خلق پول در این دولت متوقف شد

سید مسعود میرکاظمی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست علنی امروز (یکشنبه، ۱۹ دی‌ماه) مجلس شورای اسلامی درباره کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، گفت: چندین سال است علی رغم اینکه قیمت برخی ارقام مانند سوخت و ارز ترجیحی را ثابت نگه داشتیم اما تورم ۵۰ درصدی را به مردم تحمیل کرده‌ایم، اگرچه این عوامل تاثیر دارد اما ریشه‌های اصلی تورم در جای دیگر است. نخستین ریشه در منابع و مصارفی است که دولت آن را درست نبیند، در واقع مصارف را بدون وجود داشتن منابعی بالا ببرد و مجبور به استقراض شود که ما این را در بودجه ۱۴۰۱ خط قرمز خود دانسته‌ایم یعنی خلق پول و استقراض از بانک مرکزی خط قرمز ما شده است.

وی ادامه داد: امسال به لطف خدا و علیرغم تحمیل همه هزینه‌ها از دولت قبلی به دولت سیزدهم اجازه نداریم از بابت دولت خلق پول شود و این افتخاری برای دولت سیزدهم است. نکته دوم دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است، ریشه این در کجاست؟ ریشه در این است که ما یک مقدار ارز محدود داریم مثلاً ۱۵ میلیارد دلار که باید با آن هم ارز ترجیحی بدهیم و هم باید بانک مرکزی آن را در نیمایی بفروشد و به حساب خزانه واریز کند که ما بتوانیم حقوق دهیم اما این دو را نمی‌تواند انجام دهد به همین دلیل ارز ترجیحی را می‌دهد یا به حساب خزانه واریز می‌کند و در نهایت در بازار ۲۳ هزار تومان یا ۲۴ هزار تومان خریداری می‌کند و ۴۲۰۰ به وزارت جهاد کشاورزی می‌دهد و این سبب می‌شود پایه پولی بالا برود و تورم خلق شود.

رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: در سال ۱۴۰۱ کل درآمد نفتی ما یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است البته برخی از دوستان می‌گویند امکان ندارد ما به این فروش برسیم ضمن آنکه ۲۶ میلیارد دلار کل درآمد نفتی ما می‌شود، با کم کردن سهم صندوق و سهم شرکت ملی نفت و ۳ درصد مناطق محروم حدود ۶۲, ۵ درصد می‌ماند یعنی ۱۶ میلیارد دلار، باید با این پول ۳۸۰ هزار میلیارد تومان در خزانه بابت هزینه‌های جاری و عمرانی واریز کرد و هم اینکه باید ارز ترجیحی را نیز پرداخت کرد، آیا چنین چیزی امکان دارد؟

دکتر میرکاظمی بیان کرد: اگر ارز ترجیحی را پرداخت کنیم بازار به همین روند ادامه پیدا خواهد کرد و اگر به خزانه واریز شود دیگر نمی‌توان ارز ترجیحی را پرداخت کند اما در چند سال گذشته به دلیل اینکه ارز نداشته بانک مرکزی به قیمت ۲۴ تا ۲۳ هزار تومان خریده و ۴۲۰۰ پرداخت کرده یعنی پایه پولی و هزینه‌ها را بالا برده است اما نمی‌توان این شرایط را ادامه داد لذا باید به یک تعادلی رسید.

وی اضافه کرد: چگونه می‌توانیم هزینه ۳۰ میلیارد دلاری برای کشور بتراشیم در حالی که ۱۶ میلیارد دلار داریم لذا باید عاقلانه تصمیم گرفت و این سؤال را مجدداً مطرح می‌کنم در ۲ سال گذشته قیمت سوخت و ارز ترجیحی تغییر نکرده اما چرا تورم ۵۰ درصد است؟ برای اینکه ارز را اینجا داده و جایی که باید کنترل می‌کردیم پایه پولی را بالا برده، خلق نقدینگی کرده و استقراض کرده‌ایم.

رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه نباید بار را به دوش محرومین انداخت، تاکید کرد: ما می‌خواهیم باری که به دوش محرومین افتاده را برداریم ضمن آنکه درآمد نفتی ما ۲۶ میلیارد دلار است که صرفاً ۶۲, ۵ درصد آن را می‌توانیم تبدیل و استفاده کنیم. (با فرض اینکه ۲۰ درصد به صندوق توسعه ملی دهیم) و اینکه تمام درآمد مالیاتی ما حدود ۴۵۰ هزار میلیارد تومان است اما فقط ۶۵۰ هزار میلیارد تومان حقوق پرداخت می‌کنیم.

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت که صندوق‌ها می‌گویند تا حدود ۷ درصد می‌توانند حقوق پرداخت کنند و دولت مجبور شده این پرداخت‌ها را تأمین کند. پایه‌های مالیاتی که پیشتر دریافت نمی‌شد، در بودجه سال آینده قرار داده شده و همچنین ۲ میلیون نفر مؤدی مالیاتی جدید شناسایی شده است.

وی با بیان اینکه ۲۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) برای صندوق‌های لشگری و کشوری و ۲۰۰ همت برای بازپرداخت اوراق و بدهی‌ها در سال آتی باید تأمین شود، افزود: باید ۴۰۰ همت برای صندوق‌ها و بازپرداخت اوراق در نظر گرفت.

رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم ادامه داد: دولت باید منابع مصوباتی مانند همسان‌سازی که پیش از این تصویب شده است را تأمین کند، در حال حاضر صندوق‌ها ۶ الی ۷ درصد را پرداخت و مطرح می‌کنند که نمی‌توانند پرداخت کنند، بنابراین دولت آن را پرداخت می‌کند.

میرکاظمی با بیان اینکه تمام مالیات پیش‌بینی شده حدود ۴۵۰ همت است، گفت: برخی مطرح می‌کنند که علت رشد این میزان مالیات چیست؟ باید به این نکته توجه کنیم که ۲۷۰ همت برای مالیات در سال جاری مصوب شد که عملکرد امسال بین ۳۱۰ تا ۳۲۰ همت خواهد بود، در واقع بر اساس این عملکرد منابع مالیاتی را افزایش دادیم و نه بر اساس مصوبه.

وی با بیان اینکه متوسط رشد مالیات ۴۰ تا ۴۴ درصد است، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از مالیات، ارزش افزوده است و با توجه به تورم ۵۰ درصدی، باید این سؤال مطرح شود که آیا ارزش افزوده به همین میزان رشد نمی‌یابد و آیا نباید از آن مالیات گرفته شود؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم تصریح کرد: پیش از این بسیاری از پایه‌های مالیاتی اخذ نمی‌شد که در بودجه سال آینده مقرر است از این پایه‌ها مالیات اخذ شود. فرار مالیاتی به صورت جدی در حال پیگیری است.

۲ میلیون نفر مؤدی جدید شناسایی شد

میرکاظمی با اشاره به صحبت‌های وزیر امور اقتصادی و دارایی در کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۱ یادآور شد: بر اساس صحبت‌های ایشان، ۲ میلیون نفر مؤدی جدید از تراکنش‌های بانکی شناسایی شده، افرادی که کار اقتصادی می‌کنند، اما هیچ‌گونه پرونده مالیاتی ندارند، این در حالی است که مالیات از حقوق کارمندان دریافت می‌شود.

مالیات تولید در سال آینده ۵ درصد کاهش خواهد یافت

وی با بیان اینکه مالیات تولید ۵ درصد در سال آینده کاهش یافته، اضافه کرد: ۵ درصد مالیات اصناف واحدهایی که از کرونا آسیب دیده‌اند کاهش یافته، اما مالیات افرادی که فرار مالیاتی دارند، باید افزایش یابد. رشد هزینه‌های ما منفی ۱۵ درصد بوده است و حقوق در سال آینده ۱۰ درصد رشد می‌یابد، از کجا باید تأمین کرد؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم توضیح داد: منابع مالیاتی در سال آینده حدود ۴۴۰ همت پیش‌بینی شده است، همچنین نفت ۳۸۱ همت پیش‌بینی شده است.

میرکاظمی با بیان اینکه باید کشور را اداره کرد، ادامه داد: ما تلاش کردیم با برگزاری جلسات بسیار طی ۳ ماه نواقص گذشته مانند تحمیل تورم به مردم، خلق پول و بی‌توجهی به توسعه متوازن بر اساس آمایش سرزمینی را رفع کنیم.

وی با اشاره به پیش‌بینی رشد ۸ درصدی اقتصاد در لایحه بودجه بیان کرد: این عدد بر اساس قانون برنامه پیش‌بینی شده و شما نمایندگان نیز باید از ما تحقق این رشد را بخواهید، چراکه قانون برنامه ما را ملزم به رشد ۸ درصدی کرده است.

تخصیص ارز ترجیحی تورم‌زا است

رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم گفت: بر اساس قانون بودجه ما اجازه تخصیص ارز ترجیحی در نیمه دوم سال را نداشتیم که این موضوع را خود شما تصویب کردید که تصمیم درستی نیز بود، زیرا تخصیص این ارز موجب خلق پول می‌شد و بخش قابل ملاحظه‌ای از تورم ۵۰ درصدی مربوط به این موضوع است. ما باید در سال آینده این بحث را مدیریت کنیم، زیرا با این روند نمی‌توانیم ادامه دهیم.

پایه پولی کشور خط قرمز است

میرکاظمی با بیان اینکه در سال آتی حدود ۱۷۲ همت برای حمایت یارانه‌ای پیش‌بینی شده، ادامه داد: این عدد علاوه بر ۷۵ همت یارانه بنزین و یارانه معیشتی است که در سال‌های گذشته پرداخت می‌شد، اگر مجلس معتقد است ۱۷۵ همت برای حمایت یارانه‌ای مبلغ کمی است، می‌توان آن را افزایش داد.

وی تصریح کرد: میزان حمایت یارانه‌ای را می‌توان در کمیسیون تلفیق افزایش یا کاهش داد، مگر ما در دو نقطه مقابل هستیم؟ امروز مجلس و دولت رابطه خوبی با یکدیگر دارند و بهترین زمان برای اصلاحات است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم، تورم و فشارهای هزینه‌ای را ناشی از بی‌انضباطی منابع و مصارف دولت و اضافه برداشت بانک‌ها و... دانست و اضافه کرد: برای نخستین بار است که شورای پول و اعتبار باید سهم بانک‌ها را تعیین کند. خط قرمز ما پایه پولی است.

میرکاظمی با بیان اینکه برای رشد اقتصادی برنامه داریم، گفت: ریشه‌های تورم را شناسایی و زیربخش‌های رشد در کشاورزی، صنعت و خدمات را احصاء کردیم و تا سطح استان و شهرستان‌ها گام خواهیم برداشت.

وی با بیان اینکه در رابطه با نرخ رشد اقتصادی مسئول هستیم، افزود: از اول سال تاکنون نرخ رشد ۸ درصدی را مدیریت کردیم؛ کرونا مدیریت شده و برخی کسب‌وکارها مانند هتلداری و گردشگری که تعطیل شده‌اند در سال آینده به سوددهی خواهند رسید.

رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه حدود صد هزار میلیارد تومان برای کمک به صندوق توسعه ملی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ پیش‌بینی شده است، ادامه داد: بانک‌ها به پروژه‌هایی که مرتبط با آمایش سرزمینی هستند، تسهیلات پرداخت می‌کنند، چه کسی بهتر از شورای برنامه‌ریزی استان‌ها می‌تواند مسائل شهرستان‌ها و استان‌ها را حل کند؛ من باید مقاومت کنم که تمرکز در سازمان برنامه و بودجه از بین نرود اما این رویه اشتباه است و امروز مدیران در استان‌ها باید تصمیم بگیرند و مسائل مردم را حل کنند و نباید منتظر تصمیم هیأت دولت باشند.

میرکاظمی یادآور شد: برخی نمایندگان گفتند که نظارت مجلس در این رابطه کاهش می‌یابد در حالی که نظارت واقعی اتفاق می‌افتد؛ در رابطه با رشد اقتصادی آیا در سنوات گذشته، رشد اقتصادی اتفاق افتاد و تورم تک‌رقمی شد، تمرکز ما بر روی شاخص‌های کلان است و به دنبال افزایش فشارها به مردم نیستیم و تأکید ما بر نظارت واقعی مجلس در زندگی مردم است.

وی خطاب به نمایندگان با بیان اینکه نیاز است در مورد لایحه بودجه ۱۴۰۱ به دولت اعتماد کنیم، تصریح کرد: دولت به فکر محرومان است و نقطه نظرات شما را برای حمایت از مردم با جان و دل پذیرا هستیم و باید ریشه مشکلات را شناسایی کرد و به نفع مردم و محرومان در بودجه گام برداشت.

رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه مجلس و دولت باید با همکاری هم تصمیم درستی در مورد لایحه بودجه بگیرند، گفت: باید صدای واحدی از مجلس و دولت شنیده شود، دشمن بیرونی منتظر است و ما بر اساس الزامات این بودجه را برای کاهش مشکلات گذشته تدوین کردیم و مردم نباید احساس کنند مجلس و دولت در مقابل هم هستند و می‌طلبد با همکاری هم اصلاحات را در لایحه بودجه انجام داد و امیدواریم با تأخیر در تصویب بودجه مواجه نشویم و از اول فروردین با اقتدار و عالمانه برای رفع مشکلات مردم گام برداریم.