چرایی افزایش آلاینده «اُزن» در آسمان پایتخت

بهزاد اشجعی در گفت‌وگو با پانا درخصوص افزایش آلاینده اُزن در آسمان کلانشهر تهران اظهار کرد: «آلاینده اُزن تقریبا از سال ۹۳ و ۹۴ در آسمان تهران مشاهده شد البته علت عمده‌ آن به‌دلیل اندازه‌گیری بود زیرا قبل از این تاریخ، مشکل اندازه‌گیری وجود داشت و سالانه میزان این آلاینده ثانویه افزایش یافت به طوری که سال ۹۹ تعداد روزهای آلوده با اُزن به ۴۲ روز رسید.»

دبیر سابق کمیته فنی صدور مجوزهای خودرویی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: «عدد 42 روز آلودگی با آلاینده اُزن در مقایسه با pm ذرات معلق در 6 ماهه دوم سال ۹۹ که حدود ۶۰ روز بود، قابل توجه است. سال گذشته میزان روزهای آلوده با اُزن به دلیل محدودیت‌های کرونایی که وجود داشت، کمتر شد و به 25 روز رسید اما به هر حال این آلاینده وجود دارد و سال به سال وضعیت بدتر و بحرانی‌تر می‌شود.»

تاثیر 2 عامل در انتشار میزان اُزن

وی دو عامل را در انتشار آلاینده اُزن تاثیرگذار دانست و افزود:‌ «دلیل افزایش روزهای آلوده با آلاینده اُزن، دو عامل تاثیرگذار میزان انتشار گازهای آلاینده اولیه و دوم تابش خورشید است. اُزن آلاینده‌ای ثانویه است و پیش‌نیاز آن حضور گازهایی همچون اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن‌های نسوخته است که منبع اصلی انتشار آن هم خودروهای بنزینی و موتورسیکلت‌های بنزینی است.»

اشجعی اضافه کرد: «همچنین میزان تابش خورشید نیز اثرگذار است و هرقدر میزان تشعشعی که وارد اتمسفر می‌شود بیشتر باشد، میزان تولید اُزن نیز بیشتر می‌شود.»

این کارشناس آلودگی هوا خاطرنشان کرد: «طی سال‌هایی که آلاینده اُزن روندی رو به رشد داشته نشان می‌دهد یکی از این عوامل یا هر دو تاثیرگذار بوده‌اند در واقع یا میزان تشعشع خورشید افزایش داشته یا میزان انتشار گازهای آلاینده از سوی خودرو‌های بنزینی افزایش پیدا کرده است و ترددها افزایش یافته و هر سال ناوگان فرسوده‌تر شده است.»

وی با بیان اینکه خروج خودروهای فرسوده صورت نمی‌گیرد، گفت: «ناوگان فرسوده در شهر باقی می‌ماند و هنگامی که ترددها زیاد می‌شود میزان انتشار آلاینده‌های گازی نیز افزایش می‌‌یابد. در کنار جهان با پدیده گرمایش زمین روبه‌رو است و میزان تابش اشعه خورشید نیز افزایش یافته است. بنابراین از آنجا که این دو عامل در طول سال‌های گذشته شیب افزایشی داشته، باعث شده میزان اُزن هم افزایش یابد.»

پیش‌بینی افزایش روزهای آلوده با اُزن در سال جاری

اشجعی تصریح کرد: «امسال با توجه به اینکه ترددها به حالت عادی برگشته است، احتمال افزایش تعداد روزهای آلوده با اُزن بیشتر است.»

دبیر سابق کمیته فنی صدور مجوزهای خودرویی سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: «از طرفی پدیده‌های جوی نیز در میزان آلاینده اُزن تاثیرگذار است و همانطور که اگر در زمستان باد بوزد هوا پاک می‌شود در تابستان نیز همینطور است. اگر باد بوزد هوا از منظر آلاینده اُزن پاک می‌شود یعنی هر چه باد بیشتر باشد انباشت اُزن در جو کمتر خواهد بود.»

وی ادامه داد: «برآیند عواملی که در بالا تشریح شد، تعیین می‌کند که وضعیت امسال نسبت به سال‌های قبل بهتر یا بدتر خواهد بود. در عامل اول که انتشار آلاینده‌ها است وضعیت خوب نیست و انتشار آلاینده‌ها بیشتر خواهد بود. میزان تشعشع گرمایش جو هم که روندی بلند مدت است، باید منتظر شرایط جوی بود و دید که ناپایداری‌های جوی در تابسستان به گونه‌ای است که کیفیت هوا بهتر از سال قبل باشد یا بدتر.»

خروج ناوگان فرسوده، کلیدی‌ترین راهکار برای کاهش آلاینده اُزن

این کارشناس آلودگی هوا درباره خروج خودروهای فرسوده گفت: «خودروهای بنزینی فرسوده و موتورهای فرسوده که بیشترین میزان انتشار آلایندگی گازی را دارند عاملی برای افزایش آلاینده اُزن هستند و طبیعی است تا وقتی خودروهای فرسوده در شهر تردد کنند نباید انتظار بهبود داشت. بنابراین یکی از کلیدی‌ترین راهکارها برای کاهش آلاینده اُزن، خروج ناوگان فرسوده است و همچنین سخت‌گیری در حوزه معاینه فنی است و اگر قرار باشد این آلاینده از جو کلانشهرها حذف شود راهکار آن خروج ناوگان فرسوده و سخت‌گیری در معاینه فنی است.»