پانا گزارش می‌دهد؛
طلای سرخ آذربایجان در راه جهانی‌شدن
تبریز (پانا) - زعفران شهرستان مرند استان آذربایجان‌شرقی از ناب‌ترین زعفران‌های ایران به‌شمار می‌رود که با وجود کیفیت عالی در کنار همتاهای خود در راه جهانی‌شدن است.
زعفران یا زَرپَران گیاهی است از تیرهٔ زنبقیان، سردهٔ زعفران و گران‌ترین ادویه جهان است که در آشپزی کاربرد دارد. پیاز زرپران، یک پوشال قهوه‌ای رنگ دارد که از آن نگهداری می‌کند. پس از این که پیاز این گیاه کاشته می‌شود، فرآیند رشد آغاز شده و یک ساقه (تیج) درست می‌شود و سر آن غنچه می‌زند. کلاله و خامه زرشکی رنگ گل زعفران برداشت و پس از خشک کردن برای چاشنی و رنگ دهی غذاها به کار می‌رود.
قطب تولید زعفران در آذربایجان شرقی نیز، شهرستان مرند است که با تلاش های بهره برداران و کشاورزان و مسئلوین در راه جهانی شدن قرار گرفته است.
محمدباقر بی پروا مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در مصاحبه با خبرنگار پانا گفت: در استان ۴۰۲ هکتار مزرعه زیر کشت زعفرا ن داریم که ۱.۹ تن میزان برداشت زعفران از این زمین‌ها پیش بینی می شود. متوسط عملکرد در واحد سطح استان۴.۶ کیلوگرم است.
وی ادامه داد: ۱۲ سال قبل پیاز زعفران از خراسان وارر استان شده است. زعفران محصولی کم آب بر استو فقط ۳ هزار تا ۳ هزار ۵۰۰ مترمکعب آب را هکتار مصرف آب دارد و در ضمن خواب زمستانی دارد و همچنین زمانی آب نیاز دارد که دیگر محصولات نیاز به آب ندارد. از طرفی سبکی محصول هم مزیت دیگری برای کاشت آن در مزارع به جای دیگر محصولات است. است.
بی پروا افزود: در کشور ۱۲۱ هزار هکتار زمین زیر کشت زعفران است که آذربایجان‌شرقی با داشتن ۰.۳ درصد رتبه ۱۱ کشور را داراست. شهرستان مرند نیز با داشتن ۲۲۲ هکتار زمین زیر کشت زعفران و تولید ۱۱۰۰ کیلوگرم درسال رتبه اول در استان را در این زمینه به خود اختصاص داده است. میانه و اهر در رتبه های بعدی قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه زعفران ما بیشتر در مشهد به فروش می رسد گفت: از هر هکتار زمین زیر کشت ۴.۵ کیلوگرم بهره برداری می شود. قیمت گل تر زعفران۴۵۰ الی ۵۰۰ هزار تومان و قیمت هر کیلو زعفران خشک ۵۵ الی ۶۰ میلیون تومان است.
ضعف صنایع بسته بندی در زیبایی
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان‌های اشاره به حمایت‌هایی که از بهره برداران زعفران انجام می شود گفت: بذر رایگان برای توسعه این محصول در منطقه انجام می گیرد.همچنین در موضوع آموزش کاشت این محصول نیز فعالیت‌های لازم انجام می گیرد.
وی با اشاره به اینکه بسته بندی فقط توسط ۲ شرکت انجام می شود در بحث صادرات فعالیت می کنند گفت: به دلیل بسته بندی ضعیف این محصول دوباره در کشورهای خارجی بسته بندی و با نام آنها پخش می شود.
بی پروابه فعالیت در دو بخش زراعت و نگهداری و نیز در صنایع بسته بندی اشاره کرد و افزود: این محصول برای هر هکتار ۲ نفر نیروی کار نیاز دارد. زمان کشت آن از خرداد ماه تا شهریورماه است و اوایل آبانماه تا آخر آبانماه زمان برداشت می باشد.
۲۲۲هکتار زمین زیر کشت زعفران در مرند
علی صیادی مدیر جهاد کشاورزی مرند نیز در گفت‌و‌گو با پانا گفت: «در مرند ۲۲۲ هکتار زمین زیر کشت زعفران داریم و علت توسعه آن کم مصرف بودن آن در آب است. در سال ۹۲، ۳۵۰۰ هکتار زمین زیر کاشت گوجه فرنگی در منطقه داشتیم که اکنون این مقدار به ۲۵۰ هکتار رسیده است.»
وی با اشاره به اینکه زعفران محصولی نوپا است افزود: «این محصول فقط ۳ بار در سال آبیاری نیاز دارد و تا ۵ الی ۶ سال با محصول دهی در آمد خوبی خواهد داشت. گرمای هوا امسال چالش اصلی در زعفران بود که برداشت آنرا کمی با مشکل مواجه کرده است.»
صیادی با تاکید براینکه این نوع محصول دو نوع فروش دارد، ادامه داد: «یکی فروش تر و خرید مردمی است برای مصارف خود است و دیگری بصورت کارشده و خشک. در شهرستان ۴ واحد فرآوری و بسته بندی زعفران داریم که نیاز منطقه در این زمینه را برآورده می سازد.»
وی با اشاره به اینکه در تغییر الگوی کشت باید همزمان به دو موضوع توجه کرد افزود: «در کنار موضوع آب که بسیار مهم است باید رقابت در زمینه تجاری با محصول قبلی نیز مورد تاکید باشد.»
میرعین الله طیب در سال ۷۱ اولین بار پیاز زعفران را به استان آورده و آنرا کشت کرد. وی کار خود را با یک هکتار زمین زیر کشت زعفران شروع کرده است و با تغییر کشت خود از نخود و گندم به زعفران در این راه گام نهاده است.
وی بیان کرد: دولت هیچ کمکی از لحاظ منابع مالی و نیز از لحاظ بازار فروش به کشاورزان زعفران نمی کند. من اکنون ۲ هکتار زمین زیر کشت زعفران دارم که از هر ۸۰کیلوگرم برداشت یک کیلو زعفران تر بدست می آوریم و از هر از هر کیلوگرم فقط ۱۳ گرم زعفران خشک برداشت می کنیم.
طیب، برداشت امسال خود را تا کنون ۸ کیلوگرم عنوان کرد و افزود: در زمین های من ۸ نفر با روزی ۳۰۰ هزار تومان دستمزد در حال برداشت زعفران هستند و بعد از آن نیز برای هر کیلو ۵۰ هزار تومان برای تمیز کاری این محصول پرداخت می کنم و در نهایت سود زیادی در این زمینه ندارم زیرا مخارج آن بیشتر از درآمدش است.
لزوم جانشینی محصولات کم آب بر به جای محصولات پر آب‌بر
رباب رحیم کرابی، کارشناس مسئول باغبانی جهاد کشاورزی مرند در گفت و گو با پانا گفت: «با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه، محصولات پرآب را باید حذف کرده و محصولات کم آب را جانشین آنها کنیم. در این میان چون این محصول در تمامی مناطق ما قابل کشت است، جانشین خوبی برای این کار است.»
وی افزود: «توصیه ای که در زمینه کاشت این محصول داریم این است که قبل از کشت خاک باید خاک مورد آزمایش قرار گیرد تا پی اچ آن تعیین شود پی اچ مناسب برای این محصول ۷.۵ می باشد. توصیه دیگر ما اینست که پیاز زعفران از جای مطمئن تهیه شود. همچنین کشت باید اصولی باشد ودر ۲۰ الی ۲۵ سانتی سطح زمین کشت انجام شود تا با رعایت این موارد بتوان ۸ الی ۱۰ تن در هکتار محصول برداشت کرد.»
کرابی یکی از معضلات کاشت زعفران را موش کور اعلام کرد و گفت: «موش کور در زمین ها اصلی ترین آفت است و منطقه باید قبل کشت بررسی شود تا اگر موش کور در آن مسکن داشت از کاشت صرف نظر شود زیرا مبارزه باموش کور بسیار سخت است مبارزه با موش با طعمه مسموم انجام می شود. کنه و قارچ در پیاز نیز از دیگر موارد است که قبل کاشت باید سم پاشی شوند تا محصول خوبی داشته باشیم.»
وی با اشاره به اینکه پیاز زعفران از شهرستان مرند و همچنین از قائنات مشه وارد می شود، گفت: «پیاز ما خوب است ولی اصل کلاله است. زعفران ۶ گلبرگ و یک تخمدان دارد و کلاله ۳ قسمت می شود که در غذا سازی استفاده می شود.»
وی در پایان با اشاره به اینکه زعفران منطقه از لحاظ کیفیت از عطر و طعم بسیار خوبی برخوردار است که حتی از زعفران مشهد نیز در این موضوع برتر است افزود: «زعفران بجز در زمینه غذایی گیاه دارویی نیز هست و در بیماری‌هایی مانند افسردگی، پوست و مو وسرطان همچنین صنایعی مانند رنگ سازی، عرق و صنایع غذا سازی، بهداشتی - آرایشی و پزشکی و... استفاده می شود.»
اهمیت وجود دانش فنی در کشت زعفران
علی اکبر بخششی در حوزه کشاورزی و فروش نهاده های کشاورزی فعال است و در گفت و گو با پانا بیان کرد:«من در زمینه افزایش کشت و کیفیت زعفران و نیز استفاده از دانش فنی درست در کشت زعفران در منطقه فعالیت دارم.»
وی با اشاره به روش صحیح کاشت زعفران گفت: «برای اینکه بتوانیم محصول خوبی داشته باشیم از ابتدا باید در موضوع نهاده ها مانند کود و بذر دقت کنیم تا آلودگی های بذرها باعث نشود پیازها خوب جواب ندهند. پیاز در کاشت ارجحیت داردوباید دقت شود تا در وارد کردن پیاز از مشهد پیاز سالم و بدون بیماری داشته باشیم.»
بخششی با اشاره به اینکه در زمان کشت که از اواخر خردادماه است باید به کاشت با تراکم بالا دقت شود افزود: «پرت خاک در کاشت با کشت اسپانیایی کم می شود که بصورت دانه تسبیحی کاشت شود و نیز از کود پوسیده حیوانی استفاده شد.»
خبرنگار : بیتا غضنفر اقدم
ارسال دیدگاه