آخرین وضعیت ساماندهی «مهدهای کودک»

مجتبی همتی‌فر در برنامه «گفت‌وگو با مدیران» وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به فلسفه تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک اظهار کرد: دوره کودکی به‌ویژه هفت سال اول زندگی از حیث تربیتی، آموزشی و رشدی، نقش و اثر بی‌بدیلی بر دوره‌های بعدی زندگی یک فرد دارد.

وی افزود: در اقتصاد کلان، میزان سرمایه‌گذاری کشورها در آموزش‌وپرورش، به‌واقع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود و هزینه صرف نیست. آموزش، اثرات جدی بر اقتصاد آینده کشورها دارد و به تعبیر دیگر سرمایه‌گذاری که صرف خدماتی مراقبتی این دوره می‌شود، بسیار جدی است. کشورهای مختلف که توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برایشان موضوعیت دارد این سرمایه‌گذاری را به‌صورت جدی انجام می‌دهند.

رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بابیان اینکه همان‌طور که رشد جسمی کامل کودک از ابتدای تولد، نیازمند تغذیه‌ای خوب و مناسب است، از نظر روحی و روانی هم باید فضایی سالم و غنی را فراهم کنیم تا ضمن آماده شدن برای ورود به مدرسه، اثر مثبت تربیتی به همراه داشته باشد و به‌طورکلی کیفیت نسل ما را ارتقاء دهد گفت: این دوره، دوره‌ای کلیدی برای تربیت جامعه صالح و اساسِ تحول است. دوره کودکی، اساسی‌ترین بخش و زیربنای هر فعالیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خواهد بود.

همتی‌فر ادامه داد: متأسفانه نگاه سرمایه‌ای به موضوع تعلیم و تربیت وجود ندارد و مقام معظم رهبری هم بارها تأکید کرده‌اند که نگاه به آموزش‌وپرورش، نباید هزینه‌ای باشد، بلکه سرمایه‌ای است.

وی با اشاره به اینکه طی سالیان گذشته، نهادهای مختلف به شکل پراکنده و به اقتضای دغدغه‌ها و مأموریت‌هایشان به موضوع تعلیم و تربیت کودک، ورود کرده بودند، اما تشتتی که از ورود نهادهای مختلف به این حوزه شاهد بودیم ضرورت تشکیل سازمانی مستقل را می‌طلبید عنوان کرد: این تشتت باعث شده بود گاهی موازی کاری اتفاق بیفتد. از یک‌سو مجموع کودکان تحت پوشش مراکز و مهدهای کودک به نسبت آنها که تحت پوشش نبودند، اندک بود و بخش قابل‌توجهی از آموزش‌های پیش از دبستان دور مانده بودند. از سوی دیگر نگاه نهادها به موضوع تربیت کودک همه‌جانبه نبود و برخی مراکز هرچند به لحاظ کمّی، سهم زیادی از این فضا نداشتند، اما به‌هرحال فعالیت می‌کردند و یک نابسامانی را رقم زده بودند که خانواده‌ها را نیز سردرگم کرده بود.

رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک افزود: این موضوع که دوره کودکی بسیار مهم است و مسئولان باید توجه ویژه به آنها داشته باشند بارها از سوی مقام معظم رهبری تأکید شده بود و در نهایت سیاست‌گذاران تصمیم گرفتند سازمانی برای ساماندهی این امر، زیرمجموعه یک نهاد آموزشی تربیتی تشکیل شود تا متولیِ متخصص تربیت کودک پیدا کند. تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک اقتضا می‌کند که در آموزش‌وپرورش هم جایی برای این مخاطبان باز کنیم.

همتی‌فر ادامه داد: تا پیش‌ازاین فقط دو سال پیش‌دبستانی را داشتیم که الزامی و اجباری هم نبود، اما اکنون دوره پیش از دبستان، به‌عنوان فرزندی نوپا به خانواده آموزش‌وپرورش پیوسته است و می‌طلبد که موردتوجه این خانواده قرار بگیرد. این دغدغه در میان مسئولان وجود دارد، اما کارهای بر زمین مانده هم زیاد است.

وی درباره آخرین وضعیت ساماندهی مهدکودک‌هایی که تحت نظارت دیگر نهادها بودند گفت: نهادهای متعددی در زمینه تربیت کودک و اداره مهدهای کودک فعالیت می‌کردند. ما در سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، از مدیریت یکپارچه سخن می‌گوییم که البته به معنی تصدی‌گری مستقیم ما نیست، بلکه راهبری و تنظیم‌گری فضا را بر عهده داریم. نهادهایی چون بهزیستی و وزارت بهداشت غربالگری رشدی از بدو تولد و مراقبت و حمایت از کودکان آسیب‌دیده را در فهرست مأموریت‌های خود دارند. همچنین دستگاه‌هایی را داریم که در عرصه‌های مختلف، خدمات و محصولات مرتبط با کودک را تولید می‌کنند. بنابراین تمام نقش‌هایی که بر عهده سازمان تعلیم و تربیت کودک گذاشته شده با کمک سایر دستگاه‌ها به نحو بهتری میسر می‌شود.

رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک تأکید کرد که ما به دنبال انحصارگرایی نیستیم؛ بلکه متولی مدیریت یکپارچه هستیم و باید ظرفیت‌ها و تخصص‌های مختلف را به کمک بگیریم.

همتی فر بابیان اینکه فرآیند انتقال مجموع مراکزی که تحت پوشش سایر نهادها بودند شروع شده و بخش عمده آن نیز انجام و اطلاعات در سامانه‌های مربوط به وزارتخانه ثبت شده است گفت: تلاش همکاران ما این است که کار سریع‌تر انجام شود. در گام‌های بعدی تلاش داریم حداقل‌هایی که یک مهدکودک تراز باید داشته باشد را تعیین و به ایده‌آل‌ها نزدیک کنیم که البته کار دشواری است.

وی افزود: این اقدام، نیروی انسانی متخصص می‌خواهد که تحت عنوان مربی نقش ایفا کند یا مدیری که بناست مدیریت تربیتی انجام دهد. اینکه نیروی انسانی از کجا دانش لازم را کسب کرده، در اینجا پای مراکز و نهادهای متولی علم‌آموزی چون وزارت علوم به میان می‌آید.

رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با اشاره به اینکه در دوره پیش از دبستان، تجربه، کشف و مشاهده در انتقال مفاهیم بسیار مهم است و شاید در این مقطع کتاب درسی اهمیت نداشته باشد، اما محتوا و برنامه مدیریتی اهمیت بیشتری دارد گفت: قرار نیست برخلاف برخی اظهارات، مهدهای کودک به مدرسه تبدیل شوند؛ آنچه زیرمجموعه آموزش‌وپرورش قرار می‌گیرد ذیل چتر تربیتی خواهد بود، ولی قرار نیست به مدرسه تبدیل شود. به این موارد باید در آماده‌سازی ذهنی و فضایی مهدهای کودک یا به عبارتی مراکز تربیت کودک، مربیان و خانواده‌ها توجه شود. اقداماتی در این زمینه آغاز شده است.

همتی فر افزود: افق و چشم‌انداز ما، افق بلندی است و جا دارد که سال‌ها برای رسیدن به آن تلاش کنیم. ما قرار است "تربیت کودک" و نه به تنهایی مهدهای کودک را ساماندهی کنیم.