سبک زندگی غلط چه بیماری‌هایی را به ما تحمیل می‌کند؟

بیماری‌های سبک زندگی نشان‌دهنده مسائل اشتباهی است که در سبک زندگی امروزی ما وجود دارند. اگرچه قبلا برای بیماری‌های سبک زندگی از اصطلاح «بیماری‌های طول عمر» نیز استفاده می‌شد، اما این ۲ اصطلاح دیگر با هم مترادف نیستند، چون بیماری‌های سبک زندگی دیگر مربوط به سن خاصی نیستند. امروزه سبک‌های زندگی گوناگونی همچون خوردن تنقلات و غذاهای فراوری‌شده، فعالیت فیزیکی کم، استرس کاری و دیگر عوامل روی جوانان و حتی کودکان تاثیر گذاشته و منجر به بیماری‌های مرتبط با سبک زندگی شده است.

اگرچه شهرنشینی و پیشرفت باعث بهبود عظیمی در مسائل مربوط به ‌سلامتی و معیارهای کلی زندگی شده‌اند، اما فشارهای ناشی از حفظ این معیارها خسارات زیادی به ما رسانده است. زمانی که برای مقابله با فشارهای کاری و فشارهای ناشی از ادامه حیات تلاش و تقلا می‌کنیم، غالبا رژیم غذایی، ورزش، استراحت و آرامش خود را به خطر می‌اندازیم و تصمیمات آسان اما نادرست می‌گیریم. در نتیجه، امروزه شاهد هستیم که آمار مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های عفونی مانند سل، آنفلوآنزا و آبله به‌ شدت کاهش‌ یافته است، اما بیماری‌های سبک زندگی مانند دیابت و تصلب شریان افزایش چشمگیری داشته‌اند.

عوامل موثر در گسترش بیماری‌های سبک زندگی

عادت‌های غذایی ناسالم: عادت‌های غذایی ناسالم و غذاهای نامناسب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های سبک زندگی مانند سرطان، بیماری قلبی، دیابت و دیگر مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهند. مردم جوامع پیشرفته و شهری به پیروی از رژیم‌های سرشار از کالری همراه با چربی‌های اشباع‌شده، گوشت‌های قرمز و تنقلات تمایل دارند و تلاش آنها در جهت پیروی از یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات غالبا با شکست مواجه می‌شود. یکی دیگر از مشکلات مرسوم در جوامع شهری و پیشرفته این است که قیمت محصولات تازه مانند میوه‌ها و سبزی‌ها ارگانیک زیاد است، در حالی ‌که قیمت غذاهای فراوری‌شده ارزان است و در اکثر جاها قابل‌دسترس هستند. مردم این جوامع برای مقابله با فشارهای کاری و سرعت سریع سبک زندگی امروزی، وقتی‌ که سر میز غذا می‌روند حالت آسوده به خود می‌گیرند و هر غذایی را می‌خورند.

کمبود فعالیت فیزیکی جسمی: سبک زندگی کم‌تحرک یکی از ویژگی‌های بارز شهرنشینی، توسعه و پیشرفت است. تقریبا تمام ساکنین شهرها به شغل‌هایی مشغول هستند که به فعالیت فیزیکی کمی نیاز دارند. این عامل یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش بیماری‌های سبک زندگی و بیماری‌های مزمن مانند فشارخون بالا و کلسترول بالاست و منجر به مشکلاتی همچون چاقی، بیماری قلبی، دیابت، سکته مغزی و... می‌شود.

چاقی: چاقی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات جوامع امروزی است، به‌طوری که احتمال خطر ابتلا به بیماری‌هایی همچون دیابت، فشارخون بالا، قطعی تنفس در خواب، آرتروز، کمردرد و بیماری کیسه صفرا را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، چاقی با بیماری‌هایی همچون سرطان و بیماری قلبی عروقی در ارتباط است و امید به زندگی را کاهش می‌دهد. چاقی مرکزی می‌تواند با افزایش انسولین، فشارخون بالا و کلسترول بالا باعث بروز بیماری‌های سبک زندگی شود.

استرس و اضطراب: استرس نه‌تنها ازلحاظ عاطفی و ذهنی روی ما تاثیر می‌گذارد، بلکه تاثیر فیزیکی نیز دارد و خطر ابتلا به مشکلاتی همچون چاقی، بیماری‌های قلبی، دیابت، آسم، آلزایمر، پیر شدن سریع و مشکلات معده روده‌ای را افزایش می‌دهد. منظور از استرس، استرس یا اضطرابی نیست که هرازگاهی از طریق فشارهای زیاد کاری یا فشارهای زندگی به ما وارد می‌شوند، بلکه منظور از استرس، استرس دائمی و همیشگی است که همیشه همراه فرد است. استرس دائمی به حدی خطرناک است که باعث کاهش ارتباط اجتماعی و در نتیجه افسردگی می‌شود. همین افسردگی نیز می‌تواند باعث مشکل چاقی شود.

خواب ناچیز: خواب یکی از الزامات نادیده گرفته‌ شده در سلامت انسانی و بهورزی او است. بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که هم کیفیت و هم کمیت خواب در سلامت کلی انسانی مهم هستند. محرومیت از خواب، خواب قطع ‌شده یا خواب ناچیز خطر فشارخون بالا، بیماری قلبی، افزایش کلسترول و تری‌گلیسیرید، چاقی، قطع تنفس در خواب و دیگر مشکلات سلامتی را به ‌شدت افزایش می‌دهند. علاوه بر این، خواب ناچیز و بی‌کیفیت می‌تواند رشد نوزاد و کودک را تحت‌تاثیر قرار دهد و موجب افسردگی و اختلال‌های اجتماعی شود.

سیگار کشیدن: در چند سال گذشته از شیوع سیگار کشیدن کاسته شده است، اما افزایش جمعیت باعث افزایش تعداد افراد مصرف‌کننده سیگار شده است. سیگار کشیدن با بیماری‌های سبک زندگی همچون مشکلات تنفسی، سرطان ریه، سرطان دهان، بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی و دیگر مشکلات سلامتی در ارتباط است. بنا بر یک گزارش منتشرشده در سال ۲۰۰۷، تقریبا ۵ میلیون از آمار مرگ‌ومیر سالانه جهان به‌دلیل سیگار کشیدن است.

اعتیاد به الکل: اگرچه مصرف به ‌اندازه الکل موجب مشکلات سلامتی جدی نمی‌شود، اما مصرف بیش ‌از اندازه آن ‌یکی از مهم‌ترین عوامل خطر در پیشرفت بیماری‌های سبک زندگی است. مصرف مفرط الکل سطوح کلسترول بد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و خطر ابتلا به بیماری قلبی، سرطان پستان، فشارخون بالا و دیابت را نیز افزایش می‌دهد. علاوه بر این، مصرف بی‌اندازه الکل موجب ریفلاکس معده و مری و سیروز کبدی می‌شود.