باید برای استفاده بهینه از گاز استاندارد تعیین کنیم

ناهید شمشیری - علی‌اصغر عنابستانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با پانا درباره میزان موثر بودن اعمال تعرفه گذاری پلکانی بر گاز مصرفی خانوار گفت: «در طراحی سیاست‌گذاری مصرف انرژی، افزایش قیمت راه‌حل برون‌رفت از مشکلات نیست ولی با این وجود اعمال تعرفه‌گذاری پلکانی برای مصرف گاز خانگی اقدام مناسبی است. ما باید استاندارد صحیح از گاز مصرفی خانوار را در کشور تعیین کنیم.»

عنابستانی در ادامه بیان کرد: «به این دلیل که استاندارهای مصرف در کشور ما اجرایی نمی‌شود، وقتی سقف مصرفی برای خانوارها تعیین می‌کنیم، واقعی نخواهد بود، به همین دلیل وقتی قیمت را به صورت پلکانی افزایش می‌دهیم فشار بر روی طبقات ضعیف وارد نمی‌شود. در حالی که هدف‌گذاری ما این است که به این سمت برویم که خانوارهای مرفه یا هزینه مصرف بالای خودشان را بپردازند یا مصرف خودشان را مدیریت کنند. می‌توان گفت که بیشترین قشری که در کشور مصرف زیاد انرژی را دارند اقشار مرفه هستند.»

این عضو کمیسیون اجتماعی توضیح داد: «تقریبا هزینه‌ای که مردم ما برای گاز می‌پردازند؛ مجانی محسوب می‌شود به این صورت که وقتی مبلغ گازی که به سایر کشورها می‌فروشیم را با قیمت گازی که در اختیار مردم قرار می‌دهیم، مقایسه کنیم، تقریبا هیچ مبلغی از مردم اخذ نمی‌شود.»

عنابستانی با تاکید بر اینکه برای اعمال تعرفه‌گذاری پلکانی باید استاندارد تعیین شود، افزود: «اگر سرانه مصرف در حد استاندارد و درستی تعیین نشود، ظلم به خانواده‌های طبقه پائین است. باید یک سرانه درست متناسب با مصرف استاندارد «کف مصرف گاز» برای خانوارها در نظر بگیریم و این سرانه مصرف را با قیمت یارانه‌ای یا حتی رایگان در اختیار مردم قرار دهیم تا همه خانوارها بتوانند از این گاز استفاده کنند و مصرف بیشتر از آن را مشمول قیمت تمام‌شده گاز و یا قیمتی که بر این اساس گاز را صادر می‌کنیم برای این نوع خانوارها محاسبه کنیم تا مردم مصرف‌شان را کنترل کنند.»

عنابستانی افزود: «البته شبیه به تعرفه‌گذاری پلکانی گاز در بودجه 1401 توسط مجلس در لایحه بودجه گنجانده شده و دست شرکت ملی گاز باز گذاشته شده تا این سیاست را تا حدودی اجرا کند. از ابتدای سال هم تا حدودی تعرفه‌گذاری پلگانی گاز مصرفی خانوارها اجرایی شده ولی مسئله‌ای که باعث شده این سیاست به‌طور کامل اجرا نشود این است که میزان استاندارد مصرف هر خانوار خیلی واقعی تعیین نشده است. در واقع شرکت ملی گاز میزان مصرف نرمال گاز را خیلی کم در نظر گرفته و نتیجه این شده که خانوارهای دهک‌های پایین جامعه هم به میزان بالایی هزینه گاز را می‌پردازند. این نحوه اجرا باعث نارضایتی می‌شود و نمایندگان مجلس وقتی می‌بینند که این سیاست‌ها فشار را به خانواده‌های پایین وارد می‌کند، باعث می‌شود در تصمیم‌گیری خود مقداری عقب‌نشینی کند.»

نماینده مردم سبزوار ادامه داد: «در این جاست که شرکت ملی گاز و شرکت‌های مربوطه باید کف مصرف مشخص و دقیق و واقعی را برای خانوارها در نظر بگیرند، تا خانواده‌های معمولی مصرف معمول خود را داشته باشند. مشکل اینجاست که استاندارد تعیین‌شده برای کف مصرف، درست تعیین نشده و نتیجه آن ایجاد سیل عظیم نارضایتی مردم عادی می‌شود.»

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: «شرکت گاز میزان مصرف استاندارد گاز را باید واقعی ببیند. ما در حوزه آب و برق هم مسئله بدمصرفی را داریم. در مصرف حامل‌های انرژی اگر کف استاندارد مصرف مناسبی را ببینیم مردم هم اقناع می‌شوند که اگر مصرف بیشتری داشته باشند باید هزینه آن را به صورت آزاد بپردازند.»

عنابستانی در ادامه درباره دلیل هدررفت جدی گازخانگی عنوان کرد: «ما قیمت‌ها را پایین گرفته‌ایم و این مسئله باعث شده مردم احساس نیاز به مصرف بهینه انرژی پیدا نکنند اما برای اینکه مردم مصرف گاز را کنترل کنند باید بدانند که با مصرف زیاد هزینه زیادی به آنها تحمیل می‌شود و اگر کم مصرف کنند می‌توانند هزینه کمی پرداخت کنند یا اصلا هزینه‌ای پرداخت نکنند. باید تاثیر مصرف بهینه گاز به صورت عملی در اقتصاد خانوار دیده شود. اگر این مسئله عملیاتی شود مردم به سمت آن حرکت می‌کنند.»

عنابستانی ضمن تاکید بر اینکه کاهش مصرف گاز خانگی با التماس و درخواست عملیاتی نمی‌شود، توضیح داد: «مصرف پایین گاز باید باعث شود که کاهش محسوسی در هزینه قبض گاز ایجاد شود و در مقابل اگر مصرف گاز بالا برود هزینه زیادی بر اقتصاد خانوار تحمیل شود.»

عنابستانی در ادامه گفت: «نباید هزینه گاز را به نسبت درآمد خانوارها محاسبه کنیم زیرا باعث تحمیل هزینه اضافی به خانواده در شرایط سخت اقتصادی می‌شود. ما نباید به این سمت برویم که برای کنترل مصرف انرژی دوباره هزینه جدیدی به خانوارهای ایرانی تحمیل کنیم آن هم در این شرایط که تمام اقلام مصرفی با افزایش قیمت رو‌به‌رو بوده‌اند.»

این نماینده مجلس یازدهم افزود: «باید به سمت اینکه تجهیزات سرمایشی و گرمایشی بهینه شوند، گام برداریم؛ به عنوان مثال کولرهای آبی، گازی و بخاری‌های گازی باید استاندارد شوند.»

عنابستانی افزود: «بعد از اقشار مرفه گروه بعدی پرمصرف‌ها بدنه دولت هستند. باید به سمت بهینه‌سازی مصرف انرژی در بدنه دولت حرکت کرد. بر اساس مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده اگر بدنه دولت و ادارات دولتی کولرهای آبی را تبدیل به کولرهای ابی جدید کنند که مصرف انرژی پایینی دارد و این اقدام را در طول 10 سال عملیاتی کنند، هر سال به اندازه یک نیروگاه 250 مگاواتی می‌تواند در مصرف برق صرفه‌جویی کند. به عبارتی در طول 10 سال تا 2 هزار و 500 مگاوات برق فقط در دولت صرفه‌جویی می‌شود. اما متاسفانه دولتی‌ها و ساختمان‌های دولتی هیچ انگیزه‌ای برای بهینه‌سازی مصرف انرژی خود ندارند، ضروری است دولت ابتدا خانواده خودش را اصلاح کند. اگر این بهینه‌سازی مصرف انجام شود، قطعا صرفه‌جویی فروانی در حوزه انرژی انجام خواهد شد.»

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خاطر نشان کرد: «ناترازی گاز یک مسئله خیلی جدی است زیرا در زمستان‌ها با کمبود گاز مواجه می‌شویم و مجبور می‌شویم واحدهای صنعتی را تعطیل کنیم که این مسئله لطمه جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد می‌کند. وقتی کارخانه سیمان و فولاد کشور در زمستان به خاطر کمبود گاز و در تابستان به دلیل کمبود برق تعطیل می‌شود به تولید خدشه جدی وارد می‌شود. اگر مردم مصرف گاز خود را کنترل کنند تراز کسری گاز منفی نخواهد شد.»

این نماینده مجلس یازدهم افزود: «البته تعرفه‌گذاری پلکانی بخشی از کار برای صرفه‌جویی در مصرف گاز است و ما در ساختار و شبکه توزیع گاز، سیاست اولیه را می‌توانستیم روی این بگذاریم که بیش از اینکه گاز را توزیع کنیم از گاز برای توسعه برق و نیروگاه‌های برقی استفاده کنیم و در مقابل برق را بیشتر توسعه بدهیم و قیمت آن را رایگان کنیم تا مردم به سمت مصرف برق بروند و در مرحله بعد به سمت صادرات گاز برویم.»

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: «البته زمان اجرای این سیاست گذشته است و ما در چندین سال گذشته با هزینه زیادی گاز را به اقصی نقاط کشور رسانده‌ایم. هم اکنون باید استاندارد مناسبی برای مصرف خانواده‌های در نظر گرفت و برای بالاتر از آن سطح مصرف، قیمت واقعی را از مصرف‌کننده بگیریم. وقتی این موضوع عملیاتی شود قیمت گاز خیلی سنگین می‌شود و این افراد حتما مصرف خودشان را تنظیم می‌کنند و اگر هم مصرف خودشان را تنظیم نکنند، وجه آن را خواهند پرداخت. تا از یارانه پنهان بخش انرژی که متعلق به تمام مردم است استفاده نکنند.»