سند طرح تحول مدیریت پسماند در دوره جدید مدیریت شهری تهیه شد

سومین جلسه از سلسله نشست‌های مدیران ارشد شهری با شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و نوآور با موضوع پسماند برگزار شد.ایمان صادق زاده سرپرست مرکز تهران هوشمند در ابتدای جلسه با بیان اینکه برخی بر این باورند که از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان استفاده نمی‌شود، گفت: طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که سطح توانمندی‌ها با نیازهای شهر تهران مساوی نیستند و قرار است همفکری‌هایی صورت گیرد تا نیازهای ما با توانمندی‌های این شرکت‌ها هماهنگ شود.

وی افزود: تاکنون سه جلسه در این رابطه برگزار شده است. در نشست نخست که در حوزه حمل و نقل و ترافیک شهر تهران برگزار شد، نیازهای این حوزه عرضه شد و از مجموع ۲۷ شرکتی که در این نشست حضور داشتند ۱۲ شرکت پاسخ‌های متناسبی به نیازهای شهر تهران داشتند و در پروسه عقد قرارداد قرار داشتند و ۴ شرکت نیز به صورت پایلوت در حال اجرای طرح‌های خود هستند.

وی ادامه داد: در نشست دوم که در حوزه محیط زیست و آب‌رسانی فضای سبز بود، بیش از ۳۰ شرکت دعوت شد و نیازها ارائه شد و به زودی طرح‌ها را از شرکت‌های دانش بنیان جمع آوری می‌کنیم و به زودی پایلوتی در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود تا محصول خود را تست کنند.

سرپرست مرکز تهران هوشمند بیان کرد: توانمندی‌ها از سوی شرکت‌ها به صورت مکتوب ارائه می‌شود و یک ارتباط تخصصی بین سازمان متولی، کارشناسان و شرکت‌هایی که ایده‌هایی را در رابطه با رفع نیازهای شهر تهران ارائه می‌کنند، برگزار می‌شود و با هدف تست محصولات شرکت‌های دانش بنیان نیز پلت فرمی در اختیار این مجموعه‌ها قرار داده می‌شود و باقی پروسه کار طی می‌شود.

در ادامه این نشست مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران گفت: روزانه در کشور ۵۳ هزار تن پسماند تولید می‌شود که در این میان سهم شهر تهران ۶ هزار تن است.

مهدی عزیزی با بیان اینکه تنها ۵ هزار تن از این پسماند به مجموعه آراد کوه منتقل می‌شود، افزود: در این میان ۱۰۰۰ تن از این پسماندها در سطح شهر تهران به صورت مجاز و غیر مجاز جمع آوری می‌شود.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم مدیریت صحیح و اصولی در شهر تهران داشته باشیم حدود ۳۲ درصد از پسماندهای تولیدی شهر تهران پسماند خشک است و ۶۴ درصد پسماند‌تر و حدود ۴ تا ۵ درصد نیز ریجکتی‌ها است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران با اشاره به اینکه تفکیک اصولی در مبدا این پسماند را در مجموعه آراد کوه به ۴۰ درصد می‌رسد، بیان کرد: این در حالی است که ۵۵ درصد از زباله تولیدی شهر تهران معادل ۲۵۰۰ تن دفن می‌شود.

وی با اشاره به اسناد بالادستی در حوزه مدیریت پسماند یادآور شد: به رغم اینکه سند تحول یا همان طرح جامع پسماند در شهر تهران مدیریت پسماند را با یک چشم‌انداز ۲۰ساله متصور شده بود اما در این دوره مدیریت شهری، شهردار تهران اعتقاد دارد سرعت مدیریت پسماند و حل موضوعات مربوط به آن باید با سرعت بیشتری همراه شود.

عزیزی با بیان اینکه دفن زباله در شهر تهران باید به حداقل برسد، تاکید کرد: با توجه به تاکیدات شهردار تهران قول دادیم در بازه زمانی ۴ساله دفن زباله در شهر تهران به زیر ۳۰ درصد برسد. در واقع از ما انتظار دارند تا در این بازه زمانی یک دفن حداقلی را داشته باشیم. حل معضل پسماند در تمام مجموعه‌های متولی از شهرداری تهران تا استانداری و دولت به یکی از دغدغه‌های آن‌ها شده است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه سند طرح تحول مدیریت پسماند در این دوره مدیریت شهری تهیه شد، گفت: در این سند ۳ رویکرد در نظر گرفتیم که شامل حوزه کاهش تولید زباله، تفکیک زباله از مبدا و کاهش دفن است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران درباره طرح‌های M. R. F افزود: تهران دارای ۸ پهنه M. R. F است که در این پهنه‌ها بحث کاهش تولید، تفکیک و کاهش دفن را پیش می‌بریم که مدل سرمایه‌گذاری این طرح را هم تدوین کرده ایم.

وی ادامه داد: در حال حاضر در شهرداری تهران برای مدیریت پسماند خشک مزایده برگزار می‌شود، اما در مجموع به رغم تفکیک زباله در مبدا و آموزش‌های لازم، انتقال پسماند و… هزینه‌هایش به شهرداری تهران وارد می‌شود. به عبارتی درآمد حاصل از آن به جیب عده‌ای دیگر می‌رود، اما ما با یکپارچه کردن مدیریت پسماند شهر تهران تحت عنوان M. R. F سعی کرده‌ایم تا با جذب سرمایه گذار این مساله را مدیریت کنیم.

عزیزی بیان کرد: در حال حاضر مسئولان وزارت کشور مجدانه این مساله را پیگیری می‌کنند تا تجربه‌های شهر تهران را در این حوزه به شهرهای دیگر منتقل کنند. ما در نظر داریم تا در رابطه با طرح‌های حوزه پسماند به طور کامل سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های دانش بنیان انجام شود.

در بخش دیگر از این جلسه معاون امور مناطق سازمان مدیریت پسماند شهر تهران گفت: در این دوره از مدیریت شهری استفاده از توان شرکت‌های دانش بنیان مدنظر شهردار تهران است. بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری در سال جاری به این مساله تاکید شد که از توان شرکت‌های دانش بنیان استفاده شود.

شادی مالکی افزود: اسناد بالادستی نیز در این رابطه وجود دارد. قانون مدیریت پسماند مصوبه ۸۳، آئین نامه اجرایی ۸۴ و حتی طرح جامع به بهره گیری از توانمندی شرکت‌های خصوصی و دانش بنیان اشاره کرده است.

وی ادامه داد: طرح جامع، مدیریت هوشمند و نوآورانه را برای پایتخت متصور می‌شود. شهر هوشمند شهری است که محل زندگی شهروندان است که با استفاده از سنسورهای الکترونیکی جمع آوری داده‌ها در آن انجام شود و با پردازش آن بتوانیم نظارت را در تمام فرآیندهای مدیریت شهری به صورت هوشمند انجام دهیم.

معاون سازمان مدیریت پسماند شهر تهران بیان کرد: در حوزه مدیریت پسماند شهر تهران با یک مشارکت کمتر از ۱۰ درصدی شهروندان رو به رو هستیم. نگاه شهرداری این است که مشارکت شهروندان را به حداکثر برساند.

وی یادآور شد: مدیریت پسماند در شهر تهران با دو رویکرد انجام می‌شود؛ نخست اینکه تفکیک از مبدا انجام شود و پسماند خشک از طریق غرفه‌ها و زیر ساخت‌هایی که تهیه شده تفکیک شود و پسماند خشک وارد چرخه بازیافت شود و باز در این مرحله نیز شاهد هستیم که در چرخه بازیافت عمده کارها توسط شهرداری تهران انجام می‌شود.

مالکی یادآور شد: در طی سال‌هایی که گذشت شهرداری تهران هنوز به این مساله ورود نکرده که از چرخه بازیافت سهم جدی‌ای داشته باشد؛ بیشترین جا به جایی مالی در این حوزه اتفاق می‌افتد، اما عایدی شهرداری تهران از این حوزه حداقل است؛ بخش دیگر پسماند در شهر تهران نیز به صورت تفکیک نشده وارد چرخه بازیافت می‌شود.

وی با بیان اینکه در آراد کوه سیستم پردازش انجام می‌شود و ۵ درصد از پسماند خشک تفکیک می‌شود و پسماندهای‌تر به قسمت پالایش می‌رود تا کمپوست از آن تهیه شود، تاکید کرد: پسماند خشک غیر ارزشمند مانند چرم و پارچه نیز حدود ۲۰۰ تن وارد زباله سوز و به برق تبدیل می‌شود. حدود ۵۵ درصد پسماند آراد کوه نیز دفن می‌شود. مقرر شده است تا میزان دفن به حداقل خود برسد و میزان ورودی پسماند به آرادکوه نیز به ۱۰ درصد برسد.

معاون امور مناطق سازمان مدیریت پسماند شهر تهران گفت: در حوزه استفاده از ریجکت‌ها تاکنون تولید سوخت‌های جایگزین سوخت‌های فسیلی را نداشته ایم. یکی از دلایل نیز ارزان بودن سوخت‌های فسیلی در کشور است و صنایع مصرف کننده از این سوخت‌ها مانند کارخانه سیمان هیچ وقت علاقه‌مند به استفاده از این سوخت‌های جدید نیستند.

مالکی ادامه داد: در صورتی که این روند اصلاح شود، پسماند خشک ارزشمند به دست شهرداری می‌رسد و اصلاح این چرخه منفعتی برای شهر و شهروندان و محیط زیست به همراه دارد.

وی بیان کرد: در مدیریت هوشمند پسماند دو نکته برای ما اهمیت دارد؛ نخست افزایش اثربخشی فرایندهای اجرایی و دوم کاهش تولید پسماند است؛ در نکته اول کاهش زمان و انرژی مدنظر ما است. در حال حاضر فرایند جمع آوری پسماند در سطح شهر، استفاده از تعداد زیادی خودروی جمع آوری پسماند برای انتقال آن به آراد کوه است؛ برای این مهم زیرساخت‌هایی لازم است که مهمترین آن تامین سرمایه و منابع مورد نیاز است که زیرساخت‌های قانونی و بومی‌سازی بسیاری از این تکنولوژی‌ها نیز مهم است.