دبیر زیست‌شناسی دبیرستان نمونه‌دولتی شرافت شهرستان ساوجبلاغ در گفت‌وگو با پانا:
یاخته‌های بنیادی راه‌حل تمام بیماری‌ها نیست
کرج (پانا) - دبیر زیست‌شناسی دبیرستان نمونه‌دولتی شرافت شهرستان ساوجبلاغ بیان کرد تا جایی که علم امروزه پیشرفت کرده است یاخته‌های بنیادی قابلیت تقسیم بالا و در نتیجه بازسازی برخی از بافت‌های بدن را دارند و نمی‌شود تمام اندام‌ها را بدون نقص بازسازی کرد.
فاطمه تک‌فلاح، دبیر زیست‌شناسی دبیرستان نمونه‌دولتی شرافت در گفت وگو با پانا بیان کرد: «یاخته بنیادی یاخته‌ای است که قابلیت تقسیم بالایی دارد که هنوز تقسیم نشده است. یاخته‌های حاصل از تقسیم یاخته بنیادی، یاخته‌های بنیادی بیشتری می‌سازد و توانایی این را دارند که به یاخته‌های دیگر تمایز یابند و به بازسازی برخی از بافت‌های بدن بپردازند، بنابراین سلول‌های بنیادی به غیر از خون بند ناف در مغز استخوان، پالپ دندان، بافت جفت و برخی از بافت‌های چربی هم وجود دارد ولی تا به امروز هیچ کدام خالص‌تر از سلول‌های بنیادی خون بند ناف نبوده است.»
وی عنوان کرد: «خون بند ناف هم در پروسه زایمان طبیعی و هم زایمان سزارین قابل دریافت است. البته مقدار خون دریافتی در زایمان طبیعی بیشتر است، ولی احتمال آلودگی نیز زیادتر است. البته اگر مادر و جنین کاملا سالم باشند و هیچ گونه بیماری خونی نداشته باشند و بارداری پرخطر یا زایمان اورژانسی نبوده باشد و داروی خاصی مصرف نکرده باشند می‌توانند خون بند ناف را ذخیره‌سازی کنند.»
تک فلاح افزود: «شخصی که می‌خواهد در اتاق زایمان این خون را جمع‌آوری کند قطعا باید آمورش دیده باشد، چون شرایط جمع‌آوری بسیار مهم است و تکنیک‌های خاصی دارد و در سه تا پنج دقیقه اول باید جمع‌آوری شود، وگرنه لخته می‌شود و خاصیتش را از دست می‌دهد. از جمع‌آوری یاخته‌های بنیادی خون بند ناف تا استفاده آن یک تیم تحقیقاتی یا یک تیم پزشکی بر اساس تخصصی که دارند باید کنار هم کار کنند تا به نتیجه برسند.»
وی در ادامه اظهار کرد: «روش‌های نگهداری این یاخته‌ها یا به صورت اهدایی است که این کار به صورت داوطلبانه و برای اشخاص دیگر استفاده می‌شود یا اینکه درخواست نگهداری این یاخته‌ها را در بانک نگهداری یاخته‌های بنیادی دارد، بنابراین نمونه خون بندناف در بانک‌های ذخیره‌سازی نمونه‌های بند خون نوزادان، در دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد و در شرایط فریز شده به مدت نامحدود نگهداری می‌شود، اما استاندارد نگهداری از نمونه‌های خون بندناف به طور معمول ۲۰ سال است و بهترین زمان برای استفاده بهینه از خون بندناف به منظور درمان بیماری‌های خاص برای کودک یا بستگانش، ۵ سال اول ذخیره سازی نمونه بندناف کودک است. این سال‌ها، سال‌های طلایی استفاده از این نمونه به منظور تهیه سلول‌های بنیادی و درمان بیماری محسوب می‌شود. اما با وجود این امکان نگهداری و استفاده از نمونه برای سال‌های بیشتر از ۵ سال نیز وجود دارد. امروزه دریافت، نگهداری و استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف دشوار نیست و تمام اقدامات اصولی انجام می‌شود، ولی این پروسه جای پیشرفت فراوانی دارد.»
این دبیر در ادامه اظهار کرد: «بیماری‌هایی که با یاخته‌های بنیادی خون بندناف قابل درمان هستند عبارتند از آلزایمر، دیابت، پارکینسون، صدمات نخاعی، سکته‌های قلبی و مغزی، بیماری‌های کبدی، دیستروفی عضلانی. در حال حاضر در کشورمان فقط بیماری‌هایی که منشاء خونی دارند از جمله تالاسمی، سرطان خون و کم‌خونی با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بندناف قابل درمان هستند.»
تک فلاح در ادامه تاکید کرد: «هر ساله حدود ۳۰ هزار بیمار با بیماری‌هایی که با پیوند یاخته‌های بنیادی مغز استخوان، قابل درمان هستند شناسایی می‌شوند و حدود ۷۵ درصد این بیماران قادر به یافتن یک داوطلب مناسب برای اهداء مغز استخوان نیستند. همچنین جستجوی مراکز ثبت اهداکنندگان مغز استخوان زمان بسیاری به خود اختصاص می‌دهد، بنابراین ذخیره خون بندناف زمان را کوتاه و میزان اهداکننده را بیشتر می‌سازد و به این ترتیب زمان را برای بیماران کوتاه‌تر می‌کند. البته تا به امروز درمان بیماری‌ها و ضایعات عصبی، ترمیم بافت‌های آسیب دیده قلبی و استخوانی، ترمیم سوختگی‌ها و ضایعات پوستی، ترمیم لوزالمعده و ترشح انسولین و ترمیم سایر بافت‌های آسیب‌دیده با استفاده از سلول‌های بنیادی مغز استخوان، خون بندناف و سایر سلول‌های بنیادی یک فرد بالغ در حال انجام است اما تا جایی که علم امروزه پیشرفت کرده است با یاخته‌های بنیادی نمی‌شود تمام اندام‌ها را بدون نقص بازسازی کرد، ولی در درمان بیماری‌های خونی خیلی مؤثر بوده است و در حال پیشرفت است.»
این دبیر زیست‌شناسی بیان کرد: «بهترین راه برای آشنایی مردم با سلول‌های بنیادی، اطلاع‌رسانی دقیق از طریق فضای مجازی و صدا و سیما است، خصوصا الان که تک فرزندی زیاد و اقوام درجه یک کمتر شده است، البته اولین خطی که با خط آمورش کشور در ارتباط است دانش‌آموزان هستند که می‌توانند اطلاعاتی را در مورد یاخته‌های بنیادی به خانواده‌ها برسانند که این امر با برگزاری رویدادهایی در مدارس توسط دبیر زیست‌شناسی یا سلامت و بهداشت انجام می‌پذیرد.»
تک فلاح در پایان عنوان کرد: «در بیمارستان‌های شهرستان ساوجبلاغ جمع‌آوری سلول‌های بنیادی کمتر اتفاق می‌افتد، اما در شهرهای بزرگتر این امکان فراهم‌تر و داوطلب برای انجام این کار بیشتر است. البته کسانی که تمایل به نگهداری و ذخیره یاخته‌های بنیادی خون بند ناف دارند می‌توانند از مرکز رویان درخواست کارشناس کنند. به امید گسترش مراکز نگهداری یاخته‌های بنیادی و اگاهی بیشتر مردم در سراسر کشور.»
دانش آموز خبرنگار: فاطمه زهرا نصیری
ارسال دیدگاه