیت فرزندان و آموزش مهارت های زندگی دارد. بنابراین اگر در مدارس به آموزش چنین مهارت های ضروری پرداخته نشود کودکان و نوجوانان را با مشکلات و دغدغه های زیادی به ویژه درآینده پیش رو مواجه می‌کند.»

وی در ادامه در وصف وظایف نظام آموزش و پرورش در قبال آموزش مهارت‌های زندگی به دانش آموزان بیان کرد: «باید بدانیم اولین گام در این راستا برگزاری کلاس‌های مهارت‌محور است. برگزاری اینگونه کلاس‌ها جدا از کلاس‌های دروس اصلی و پایه، دانش آموزان را وادار می‌کند مدتی از محیط پیچیده و سرشار از اضطراب دور شوند و روی یادگیری مهارت‌هایی که در زندگی بکار می آید تمرکز کنند. خوب است که در طول هفته، یک آموزگار یا مشاور دارای صلاحیت، جلسه ای را به صحبت با دانش آموزان در رابطه با نیازها، دغدغه ها، علایق و مشکلاتشان اختصاص دهد تا حس همدلی و دغدغه مندی را به دانش آموزان القا کند. این همان کلاس مهارت‌محور است که خوشبختانه پس از اقدام به ایجاد تغییراتی در نظام آموزش و پرورش و متون کتاب‌های درسی، به وضوح بیش از پیش به آن پرداخته می‌شود.»

بسطامی در ادامه مهارت‌هایی که نیاز است به دانش آموز در مدرسه آموخته شود را اینگونه توصیف و تشریح کرد: «صحبت ما درباره آموزش مهارت‌های اصلی و ۱۰ گانه زندگی است که مطمئنا به گوش بسیاری از شما خورده است. مهارت‌هایی که در نهایت منجر به رشد قابل توجه شخصیتی می‌شود. اولین مهارت خودآگاهی است؛ مهارتی که کمک می‌کند اقداماتی انجام دهید و تصمیماتی بگیرید که با توانایی‌های شما سازگار باشد و نقاط قوت و ضعف خود را درک کنید و بین آنها تفاوت قائل شوید. مهارت مهم دیگر قطعا عزت نفس است. یک دانش آموز با عزت نفس سالم به خود و توانمندی‌هایش اطمینان دارد و از نظرات و انتقادات دیگران در مورد خود نمی‌ترسد. آموزش مهارت‌های بین فردی یکی دیگر از مهارت‌ها است؛ از آنجایی که انسان‌ها ذاتا موجوداتی اجتماعی هستند و روابط دوستانه باعث افزایش سلامت اجتماعی و روانی آنها می‌شود، بنابراین آموزش این مهارت به دانش آموز موجب تعامل سازنده وی با دوستان و اطرافیانش می‌شود. قاطعیت، ارتباط موثر ، تفکر انتقادی، تصمیم‌گیری، مدیریت زمان و همدلی از دیگر مهارت‌های مهم و ضروری است که می‌بایست در این جلسات مهارت‌محور آموزش داده شود.»

وی در ادامه افزود: «لازمه برگزاری اینگونه جلسات صمیمیت و صداقت بین مربی یا آموزگار و دانش آموزان است. مربی قطعا باید تلاش کند فضای صمیمی و همدلانه‌ای در جلسه آموزش مهارت‌های زندگی ایجاد کند؛ به دانش آموزان اجازه صحبت کردن داده شود و بگذارد آنها از مشکلات و خواسته‌هایشان بگویند، علایق خود را بازگو کنند یا حتی انتظاراتی که از اطرافیان و خانواده خود دارند را بیان کنند و به عبارتی فضای صمیمی در کلاس ایجاد شود تا دانش آموزان عاشق جلسات کلاسی مهارت‌محور شوند و برای رسیدن آن، لحظه‌شماری کنند.»

وی در پایان خطاب به معلمان و والدین یادآوری کرد: «آموزش مهارت‌های زندگی به نسل‌های آینده، یکی از مهم‌ترین اهداف جامعه امروز است. در اولین قدم، باید خود الگوهای مناسبی باشیم. به خوبی این تکنیک‌ها را فرا بگیریم و در زندگی اجرا کنیم تا نسل‌های بعدی با دیدن نتایج و دستاوردهای ما برای یادگیری هر چه بیشتر این اصول ترغیب شوند.»

دانش آموز خبرنگار: آتوسا هشترود