صدای پای آموزش در مدارس پایتخت

مریم احمدی‌ _ مدارس کشور همزمان با پایان تعطیلات نوروزی از 14 فروردین 1401 به آموزش حضوری بازگشتند و بار دیگر درهای مدارس به روی دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان باز شد اما این‌بار طبق روال دوران قبل از کرونا، یعنی هر روز در ساعات کامل.

رصد میدانی خبرنگار پانا از روند بازگشایی مدارس طی روزهای اخیر نشان می‌دهد که حضور دانش‌آموزان در مقایسه با بازگشایی‌های قبلی بسیار چشم‌گیرتر بوده است. دلیل استقبال از بازگشایی مدارس نیز بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا نگرانی‌هایی در خصوص آسیب‌های تحصیلی، روانی و جسمانی دانش‌آموزان وجود داشته است که بازگشایی مدارس به رفع و ترمیم این معایب منجر می‌شود.

بررسی میدانی خبرنگار پانا در منطقه 6، دبیرستان پسرانه هیات امنایی شهید مطهری گواه این ادعاست که بازگشایی حضوری مدارس با حضور گسترده دانش‌آموزان مواجه شده است.

سراسر مدرسه را صدای هیاهوی دانش‌آموزان پر کرده است. گویی اول مهر است و دانش‌آموزان با هیجان در پی یکدیگر هستند. برخی با والدین به مدرسه آمده بودند، برخی در تکاپوی رفتن به سر صف بودند و برخی نیز با دوستان و همکلاسی‌های خود خنده‌کنان صحبت می‌کردند.

به سراغ مدیر مدرسه آقای حسن سلیمان‌پور رفتیم. وی درباره فعالیت‌های حضوری در مدرسه به پانا گفت: «با توجه به بخشنامه‌های ارسالی از سوی وزارت آموزش و پرورش و اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران مدرسه شهید مطهری نیز مانند سایر مدارس، موظف به بازگشایی بود و این امر صورت گرفت.»

وی افزود: «قریب به 90 درصد دانش‌آموزان در مدرسه حضور داشتند و در روزهای اولیه بازدیدهای متعددی از سوی وزارت آموزش و پرورش و اداره کل از مدرسه صورت گرفت.»

سلیمان‌پور درباره میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی دانش‌آموزان و کادر آموزشی و اجرایی مدرسه گفت: «به لحاظ رعایت پروتکل‌های بهداشتی، در مدرسه ماسک‌هایی را تهیه کردیم تا اگر دانش‌آموزی در هنگام ورود به مدرسه یا ساعات تفریح، ماسک خود را به هر دلیلی از دست دهد، بتواند از ماسک دیگری استفاده کند.»

سرویس‌های بهداشتی مدرسه بعد از هر زنگ تفریح ضدعفونی می‌شود

مدیر مدرسه شهید مطهری همچنین گفت: «برای هر کلاسی اسپری‌های ضدعفونی کننده قرار دادیم که دانش‌آموزان و معلمان در هنگام استفاده از وسایل دست‌های خود را ضدعفونی کنند همچنین سرویس‌های بهداشتی مدرسه نیز بعد از هر زنگ تفریح با اسپری‌های تهیه شده ضدعفونی می‌شود.»

وی همچنین بر تلاش در جهت باز بودن درهای کلاس‌های درس برای ایجاد تهویه تاکید کرد که این امر نیز در مدرسه رعایت می‌شود.

به گفته سلیمان‌پور حدود 825 دانش‌آموز در این مدرسه در 3 پایه دهم، یازدهم و دوازدهم و در 2 رشته تجربی و ریاضی مشغول به تحصیل هستند که اکثر دانش‌آموزان در مدرسه حضور دارند.

وی همچنین تعداد همکاران اجرایی و دبیر در مدرسه را حدود 100 نفر عنوان کرد.

مدیر مدرسه همچنین درباره تراکم دانش‌آموزی کلاس‌های درس این مدرسه اظهار کرد: «این مدرسه جز مدارس قدیمی‌ساز است و کلاس‌های آن وسعت خوبی دارد؛ تراکم کلاسی این مدرسه حداکثر 32 نفر است و با توجه به 10 درصدی که به مدرسه نیامدند، فاصله اجتماعی دانش‌آموزان به خوبی رعایت شده است. همچنین دانش‌آموزان واکسیناسیون خود را نیز کامل کرده‌اند.»

سلیمان‌پور در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار پانا مبنی بر اقدام مدرسه برای دانش‌آموزان بیمار افزود: «در مدرسه شهید مطهری آموزش مجازی نداریم اما برخی از کتب درسی و محتواهای آموزشی را برای دانش‌آموزان بیمار تهیه و در سامانه‌های مدرسه بارگذاری کرده‌ایم. همچنین روزهایی که باید دانش‌آموز در منزل باشد از سوی پزشک تعیین می‌شود‌.»

آموزش حضوری اثرگذاری بالاتری نسبت به آموزش مجازی دارد

از سوی دیگر صحبت با معلمان این مدرسه نیز حاکی از استقبال گسترده دانش‌آموزان و خانواده‌ها داشت. ساجدی معلم فیزیک این مدرسه که حدود 30 سال دارد از استقبال دانش‌آموزان خبر داد و گفت: «آموزش حضوری با توجه به شرایط امسال اثرگذاری بالاتری نسبت به آموزش مجازی دارد. در مدرسه شهید مطهری و در یک کلاس 34 نفره، حدود 30 نفر حضور دارند و خانواده‌ها نیز از بازگشایی حضوری مدارس راضی بودند.»

وی افزود: «هیچ چیزی جای تدریس چهره به چهره را نمی‌گیرد و با پیشرفت و توسعه تکنولوژی، هیچ چیزی جای گچ و تخته را پر نمی‌کند.»

ساجدی درباره مشکلات آموزش مجازی بیان کرد: «قطعی اینترنت، صدا و تصویر در آموزش مجازی از مشکلات زیرساختی بود که ما معلمان با آنان سروکار داشتیم. این نوع آموزش مفید نبود و لازم بود که مدارس بازگشایی حضوری داشته باشند.»

سبحان‌پور دیگر معلم این مدرسه بود که درس ریاضی را به دانش‌آموزان درس می‌داد. وی به پانا گفت: «تدریس حضوری و حضور دانش‌آموزان در کلاس درس به میزان یادگیری آنان کمک می‌کند. همچنین مشکلات دانش‌آموزان احصاء و تمرین‌های بیشتری حل می‌شود.»

وی آموزش مجازی را مطلوب ندانست و اظهار کرد: «این نوع آموزش مشکلات سخت افزازی و نرم افزاری زیادی را در بردارد و در این نوع آموزش حضور و غیاب مناسبی نیز صورت نمی‌گیرد.»

این معلم همچنین درباره میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی بیان کرد: «مدرسه شهید مطهری نسبت به این موارد اهمیت بالایی قائل است و کلاس‌ها را کنترل می‌کنند تا دانش‌آموزان و معلمان نیز این موارد را رعایت کنند و حتما ماسک داشته باشند.»

حدود 90 درصد دانش‌آموزان اصرار داشتند که مدرسه بازگشایی شود

شاملو معاون دبیرستان شهید مطهری نیز که حدود 10 سال در این مدرسه فعالیت دارد به پانا گفت: «استقبال دانش‌آموزان از آموزش حضوری عالی بود و حدود 90 درصد دانش‌آموزان اصرار داشتند که مدرسه بازگشایی شود. بسیاری از اولیا نیز بر این موضوع اصرار داشتند زیرا معتقد بودند در بستر آموزش مجازی یادگیری کامل و عمیق اتفاق نمی‌افتد و افت تحصیلی نمایان می‌شود.»

وی افزود: «با توجه به شیوع شدید کرونا در طول 2 سال گذشته نتوانستیم به این خواسته اولیا و دانش‌آموزان جامعه عمل بپوشانیم اما امسال با فراهم شدن شرایط و تاکید آموزش و پرورش بر آموزش حضوری، این امر در راستای خواسته اولیا و دانش‌آموزان محقق شد معلمان نیز از این موضوع به خوبی استقبال کردند.»

شاملو همچنین اضافه کرد: «ما جز مدارسی بودیم که در اولین روز بازگشایی مدرسه، «مهر» به مدرسه شهید مطهری آمد و به 14 فروردین آمد لذا بازگشایی باشکوهی داشتیم و بالای 95 درصد دانش‌آموزان، 100 درصد معلمان و تمام عوامل اجرایی مدرسه حضور داشتند.»

با آموزش حضوری دانش‌‌آموز با کادر مدرسه بیشتر مواجه می‌شود

با پدری که فرزند خود را برای آمدن به مدرسه همراهی می‌کرد و منتظر صحبت با مدیر مدرسه بود، گپی زدیم؛ محمد جعفری پدر یکی از دانش‌آموزان کلاس دهم بود که درباره مزیت آموزش حضوری به پانا گفت: «آموزش‌ها هرچه حضوری باشد دانش‌‌آموز با کادر مدرسه بیشتر مواجه می‌شود و تاثیر مستقیمی بر روی بحث فراگیری و دانش‌اندوزی می‌گذارد.»

وی افزود: «علاوه بر آموزش، حضور دانش‌آموز در مدرسه بر روی بحث پرورش او نیز موثر است؛ بحث پرورش امر مهمی است که باید به آن توجه شود.»

جعفری همچنین درباره فعالیت حدود 2 ساله شبکه شاد نیز بیان کرد: «فعالیت این شبکه بسیار خوب بود البته افت و خیزهایی نیز داشت که پیرامون اینترنت و زمان‌بندی وقت دانش‌آموز با کلاس‌های درس بود. شبکه شاد شبکه مفیدی بود اما در مقابل آموزش حضوری قابل مقایسه نیست.»

دانش‌آموزان نتوانستند در دوره‌ای که مدارس مجازی یا تعطیل بود، مهارت‌های ارتباطی را به دست بیاورند

برای رصد بهتر به مدرسه‌ای دیگر رفتیم. مدرسه دخترانه شهید بهرامی در منطقه 11 آموزش و پرورش شهر تهران. اینجا هم با حضور گسترده دانش‌آموزان دختر که با ماسک وارد مدرسه می‌شدند مواجه شدیم. دختران دانش‌آموز سرشار از انرژی در حیاط مدرسه بودند و با همکلاسی‌های خود درباره دلتنگی‌هایشان از زمان دوری مدرسه می‌گفتند.

به سراغ زهرا مجتهدی نجفی مدیر مدرسه با 33 سال سابقه کار رفتیم. از وی درباره مزیت آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی پرسیدیم.

وی با بیان این اینکه مدرسه نمونه دولتی شهید بهرامی دارای 238 دانش‌آموز دوره دوم متوسطه در پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم (رشته‌های ریاضی فیزیک و علوم تجربی) است، آموزش حضوری را اینطور توصیف کرد حدود 2 سال کرونایی همکارانم برای تسهیل فرایند یاددهی یادگیری توان زیادی گذاشتند.

وی ادامه داد: «همکارانی را در این مدت داشتیم که تا نیمه‌های شب فیلم ضبط می‌کردند. خداراشکر برخی از همکاران افراد با مسئولیتی بودند و تلاش کردند تا آموزش مستمر باشد. اکنون بسیاری از مشکلات اولیه حل شده است اما دانش‌آموزان در فضای مجازی مهارت‌های لازم را کسب نکردند.»

نجفی بیان کرد: «در این مدت دانش‌‌آموزان عادت‌های بدی را پیدا کردند که باعث افت تربیتی اخلاقی و افت آموزشی همچنین کاهش آداب اجتماعی آنان شد. مهارت‌های ارتباطی یکی از مهارت‌هایی بود که دانش‌آموزان نتوانستند در دوره‌ای که مدارس مجازی یا تعطیل بود به دست بیاورند.»

وی افزود: «در این مدت دانش‌آموزان عادت‌های بد مطالعاتی پیدا کرده‌اند که در ریل قرار گرفتن این عادات بسیار زمان بر خواهد بود.»

مدیر مدرسه شهید بهرامی درباره فعالیت شبکه شاد نیز عنوان کرد: «در این مدت شبکه شاد پیشرفت زیادی کرد اما کاستی‌هایی هم داشت که می‌توان به تاخیر به‌روزرسانی این شبکه اشاره کرد زیرا تشکیل کلاس‌ها را در زمان آغاز سال تحصیلی با مشکل مواجه می‌کرد.»

به گفته وی اگر دانش‌آموزی علائم بیماری یا سرماخوردگی داشته باشد باید در منزل استراحت کند و سپس با ارائه گواهی پزشک به مدرسه بازگردد. این گروه از دانش‌آموزان می‌توانند از فایل‌ها و مطالبی که از سوی معلمان بارگذاری شده است، برای ادامه آموزش خود استفاده کنند.

آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی موثرتر است

فاطمه حسن‌پور، دبیر فیزیک این مدرسه که 23 سال سابقه تدریس در حوزه معلمی دارد، درباره مزیت آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی به پانا گفت: «آموزش حضوری نسبت به آموزش مجازی موثرتر است زیرا ارتباط بهتری بین معلم و دانش‌آموز ایجاد می‌شود و ارتباط چهره به چهره بر روی یادگیری دانش‌آموزان تاثیر مستقیم دارد.»

حسن‌پور با بیان اینکه کلاس‌های درس این مدرسه بزرگ است و فاصله اجتماعی دانش‌آموزان کاملا حفظ می‌شود افزود: «پروتکل‌های بهداشتی در کلاس‌های درس به خوبی رعایت می‌شود و دانش‌‍‌آموزان و معلمان ماسک دارند.»

پخش زنده شبکه شاد بسیار مفید بود

یک معلم دیگر این مدرسه نیز درباره مزیت شبکه شاد در دوران تعطیلی و مجازی بودن مدارس بیان کرد: «امکان لایو و پخش زنده شبکه شاد بسیار مفید بود و توانست یادگیری دانش‌آموزان را افزایش دهد زیرا ارتباط بین معلم و دانش‌آموز ایجاد شده بود.»

رصد میدانی از دو مدرسه دبیرستانی در شهر تهران حاکی از رضایت دانش‌آموزان، والدین و اولیای مدرسه از بازگشایی حضوری مدارس دارد. زیرا نگرانی از یادگیری سطحی دروس، افت تحصیلی و آموزشی، عدم آموزش‌پذیری مناسب و عدم ارتباط مناسب اجتماعی، عدم برقراری ارتباط با همسالان، عدم رشد تربیتی و ... همه و همه از دغدغه‌هایی بود که این طیف‌ها داشتند. حالا با بازگشایی مدارس این دغدغه‌ها به حداقل می‌رسد و دانش‌آموزان، والدین و اولیای مدرسه نفس راحتی می‌کشند.