ارزیابی کارشناسی درخصوص احداث سد مارون 2؛ انتقال آب دریای خزر منتفی است

علی سلاجقه همزمان با پنجمین روز از هفته محیط زیست شامگاه گذشته در نشستی با خبرنگاران حوزه محیط زیست درخصوص برنامه این سازمان برای حل مشکل آلودگی‌های خلیج فارس اظهار کرد: دریاهای ما ناشناخته است و با دریاها خوب برخورد نکردیم و از آنها صیانت نکردیم. دریاهای ما از لحاظ تنوع زیستی نسبت به محیط خشکی، بسیار ثروتمندتر هستند. امسال می‌توانیم از ظرفیت‌های دانش‌بنیانی استفاده کنیم و زیستگاه‌های حساس را شناسایی کنیم که این موضوع در دستور کار جدی سازمان قرار داد و معاونت دریایی، تهیه نقشه‌های زیستگاه‌های دریایی را هم در دستور کار قرار دارد. از طرفی خساراتی که به این زیستگاه‌ها وارد شده نیز باید شناسایی شود. اگر ما بخواهیم برآوردی از خسارات داشته باشیم، می‌بینیم خیلی عقب هستیم و خسارات سنگینی به ما وارد شده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: از طرفی کشورهای حاشیه خلیج فارس به نفع مطلوب از دریا استفاده می‌کنند. ما نیز کارهای حقوقی خوبی را شروع کرده‌ایم که وقتی می‌خواهیم از دریا استفاده کنیم به نحو مطلوب و با حفظ شاخص‌های محیط زیستی دریا باشد. بنابراین هم در بُعد حقوقی و هم در بُعد تخصصی در حال اقدام هستیم.

انتقال آب دریای خزر منتفی است

وی درباره بحث انتقال آب دریای خزر نیز گفت: درباره انتقال آب دریای خزر فعلا خبری نیست و منتفی است و هیچ اتفاقی در این زمینه نیفتاده است. از آنجا که منابع آب در کشور محدود است باید از همه ظرفیت‌هایی که می‌شود در تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی و محیط زیست استفاده و ظرفیت‌ها اولویت‌بندی شود.

سلاجقه درخصوص انتقال آب دریای عمان نیز گفت: اگر قرار است انتقالی صورت بگیرد باید بر اساس مجوزهای محیط زیستی باشد.

آخرین اقدامات درخصوص احداث سد مارون ۲

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص احداث سد مارون ۲ و ارزیابی‌های صورت گرفته درخصوص احداث این سد به پانا گفت: دفتر ارزیابی سازمان در حال بررسی موضوع است. در استان‌هایی که به عنوان منشا کارون محسوب می‌شوند گره‌های آبی زیادی وجود دارد و استخوان لای زخم‌های زیادی در بحث محیط زیست کشور داریم که آگاهانه یا ناآگاهانه درگیر مسایل سیاسی یا سایر عوامل بوده که موجب شده مشکل ایجاد شود و باید سریعا حل شود و رئیس‌جمهوری نیز در اولین نشست شورای عالی محیط زیست از سازمان قاطعانه درخواست کرد که ذهنیت‌های دوگانه مردم سامان یابد.

وی ادامه داد: استان‌هایی که سرچشمه هستند، دو استان چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد هستند. در استان چهارمحال فضای آب آشفته است و در بهره‌برداری از آب مسایل متعددی وجود داشته که از قبل انقلاب تاکنون ادامه دارد. در استان کهگیلویه و بویر احمد هیچ نوع سازه‌ای که استحصال آب انجام شود، نداریم و هیچ گونه سدی ساخته نشده است. از طرفی در پایین دست استان خوزستان و حوزه کرخه را داریم و تالاب شادگان که ۴ میلیارد متر مکعب را در شرایط سیلابی سال ۹۸ مدیریت کرد. در طول این مسیر ۹۰۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌شود تا به شادگان برسد که بخشی از حق‌آبه تالاب است. در این مسیر آب شرب ۱۲۷ هزار نفر باید تامین شود. روش‌های متعددی مطرح شده و سعی می‌کنیم روش‌هایی که نرم افزاری است مورد استفاده قرار بگیرد و دنبال روش‌های سخت افزاری نرویم و در عین حال هم هیچ مشکلی برای تالاب شادگان پیش نیاید.

سلاجقه گفت: در کمیته ارزیابی تاکید کردیم که دستگاه‌های مسئول، آب شرب، حق‌آبه صنعت و کشاورزی و محیط زیست مورد توجه قرار بگیرد که در حال پیگیری کارشناسی است تا به نتیجه برسد.

پیگیری پرونده اتوبوس خبرنگاران

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در پاسخ به سوالی درخصوص پیگیری‌های صورت گرفته درباره پرونده اتوبوس خبرنگاران و فوت مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی اظهار کرد: این دو سرمایه‌های سازمان محیط زیست بودند. روزهای اولی که آمدم یکی از تکالیف اصلی خودم را دیدار با خانواده این دو خبرنگار قرار دادم. معتقدم خبرنگاران نیمه دوم سازمان هستند و خط مقدم سازمان هستند. یکسری مسایل مربوط به محل دفن این دو بزرگوار بود که از سوی شهرداری پیگیری شد و شهرداری در آن مجموعه قوانین خود را دارد اما در بحث پرونده و اسنادی که بخواهند هر موقع اسنادی بخواهند در اختیارشان قرار می‌دهیم و این اسناد را معمولا دادگاه می‌خواهد که دریغ نمی‌کنیم.

با منابع آب کشور خوب برخورد نکرده‌ایم

سلاجقه در ادامه با اشاره به مساله آب در کشور به عنوان یکی از دغدغه‌های دولت گفت: با آب به عنوان سرمایه‌ای که همیشه ساری و جاری است برخورد کردیم اما دیدیم این سرمایه در حال کم شدن است و اکنون با مشکل روبه‌رو هستیم. زمان بارشی جابه‌جا شده است و کشور دچار خشکسالی شده است. با منابع آب چه آب‌های سطحی و چه آب‌های زیرزمینی خوب برخورد نکردیم. حتی الان برخی خانواده‌ها در مصارف آب به درستی از آب استفاده نمی‌کنند. در این قسمت با وزارت جهاد کشاورزی اقداماتی در زمینه کشت انجام داده‌ایم. با وزارت نیرو در بحث حق‌آبه‌ها پیگیر هستیم که این مساله نیز مد نظر وزیر نیرو قرار دارد.

رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به سفر اخیر هیات دولت به استان چهارمحال و بختیاری گفت: این استان یکی از سرشاخه‌های رود کارون است و در سفر رئیس‌جمهوری نیز به موضوع آب اشاره شد. یک بسته کامل در بخش تامین آب شرب، کشاورزی، صنعت و محیط زیست و گردشگری در چهارمحال و بختیاری تهیه شده است که به ‌زودی توسط وزارت نیرو رونمایی می‌شود تا بتوانیم داشته‌های فعلی را حفظ کنیم و چالش‌ها را با استفاده از ظرفیت دانش‌بنیانی به فرصت تبدیل کنیم.

آخرین وضعیت پرونده برومند نجفی

وی در ادامه در پاسخ به سوالی درخصوص وضعیت محیط‌بان برومند نجفی گفت: از همان روز اولی که این بحث مطرح شد به عنوان حامی محیط بان موضوع را پیگیری کردیم. با پیگیری‌هایی که صورت گرفت حکم اعدام در قوه قضاییه شکسته شد. در عین حال با رایزنی‌هایی که با خانواده مرحوم صورت گرفت و این خانواده انسان‌های شریفی هستند که امیدواریم شرایط مناسب باشد و در روزهای آینده و هفته‌های آینده خبرهای خوبی در این‌باره شنیده شود.

تاکید بر نشست‌های دو جانبه برای حل معضل گرد و غبار

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه درخصوص موضوعیت نداشتن مساله گرد و غبار برای برخی کشورهای همسایه و ضرورت اهرم‌های حقوقی برای حل معضل گرد و غبار اظهار کرد: سال 89 یا 90 در خدمت وزرای 4 کشور همسایه بودیم و حساسیتی نبود. بحث گرد و غبار برای سه کشوری که در جلسات شرکت می‌کردند در اولویت نبود. در نشستی که در کنیا برگزار شده بود، مشاهده کردم وزیر محیط زیست عراق با رویکرد جدی نسبت به مساله گرد و غبار حساس شده است. در نشستی که اخیرا داشتیم نیز رویکرد مناسبی داشتند. در این زمینه دستگاه‌های مسئول بین‌المللی مکلف هستند کار خودشان را انجام دهند. ریاست جمهوری در شورای عالی محیط زیست تاکید کردند که کنسرسیوم منطقه‌ای شکل بگیرد تا این معضل حل شود.

وی ادامه داد: ما به مراودات دو جانبه تاکید داریم. نشست‌های دوجانبه را تقویت می‌کنیم تا همگرایی برای حل مشکلات صورت بگیرد و به نتایج خوبی برسیم. سعی می‌کنیم در منشاهایی که در دو کشور ایران و عراق وجود دارد اقداماتی انجام خواهیم داد حالا از طریق روش‌های مالچ پاشی و بادشکن‌ها و... باشد. همچنین از لحاظ حقوقی دستگاه‌های بین‌المللی مکلف هستند اقدامات خود را انجام دهند. ما از این ظرفیت نشست‌های دوجانبه در یک رویکرد تعاملی استفاده خواهیم کرد.

اقدامات سازمان محیط زیست برای حل گرد و غبار در کانون‌های داخلی

سلاجقه در ادامه در پاسخ به سوالی درخصوص اقدامات سازمان محیط زیست برای حل معضل گرد و غبار در کانون‌های داخلی کشور توضیح داد: در کانون‌های اصلی داخلی، اقدامات در حال انجام است و دستگاه‌های مسئول کارشان را انجام می‌دهند و محیط زیست نیز نظارت می‌کند. در بحث و گرد و غبار باید سازگاری صورت بگیرد. هیچ کشوری توان این را ندارد که مشکل گرد و غبار کشورش را به طور کامل حل کند. در داخل کشور در مجموع 2700 میلیارد تومانی که دستگاه‌های مسئول کار انجام دادند، اتفاقات خوبی افتاد. ضمن اینکه اینجا کشور خودمان است و قانون هم برای حل معضل گرد و غبار داریم. برنامه عمل 10 ساله هم مشخص است و اعتبار استانی بر این اساس تخصیص می‌یابد و استان‌ها هم کارشان را انجام می‌دهند تا گرد و غبار در یک بازه زمانی کاهش پیدا کند.

فرایند مناسب کارشناسی برای تولد توله‌های «ایران»

معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره وضعیت توله سوم «ایران» گفت: وقتی قرار است در اسارت اتفاقی صورت بگیرد، یعنی کار آزمایشگاهی و مطالعاتی است. از دید علمی وقتی ایران که از دست قاچاقچیان زنده ماند و تبدیل شد به یک مادر، یک کار خوب و دست آموزه‌ خوبی برای کارشناسان محیط زیست بود. وقتی از ظرفیت‌های کارشناسی داخلی در فرایند بارداری ایران استفاده شد، دامپزشک مقیم حضور داشت و تکنسین‌های ماهری وجود دارند و دایه توله‌ها افراد متخصصی هستند یعنی چرخه تکمیل است. همان بازه زمانی اول از کارشناسان خارجی نیز کمک گرفته شد و سپس نیاز این بود که کارشناسی از خارج کشور آورده شود. این فرایند زمان‌بر است اما وقتی کارشناس هم آمد تیم دامپزشکی و کارشناسی داخلی، در کنار او بودند. کارگاهی برگزار شد و دامپزشک آفریقایی در محل نگهداری یوز سوم و همچنین مجموعه توران حضور یافت. بنابراین از جنبه کار کارشناسی فرایند مناسبی طی شد و دستاورد خوبی داشت.

نظر سازمان اداری استخدامی درباره ادغام سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها

وی در پاسخ به پرسش خبرنگاری درخصوص ادغام سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها توضیح داد: نشستی با مخالفین و موافقین در این زمینه در سازمان اداری استخدامی شکل گرفت. گفتمانی ایجاد شد که ماحصل آن توسط سازمان اداری استخدامی این بود که خروج سازمان منابع طبیعی بحث کاملا صحیحی است. فاز دوم هم که ادغام است، باید صورت بگیرد. اکنون تاکیدی بر این موضوع نداریم که دولت سرگرم این مباحث شود اما انجام این موضوع هم کار مناسبی است.

استفاده از ظرفیت فعالان شبکه‌های اجتماعی در محیط زیست

سلاجقه همچنین درباره سیاست سازمان محیط زیست برای استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و فعالان مجاری گفت: به شبکه‌های اجتماعی اعتقاد دارم. می طلبد که این مجموعه رسانه‌ای و بحث مشارکت‌های اجتماعی مدیریت شود. شبکه رسانه‌ای شفاف با استفاده از ظرفیت سمن‌ها و رسانه‌ای کشور در جهت حفظ منافع کشور در خدمت دوستان شبکه‌های اجتماعی هستیم. اگر فرهنگسازی به نفع عالی انجام شود، در این حوزه مشکل نخواهیم داشت و ما هم باید از این ظرفیت استفاده کنیم.

نورالله مرادی، سخنگوی سازمان محیط زیست نیز در تکمیل صحبت‌های رئیس سازمان محیط زیست گفت: استراتژی ما در این دوره توجه به همه رسانه‌ها و گروه‌های مرجع است. در دوره جدید بحث چهره‌ها را مطرح کردیم و کارهای خوبی انجام شده است اما حقیقت امر این است که به دنبال مخاطب جدید هستیم و این مخاطب توسط گروه‌های مرجع هدایت می‌شود. کارهای ابتدایی هم انجام شده است. ورزشکاران، هنرمندان، علما و دانشمندانی که مرجع هستند پای کار آورده‌ایم. مثلا کانون مربیان فوتبال با 28 هزار عضو را در یک برنامه سراسری مشارکت دادیم. هنرمندان هم تحت عنوان سفری محیط زیست پای کار آمدند. اهمیت شبکه‌های اجتماعی، چهره‌ها و سلبریتی‌ها احصا شده‌ است و مشخص کردیم که چقدر می‌توانند در حوزه محیط زیست اثرگذار باشند.

توضیح درباره پرونده فعالان بازداشتی‌ محیط زیست

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه این نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره وضعیت پرونده فعالان بازداشتی‌ محیط زیستی و اقدام این سازمان گفت: چون بحث تفکیک قوا است. قوه قضاییه کار خودش را انجام می‌دهد دستگاه‌های امنیتی هم همینطور. در این قسمت ورود پیدا نمی‌کنیم اما اگر سوالی از ما شود یا مستندی از خواسته شود، حتما کمک خواهیم کرد ولی چون بحث ما نیست اصلا ورود پیدا نمی‌کنیم. اگر موارد امنیتی باشد ما اطلاعی ندارم.

سلاجقه همچنین درباره شفافیت در ارزیابی‌های محیط زیستی نیز گفت: اگر مجوزی داده می‌شود حتما سعی می‌کنیم اطلاعات ارائه شود.

استقرار پایگاه اطفا حریق در تالاب میانکاله

وی درباره آتش‌سوزی‌های سریالی و عمدی در تالاب میانکاله و اقدامات سازمان محیط زیست در این بخش گفت: تناقض‌هایی وجود دارد و سوءاستفاده‌هایی درباره معیشت مردم منطقه می‌شود. از دستگاه‌های امنیتی مجموعه، نیروهای انتظامی درخواست کردیم که کار را انجام دهند، چون این افرادی، مردم نیستند. غالبا افرادی هستند که از برخی مسایل می‌خواهند مشکلاتی را ایجاد کنند و این آتش‌سوزی‌های سریالی اتفاق می‌افتاد که با ورود دادستانی چند نفر دستگیر شدند. برای امسال هم پایش می‌شود. در بحث اطفا هم مصوب کردیم که یک پایگاه اطفا حریق در آنجا مستقر شود که امیدواریم هر چه سریعتر انجام شود زیرا اعتبارات آن تامین شده است.

گرد و غبار منطقه تحت تاثیر تروریسم محیط زیست

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه اخیرا گفته‌اید که گرد و غبار ایران حاصل تروریسم محیط زیست است، منظور از تروریسم محیط زیست چیست، توضیح داد: نتیجه 8 سال جنگ تحمیلی در منطقه و در کشور ما در بحث محیط زیست هم اثرگذار بود. چقدر از حیات وحش تحت تاثیر قرار گرفت. خاک و آب تحت تاثیر قرار گرفت. دگردیسی گیاهی در منطقه افتاده است. جنگ داعش در منطقه و در سوریه و عراق نیز باعث شد تا کشاورزان زمین‌ها را رها کنند. زمین پوشیده از گیاه بود اما الان به عنوان منشا گرد و غبار شده‌اند. بنابراین همه این مسایل ناشی از تروریسم است که ما از آن به عنوان تروریسم محیط زیست یاد می‌کنیم.

قوانین بین‌المللی مناسبی در حوزه آب نداریم

سلاجقه خاطرنشان کرد در بحث قوانین آب، ما قوانین مناسبی که بتوان به آن استناد کرد در حوزه بین‌المللی نداریم. قوانین دو جانبه داریم اما قوانین چند جانبه نداریم. بیشتر اقدامات در حوزه تفاهم‌نامه‌هایی است که صورت می‌گیرد.

توافق‌نامه پاریس از دستور کار مجلس خارج شد

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست چرا وقتی ساز و کاری همچون توافق پاریس وجود دارد اجرا نمی‌شود، گفت: تعهدی که جمهوری اسلامی ایران باید انجام می‌داد، باید ایران 50 میلیارد دلار پول داشته باشد. متاسفانه کلید واژه‌هایی در فرهنگ ما وارد ‌شد که مبتنی بر شرایط کشورهای دیگر است. این از دستور کار مجلس خارج شد.

اقدامات محیط زیست برای حل چالش‌های احیای خلیج گرگان و لایروبی کانال آشوراده

وی در ادامه درباره مباحث مطرح شده در زمینه احیای خلیج گرگان گفت: هم موسسه اقیانوس‌شناسی و هم دانشگاه‌های بومی منطقه، این طرح را مطالعه کردند. با توجه به عقب‌نشینی دریای خزر که شکل گرفته است و 3 هزار هکتاری که خشک شده است و همچنین 15 هزار هکتار زنده است، تاکید شد طرح به‌گونه‌ای نباشد که منطقه در لایروبی خشک شود و از بین برود. همه دستگاه‌هایی که در این بخش محقق بودند و همچنین ناظرین، تایید کردند که این اتفاق نمی‌افتد ضمن اینکه رئیس‌جمهوری هم تاکید کرد که کارهای بر زمین مانده در این بخش انجام شود و قرار نبود که طرح‌های جدید انجام شود. این طرح در ستاد تالاب میانکاله متشکل از استانداری‌‌های گلستان و مازندران، سمن‌ها و دستگاه‌های محقق بودند در حال انجام است.

سلاجقه همچنین درخصوص گزارش EIA در زمینه لایروبی کانال آشوراده گفت: بر اساس نظر دفتر ارزیابی سازمان، پروژه مشمول طرح EIA قرار نمی‌گیرد. نکته دوم این است که مجموعه میانکاله در یک بسته کامل دیده شده است. وزات جهاد کشاورزی مکلف است، کارهای آبخیزداری حوزه‌های آبریز مشرف به میانکاله را انجام دهد چون متاسفانه جاده‌ای که آنجا کشیده شده است، تمام آبراه‌ها را مسدود کرده است. از طرفی در سفری هم که به مازندران داشتیم این بحث مطرح شد. مقدار آب و حق آبه‌ها باید انجام شود، و پروژه‌های پمپاژ کمک می‌کند که تراز آب حفظ شود. لذا همه این مسایل دیده شده است تا مشکلی در آشوراده پیش نیاید.

آلودگی‌ پتروشیمی‌های جنوب کشور پیگیری می‌شود

رئیس سازمان محیط زیست در ادامه درخصوص آلودگی‌ پتروشیمی‌های جنوب گفت: واقعا آلودگی‌هایی که این پتروشیمی‌ها دارند فاجعه است. به وزیر نفت هم این موضوع را گفتم. شرایط مناسب نیست و مطالبه مردم است. در نشست اخیری که در ماهشهر داشتیم اعلام کردم که پرونده به نهادهای قضایی ارجاع خواهد شد. در عسلویه هم درخواست کردیم که سریعا نسبت به رفع مشکل اقدام کنند و پساب‌های خظرناک ساماندهی شوند. شدیدا این موضوع را پیگیری خواهیم کرد و برای ما اصلا قابل تحمل نیست.

به عنوان یک شهروند به شفاف‌سازی اعتقاد دارم

سازمان محیط زیست تاکنون تحت هیچ فشاری نبوده است

سلاجقه درباره اعلام نتایج پروژه‌های ارزیابی گفت: من هم به عنوان یک شهروند به شفاف‌سازی اعتقاد دارم اما باید بدانیم هر سیستمی یک حدودی برای خودش دارد و همه مسایل مطرح نمی‌شود. این در همه دنیا هم وجود دارد. باید در ارزیابی‌های محیط زیست شفافیت را انجام ‌دهیم. در بحث‌های ارزیابی روش‌های مختلفی انجام می‌شود. نظرات کارشناسی وجود دارد و تجارب را اعلام می‌کنند و نتیجه اعلام می‌شود. بخشی از آن شاید محرمانه باشد اما معتقدم اگر از ابتدا درست جلو برویم شفافیت وجود دارد. سازمان محیط زیست تاکنون تحت هیچ فشاری نبوده است. حتما کارهای ارزیابی انجام می‌شود و به طور شفاف اسناد مثبت و منفی را ارائه خواهیم کرد. اما آنهایی که اتفاق افتاده شاید مصالح فنی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی لحاظ شده است که باید حل شود اما بعضی مواقع کشاندن یک موضوع به کف جامعه به صلاح نیست.

توضیح درباره دیپلماسی محیط زیست در حوزه مقابله با گرد و غبار

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره دیپلماسی محیط زیست گفت: در این بخش یک فرد نمی‌رود، بلکه نمایندگان وزارت نیرو و وزارت امور خارجه می‌روند و جمع دیپلماسی است. آیا دیپلمات به این معنی است که یک نفر از سازمان محیط زیست برود؟ نخیر. مجموعه‌ای می‌روند به عنوان جمع که هماهنگ‌کننده آن وزارت امور خارجه است که با توجه به مصالح مملکت کارشان را انجام می‌دهند. ما حرف خودمان را بر اساس منافعی که داریم می‌زنیم با احترامی که به امور بین‌الملل داریم و روابطی که فی مابین قرار دارد.

کاهش توزیع سلاح شکار و صید نسبت به گذشته

همچنین حسن اکبری، معاون محیط زیستت طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست درباره اسلحه و مهمات در حوزه شکار و صید گفت: در برنامه پنجم توسعه قرار شد وزارت دفاع و نیروهای مسلح تولید سلاح را متناسب با ظرفیت استفاده در کشور کم کنند. پیگیری‌های زیادی صورت گرفت. در آیین‌نامه قانون شکار و صید مساله استعلام مطرح است. اگر چه اکنون توزیع سلاح نسبت به گذشته کاهش یافته است. به هر حال نتیجه مثبتی است اما استعلام همچنان صورت نمی‌گیرد و این مساله را در کمیسیون حمل سلاح پیگیری کردیم. در برخی مواقع که پیگیری‌ها می‌خواست به نتیجه برسد اتفاقات دیگری افتاد. مثلا عنوان حمل سلاح به عنوان سلاح شکاری به سلاح عشایری تبدیل شد. این مشکلات را با وزارت دفاع داریم اما در کل با توجه به اینکه توزیع سلاح کم شده است مخصوصا در یکسال گذشته امیدوار کننده است.