در گفت‌وگوی پانا با تعدادی از خبرنگاران مطرح شد؛
خبرگزاری پانا تنها رسانه فراگیر کشور با رویکرد تربیتی است
جابری: هوشمندی، صداقت رسانه‌ای و ادبیات تاثیرگذار، هنر خبرنگاران امروز است/ پویان: مهمترین بخش از سواد رسانه‌ای، تجزیه و تحلیل خبر است/ پاریاس: خبرنگار باید جسارت رسانه‌ای داشته باشد
تهران (پانا) - تعدادی از خبرنگاران باتجربه به بیان انگیزه‌ها و دغدغه‌های خود در کار خبری پرداختند و به برخی از ویژگی‌های بارز یک خبرنگار اشاره کردند.
روز و هفته خبرنگار بهانه‌ای است تا این بار با خود خبرنگارها مصاحبه شود و آنها نظرشان را درباره دنیای خبر و رسانه بگویند.
یک خبرنگار با وجود اینکه شغل سختی دارد اما با انگیزه قوی و شوق فراوان وارد این عرصه شده است. این خبرنگار قطعا در فعالیت‌هایش دغدغه‌هایی دارد زیرا او در این راه، رسالتی را برعهده گرفته است و می‌خواهد آن را عملیاتی کند. رسالت خبرگزاری پانا طبق گفته‌های فرشته مرادی مدیرعامل خبرگزاری، این است که به دانش‌آموز خبرنگاران آموزش داده شود و قطعا این رسالت به خوبی و به نحو احسن انجام شده و حتی قدردانی و تحسین مقامات و مدیران وزارت آموزش و پرورش را نیز به‌دنبال داشته است.
نهادینه شدن مسئولیت‌پذیری با آموزش خبرنگاری به دانش‌آموزان
قبل از ورود دانش‌آموزان به خبرگزاری پانا و شروع به فعالیت، این خبرگزاری برای آنها دوره‌های آموزش خبرنگاری و عکاسی برگزار می‌کند که این آموزش‌ها از اهمیت بالایی برخودار است.
اعظم پویان یکی از خبرنگارهای باتجربه خبرگزاری پانا درباره اهمیت آموزش خبرنگاری به دانش‌آموزان، گفت: «جدای از اینکه موضوع آموزش خبرنگاری به دانش‌آموزان از رسالت‌های اولیه خبرگزاری پانا تعریف شده و فلسفه وجودی این خبرگزاری است، از جوانب دیگری می‌توان این موضوع را بررسی کرد. در دنیای امروز که زندگی روزمره افراد پیر و جوان به‌واسطه ابزارهای مختلف رسانه‌ای با خبر گره خورده است، قاعدتاً باید افراد جامعه را از سنین پایین برای مواجه شدن با دنیای رسانه آماده کرد.»
وی افزود: «خبرگزاری پانا با آموزش‌های کاربردی، دانش‌آموزان را صرفاً با ساختار خبر آشنا نمی‌کند بلکه در لوای آن، سواد رسانه‌ای در وجوه مختلف به آنها آموزش داده می‌شود. مهمترین بخش از سواد رسانه‌ای تجزیه و تحلیل خبر است. دانش‌آموزان علاوه بر اینکه ترتیب، اجزا و بخش‌های مختلف یک خبر را می‌شناسند ناگزیر با محتوا نیز مواجه هستند. بنابراین در خبرگزاری پانا با چگونگی شکل‌گیری محتوای خبر آشنا می‌شوند.»
پویان ادامه داد: «دانش‌آموزانی که در دوره‌های آموزشی خبرنگاری پانا شرکت می‌کنند وقتی خبری را در فضای مجازی می‌خوانند، به دلیل اینکه با نحوه شکل‌گیری محتوای خبر آشنا شده‌اند، درباره درست یا غلط بودن محتوای خبر تأمل بیشتری دارند؛ این افراد قاعدتاً تأثیرپذیری سریعی از محتواهایی که در فضای مجازی با آنها مواجه می‌شوند، ندارند.»
وی درباره مهمترین انگیزه‌اش برای آموزش خبرنگاری به دانش‌آموزان عنوان کرد: «مواجهه دانش‌آموزان در سنین کم با دنیای خبر و رسانه، آنها را نسبت به مسائل جامعه هوشیارتر می‌کند و در نتیجه مسئولیت‌پذیری بیشتری در آینده خواهند داشت. دانش‌آموز خبرنگاران حتی اگر در آینده در این رشته مشغول به کار نباشند اما تجربه‌ای را در نوجوانی گذرانده‌اند که روحیه جمعی و مسئولیت‌پذیری در آنها نهادینه شده است.»
آموزش‌ها برای آشنایی با نقاط ضعف و قوت است
علاوه بر آموزش‌های خبرنگاری که خبرگزاری پانا در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد باید تلاش‌های آنها نیز در میان باشد تا بتوانند در این راه بسیار موفق باشند.
حسین پاریاس دبیر گروه عکس خبرگزاری پانا در این باره گفت: «اگر دانش آموزان می‌خواهند در این راه موفق شوند باید به همه نکات و اصولی که در آموزش‌ها به آنها گفته می‌شود دقت کنند. بعضی وقت‌ها ممکن است فردی که به دانش‌آموزان آموزش می‌دهد ایراد و اشکال کارشان را به آنها گوشزد کند؛ چنین موضوعی به معنای راهنمایی دانش‌آموزان و یافتن مسیر درست است و آنها نباید با مشاهده اشکال و ایراد کارشان، سرخورده شوند.»
وی افزود: «آموزش‌ها معمولا همزمان با کار و فعالیت و به صورت عملیاتی به دانش‌آموز خبرنگاران ارائه می‌شود. بنابراین آنها باید با حواس جمع و ذهن باز به تمام نکته‌ها توجه و به آنها عمل کنند تا کم کم به موفقیت برسند.»
این عکاس حرفه‌ای که از سال ۱۳۸۸ وارد خبرگزاری پانا شده است، درباره فعالیت دانش‌آموز خبرنگارها ادامه داد: «تعداد قابل توجهی از خبرنگاران خبرگزاری‌های مختلف، کار حرفه‌ای خود را از خبرگزاری پانا شروع کرده‌اند و این افتخار بزرگی برای پانا محسوب می‌شود؛ زیرا این خبرگزاری برای جامعه رسانه، خبرنگارهای بسیاری تربیت کرده است. همچنین بهتر است دانش‌آموزان بدانند اگر این رشته و شغل را برای آینده خود انتخاب می‌کنند باید برای آن تلاش کنند.»
بسیاری از دانش‌آموزان به سمت رسانه و عکاسی رفته‌اند
پاریاس گفت: «بسیاری از دانش‌آموزان به سمت عکاسی خبری رفته‌اند و با دوربین و میکروفن همراه با کاور پانا به دنبال مسئولان هستند؛ آنها از این سن، جسارت خبرنگاری دارند و جسارت خبرنگاری به این معنا است که خبرنگار خجالت را کنار بگذارد و با یک مقام مسئول بدون استرس مصاحبه کند و از او عکس بگیرد.»
وی درباره دغدغه خود در حوزه عکس گفت: «بسیاری از دانش‌آموزان به عکاسی خبری علاقه دارند و می‌خواهند آن را فرا بگیرند. با اینحال نوع نگاه عکاسی خبری فرق می‌کند زیرا باید از طریق تصویر حادثه، یک اتفاق و ماجرا را تعریف کند. همچنین یکی از مهمترین ابزار عکاسی دوربین است که هر عکاس باید دوربین داشته باشد اما این مشکل همیشه وجود داشته است که بسیاری از دانش‌آموزان توانایی خرید دوربین را ندارند و تعداد دوربین‌های مراکز استانی معمولا کمتر از تعداد دانش‌آموزان است؛ به همین دلیل خیلی از بچه‌ها با موبایل عکاسی می‌کنند اما گاهی کیفیت این تصاویر خوب نیست یا نکات عکاسی را رعایت نمی‌کنند و من به همین دلیل امکان انتشار و تایید برخی تصاویر را ندارم.»
پاریاس اظهار کرد: «اگر دانش‌آموزان به یک سری نکات ساده دقت داشته باشند، می‌توانند به تصاویر بهتری دست یابند و در این صورت، بخش از نگرانی آنها از منتشر شدن یا نشدن تصاویرشان رفع شود. همچنین خیلی مشتاق هستم تا بتوانم با آموزش عکاسی به دانش‌آموزان علاقمند، به آنها کمک کنم تا به هدفی که در سر دارند برسند.»
خبرنگار باید ادبیات و زبان رسانه‌ای تاثیرگذار داشته باشد
هر خبرنگار قطعا باید دارای ویژگی‌هایی باشد تا بتواند به شکل حرفه‌ای در دنیای رسانه فعالیت کند.
مهدی جابری روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای در این باره به پانا گفت: «یک خبرنگار باید نگاه بدون غرض و به دور از جانبداری داشته باشد و طوری قلم بزند که مشکلی از مشکلات مردم حل شود. به این معنا که اگر خبرنگار درگیر احساسات و عواطف شخصی شود و طوری به ماجرا دامن بزند که یکی از طرفین خبر را عصبانی یا احساساتشان را جریحه‌دار کند، این یک مانع برای حل مشکلات مردم ایجاد کرده است.»
وی تاکید کرد: «بنابراین خبرنگار باید هوشمندی و زیرکی خود را به معنای مثبت و همراه با صداقت رسانه‌ای، برای پیگیری خواسته‌ها و مسائل مردم با زبان مناسب به کار بگیرد و قطعا خبرنگارهای قدیمی به خوبی می‌دانند که اگر قرار است مشکلی حل شود، با چه ادبیات و زبانی باید رسانه‌ای شود. به همین خاطر است که می‌بینیم در رسانه‌های بیگانه، مشکلات مردم ایران را با ادبیاتی مطرح می‌کنند که هرگز حل نشود! چون آنها کاسب درد و رنج ما هستند و نان‌شان در این است که مشکلات کشور حل‌نشده باقی بماند. بنابراین انتخاب شیوه مناسب و ادبیات تاثیرگذار، هنر مهم یک خبرنگار دلسوز است.»
ضرورت پرهیز خبرنگار از فضای «بده-بستان»
جابری اظهار داشت: «نکته دیگر این است که خبرنگار باید دقت داشته باشد که با انتشار هر خبر یا گزارش، اطلاعات مفید و تازه‌ای به جامعه مخابره کند و فقط نقش روابط عمومی برای افراد، مدیران و نهادهای مختلف نداشته باشد. هرچند ارتباط خبرنگار با نهادها و ارگان‌ها در راستای پیگیری مسائل و مشکلات مردم خوب است اما این ارتباط نباید باعث ایجاد «بده-بستان» بین خبرنگار و مقامات مسئول شود چون شکل‌گیری چنین حالتی، خبرنگار را به طور کامل از رسالت اجتماعی‌اش در برابر مردم و جامعه دور می‌کند.»
وی درباره رویکرد خبرگزاری پانا در آموزش خبرنگاران گفت: «خبرگزاری پانا یک رویکرد متفاوت در آموزش ۶۰ هزار دانش‌آموز خبرنگار خود دارد؛ یعنی قبل از اینکه به آنها اصول حرفه‌ای خبرنگاری را بیاموزد، رعایت اصول اخلاقی و انسانی را به آنها یادآوری می‌کند. بنابراین تلاش پانا برای نهادینه شدن موضوعات اخلاقی، انسانی و مسئولیت اجتماعی در خبرنگاران نسل جدید، یک رویکرد تربیتی ارزشمند است. امروز خبرگزاری پانا تنها رسانه فراگیر و رسمی با رویکرد تربیتی است.»
این فعال رسانه‌ای که از سال ۱۳۷۶ وارد عرصه خبرنگاری شده است، افزود: «به اعتقاد من نسل جدید خبرنگاران که در خبرگزاری پانا تربیت می‌شوند و آموزش می‌بینند، در آینده نزدیک تاثیر بسیار مثبتی در کل فضای رسانه‌ای کشور خواهند داشت و شرایط رسانه‌ای بهتری را در سطح کلان رقم می‌زنند. چون تعداد قابل توجهی از این دانش‌آموز خبرنگاران به پشتوانه سابقه و تجربه مفیدی که در پانا دارند، موفق به همکاری تمام‌وقت یا پاره‌وقت با روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های محلی و ملی خواهند شد و قطعا تاکید بیشتری بر موضوعات اخلاقی و انسانی خواهند داشت.»
جابری ادامه داد: «امروز تعدادی از خبرنگاران مطرح کشور که در رسانه‌های بزرگ فعالیت دارند، قبلا دانش‌آموز خبرنگاران پانا بوده‌اند و من تعدادی از آنها را می‌شناسم. با قاطعیت می‌گویم که خبرنگاران جدید و حتی قدیمی تربیت شده در پانا، پایبندی بیشتری به اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت اجتماعی دارند.»
* سارا بتولی؛ دانش‌آموز خبرنگار پانا
ارسال دیدگاه