آنچه باید درباره مبنای دهک‌بندی‌ها بدانیم
تهران (پانا) - پرداخت یارانه در طرح مردمی‌سازی یارانه به ۹ دهک، بر مبنای داده‌های پایگاه رفاه ایرانیان بوده و ۱۰ درصد جمعیت کشور در دهک دهم قرارگرفته و مشمول دریافت یارانه نبوده‌اند و همین موضوع سؤالات زیادی را برای افرادی که یارانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومانی را دریافت نکرده بودند، ایجاد کرد.
بعد از واریز مبالغ ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به‌عنوان یارانه معیشتی و اعتراض برخی از افراد جامعه که در دهک اول تا نهم بودند، مبنی بر عدم دریافت این مبلغ، رئیس‌جمهوری دستور داد که یارانه تعریف شده به حساب همه دهک‌های اول تا نهم واریز شود اما همچنان بسیاری از افراد جامعه نمی‌دانند در کدام دهک هستند یا مبنای این دهک‌بندی‌ها چه بر چه اساس و معیاری بوده است.
حجت‌الله عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نیمه اردیبهشت اعلام کرد ۹۵ درصد اطلاعات پایگاه رفاه ایرانیان تکمیل شده است و دهک بندی اولیه به سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارسال شده است. همچنین دائماً اطلاعات جدید می‌رسد و انتظار می‌رود که اعتراضاتی هم وجود داشته باشد که در این زمینه سامانه‌هایی در نظر گرفته شده است.
۴۰ شاخص مبنای دهک‌بندی یارانه‌هاست
علی شهیدی، جانشین معاونت رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره دهک‌بندی خانوارها بر مبنای اطلاعات پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، در گفت‌وگو با روزنامه ایران گفت: «نزدیک به ۴۰ شاخص و مواردی همچون اطلاعات مسکن، خودرو، تراکنش بانکی، حقوق و بعضاً اطلاعات بورس در این شاخص‌ها مورد بررسی قرار گرفته و بر مبنای آن خانوارها ضریب خورده و در یکی از دهک‌های دهگانه قرارگرفته‌اند.»
وی ادامه داد: «فقط برخورداری از یک یا دو شاخص در دهک‌بندی خانوارها دخیل نبوده بلکه مجموع اطلاعات اقتصادی خانوارها مبنای محاسبه دهک بوده است.»
دهک‌بندی بر اساس دارایی است
سید محمد هادی سبحانیان، معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد در یک برنامه تلویزیونی با بیان اینکه دهک‌بندی یارانه‌ها بر اساس دارایی افراد است، گفت: «قیمت کالاهایی که ارز ترجیحی به آن‌ها اختصاص پیدا کرده، افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که حتی بیشتر از تورم کشور بوده؛ یعنی ما می‌خواستیم ارز ترجیحی اختصاص بدهیم تا کالاها با قیمت مناسب به دست مصرف کنننده برسد، اما در عمل طبق با افزایش قیمت روبه‌رو شدیم و به همین علت، تصمیم گرفتیم تا ارز ترجیحی را از اقتصاد کشور حذف کنیم و یارانه‌ها را عادلانه‌تر بپردازیم.»
به گفته وی، دهک‌بندی افراد با یک شاخص قابل انجام نیست و با شاخص‌های ترکیبی مشخص می‌شود؛ یعنی بر اساس میزان دارایی مثل خودروهایی که خریده‌اند، حساب بانکی و خرج و مخارج آن‌ها تعیین می‌شود. قرار است سازوکار چگونگی دهک‌بندی‌ها از سوی وزارت رفاه مشخص و به اطلاع مردم برسد. امکان اعتراض به دهک‌بندی‌ها و عدم دریافت یارانه نیز از طریق تارنمای معرفی شده از سوی وزارت رفاه وجود دارد.»
دولت افزایش قیمت ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ را جبران می‌کند
سبحانیان اظهار کرد: «با اصلاح ساختار ارز ۴۲۰۰ تومانی، افزایش قیمت برای برخی کالاها اتفاق می‌افتد و ما می‌خواهیم آن را جبران کنیم؛ البته این قرار نیست که با گرانی مثلاً تخم‌مرغ، پفک هم گران شود. با نظارت دولت و تصویب ستاد تنظیم بازار برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها، نظارت را در بازار از طریق اصناف و دستگاه‌های مرتبط داشته باشیم تا شاهد افزایش قیمت‌ها نباشیم. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی یک غلط مصطلح است و باید به‌جای آن بگوییم، مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها؛ یعنی تغییر شیوه توزیع یارانه‌ها از سازوکاری ناکارآمد، فسادزا و ناعادلانه، به سازوکاری کارآمد، غیررانتی و عادلانه.»
رشد کم قیمت کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت نکرده بودند
وی افزود: «طبق آمارهای معاونت امور اقتصادی وزارت اقتصاد، در سال ۹۷ ثبت سفارش مواد اولیه دارویی ۳.۵ برابر بیش از واردات آن در سال ۹۶ بوده است؛ درحالی‌که واردات دارویی نهایی، یک و نیم برابر شده بود. سال گذشته در مورد گوشت قرمز نزدیک به ۲۳۰ درصد، مرغ ۲۳۵ درصد، تخم‌مرغ ۱۵۶ درصد، روغن ۲۷۴ درصد و شیر خام ۲۶۳ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌ایم. جو که یک نهاده وارداتی برای تولید گوشت گوساله است،در سال ۹۸ بالغ بر ۸۰ درصد رشد قیمت داشته؛ درحالی‌که مردم ۲۰ درصد کمتر گوشت گوساله در این سال مصرف کرده‌اند. همچنین از اسفند ۹۶ تا آبان ۱۴۰۰، همین کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت کرده‌اند، افزایش قیمت سرسام‌آوری داشته‌اند؛ تخم‌مرغ ۲۲۶ درصد، روغن ۲۷۸ درصد و شیر خام ۳۳۹ درصد افزایش قیمت داشته‌اند، شاخص کل (CPI) سبد همه خدماتی که مصرف‌کننده نهایی می‌خرد هم ۲۲۱ درصد رشد داشته است و این یعنی، بقیه کالاهایی که در اقتصاد کشور ارز ترجیحی نگرفته‌اند، در این مدت رشد قیمتی کمتری داشته‌اند.»
مهلت یک ماهه رئیس‌جمهوری به وزیر رفاه برای ساماندهی دهک‌بندی‌ها
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در حاشیه جلسه هیأت دولت از مهلت یک‌ماهه رئیس‌جمهوری به وزارت رفاه برای ساماندهی دهک بندی‌ها گفت:«استحقاق سنجی سال‌ها است از وظایف وزارت کار است. در مترقی‌ترین نظام‌های اقتصادی هم ممکن است اطلاعات به‌صورت بر خط ثبت نشده باشد. ایراد سامانه رفاه ایرانیان هم طبیعی است. به دلایل دیگر نیز امکان اینکه سامانه رفاه ایرانیان با ایراداتی مواجه است، وجود دارد. مهلت یک‌ماهه که رئیس‌جمهوری به وزیر رفاه داد، به همین خاطر است که اگر اطلاعاتی وجود دارد که ثبت نشده یا مراوداتی بین مردم هست که در سامانه ثبت نشده، ساماندهی شود. این افراد توضیحات خواهند داد و این موضوعی است که یک ماه آینده وزارت رفاه باید ساماندهی کند.»
وی در رابطه با دهک‌بندی یارانه‌ها و حذف یارانه به دلیل احتساب درآمد فرزندان خانوار اضافه کرد: «این مورد جزء موارد اعتراضی چند روز اخیر است. علی‌رغم اطلاعات اقتصادی خانوارها در طول سال‌های اخیر، تفکیک اعضای خانوار صورت نگرفته بود. مقرر شد سازمان هدفمندی یارانه‌ها از روز گذشته خانواده‌هایی که مشمول نبودند یا در دولت قبل مستحق دریافت یارانه نبودند مورد توجه قرار دهد.»
خاندوزی گفت: «ثبت‌نام از متقاضیان دریافت یارانه شامل افراد جدید و جامانده و در راستای مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها از روز گذشته از سوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها آغاز شده است. برای ثبت‌نام از متقاضیان دریافت یارانه شامل افراد جدید و جامانده تاکنون ۵۰۰ هزار نفر به این سامانه مراجعه و ثبت‌نام کردند.»
خاندوزی درباره اجرای طرح کالابرگ الکترونیک نیز افزود: به دلیل ناآشنایی احتمالی جامعه با شیوه کالابرگ الکترونیکی، یارانه‌ها فعلاً به‌صورت قدیم یعنی واریز وجه به‌حساب مردم انجام می‌شود.
جاماندگان از دریافت یارانه به کجا مراجعه کنند؟
بعد از اعتراضات کسانیکه یارانه دریافت نکرده بودند وزارت رفاه شرایطی را فراهم کرد تا افرادی که جزو یارانه بگیران نبودند اما درخواست یارانه دارند به سامانه‌ای که سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها معرفی کرده است مراجعه کنند. بر اساس اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها سرپرستان خانوارهایی که تاکنون از گرفتن یارانه جامانده‌اند و یا متقاضی جدید دریافت یارانه هستند، ابتدا لازم است برای کسب اطلاع از آخرین وضعیت ثبت‌نام خود کد دستوری #کد ملی*۴۳۸۵۷*۴* را شماره‌گیری کنند و سپس با مراجعه به آدرس اینترنتی my.gov.ir نسبت به ثبت درخواست برقراری یارانه خانوار خود اقدام کنند.
زمان ثبت‌نام از متقاضیان جدید یارانه و جامانده بر اساس آخرین رقم سمت راست کد ملی در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه (۲۷ و ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱) برای اعداد زوج و همچنین روزهای پنجشنبه و جمعه (۲۹ و ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱) برای اعداد فرد از طریق این درگاه است.
درصورتی‌که این متقاضیان به هر دلیلی موفق به انجام ثبت‌نام در روزهای یادشده نشوند، می‌توانند در روز شنبه ۳۱ اردیبهشت و یکشنبه ۱ خردادماه ۱۴۰۱ نسبت به ثبت‌نام خانوار خود اقدام کنند.
لازم به ذکر است ثبت‌نام پس‌ازاین تاریخ متوقف نخواهد شد و تاریخ جدید برای افرادی که در زمان مقرر موفق به ثبت‌نام نشوند، متعاقباً اعلام می‌شود.
برای ثبت‌نام در اختیار داشتن شماره همراه بنام سرپرست خانوار، کدملی، کدپستی، تاریخ تولد و شماره شبا بانک مربوط به سرپرست خانوار ضروری است.
بدیهی است، پس از ثبت‌نام کلیه اطلاعات سرپرستان جهت تعیین دهک به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال می‌گردد که در صورت واجد شرایط بودن متقاضی، یارانه معوقه مطابق با دهک خانوار مربوطه از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ به‌حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود.
معترضین به دهک بندی اعلام‌شده و یا قطع یارانه اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ کماکان باید از طریق آدرس اینترنتی hemayat.mcls.gov.ir وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعتراض خود را ثبت و پیگیری کنند.
ارسال دیدگاه