موج جدید تورم در راه است

به گزارش دنیای اقتصاد، علاوه بر این تحلیل‌های رسمی حاکی از آن است که در هر سه شاخص تورم ماهانه، تورم نقطه‌ای و تورم میانگین در ماه پایانی پاییز شاهد کاهش رشد تورم بوده‌ایم. دیگر اینکه محور تورم در آذرماه، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بوده است؛ به‌نحوی‌که در دو شاخص تورم نقطه‌ای و میانگین، میزان تورم خوراکی‌ها بالاتر بوده و فقط در تورم ماهانه با اختلاف ناچیزی از تورم گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات تورم بالاتری تجربه کرده است.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نوسانات پایین نرخ ارز به‌دلیل چشم‌انداز مثبت نسبت به آینده مذاکرات در فصل پاییز سبب شده تا تورم کالاهای غیرخوراکی کمتر از خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها شود. از سوی دیگر افزایش قیمت در هزینه خرید خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها سبب خواهد شد تا قدرت خرید مردم در تهیه سبد معیشتی کالاهای ضروری کاهش یابد که این موضوع بسیار نگران‌کننده است و آثار و تبعات اجتماعی و رفاهی خواهد داشت.

اهمیت تورم

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی به تحلیل آماری روند تورم در آذر ماه سال جاری پرداخت. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی خانوارها (CPI)، معیار سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که به مصرف خانوارها می‌رسد. به عبارت دیگر شاخص قیمت کل، میانگین موزونی از شاخص قیمت در مجموع ۴۵۵ قلم شامل ۳۰۸ قلم کالا و ۱۴۷ قلم خدمت است.

این شاخص مهم‌ترین ابزار اندازه‌گیری میزان تورم قیمت‌ها در اقتصاد کشور است و کاربردهای گوناگونی از جمله در برآورد قدرت خرید پول کشور، معیار سنجش قدرت خرید و تعدیل حقوق و دستمزد دارد. اهمیت دیگر شاخص مذکور آن است که علاوه بر برنامه‌ریزان و محققان حوزه‌های اقتصادی، متخصصان حوزه‌های اجتماعی نیز را نیز جزو کاربران اصلی آمارهای تورم هستند. به این دلیل که افزایش تورم، اصلی‌ترین مسائل اجتماعی مانند فقر و بیکاری را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به‌نحوی‌که با افزایش قیمت کالاها، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و این موضوع سبب کاهش رفاه آنها می‌شود.

پیش‌بینی تورم ۳۰درصدی تا پایان سال

در قسمتی از گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به بررسی پیش‌بینی تورم میانگین و میزان اختلاف با تورم محقق‌شده توسط مرکز آمار پرداخته شده است.

بنا بر آمارهای رسمی تا پایان مرداد ماه انتظارات تورمی صعودی بوده است؛ به‌نحوی‌که میزان تورم پیش‎‎‎‎‎‎‎‌بینی‌شده از ۲/ ۴۱درصد در اردیبهشت به میزان ۴۵درصد در مرداد ماه رسیده است. در ادامه تا پایان اسفند این روند معکوس شده است؛ به‌نحوی‌که پیش‌بینی شده تورم از ۷/ ۴۴درصد در شهریور ماه به ۸/ ۲۹درصد در اسفند ماه برسد.

اگر بخواهیم میزان صحت این پیش‌بینی‌ها را بسنجیم باید این اعداد را با میزان واقعی تورم‌های محقق‌شده در ماه‌های سال مقایسه کنیم. تحلیل‌های رسمی نشان می‌دهد که این اختلاف از ۲/ ۰واحد درصد در اردیبهشت به ۲/ ۵واحد درصد در آذر ماه افزایش پیدا کرده است.

۴ گروه تاثیرگذار در سبد خانوار

در بخشی از این گزارش ضرایب اهمیت گروه‌های اصلی سبد کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در ۱۲ گروه عمده در سه بخش شهری، روستایی و کل آورده شده است. این گروه‌ها شامل «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «دخانیات»، «پوشاک و کفش»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «بهداشت و درمان»، «حمل‌ونقل»، «ارتباطات»، «تفریح و فرهنگ»، «آموزش»، «هتل و رستوران» و «کالاها و خدمات متفرقه» است. براساس آمارهای رسمی از بین ۱۲ گروه عمده هزینه‌ای خانوار ۴ گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «خوراکی‌ها و آشامیدی‌ها»، «بهداشت و درمان» و «حمل‌ونقل» به ترتیب دارای بیشترین وزن در سبد خانوار است؛ به‌طوری‌که بیش از ۷۶درصد از ضریب اهمیت سبد کالاها و خدمات مورد نیاز خانوارهای کشور و نیز مناطق شهری و روستایی را به خود اختصاص داده‌اند. البته از این میان، سهم دو گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» و «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها»، بیش از۵۹درصد است.

تورم آذر؛ پایین‌ترین تورم ۶ ماه اخیر

بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد تورم ماهانه آذرماه معادل ۷/ ۱درصد ثبت شده است؛ به‌نحوی‌که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورمی ۴/ ۱درصدی و کالاهای غیرخوراکی‌ها و خدمات تورم ۸/ ۱درصدی را تجربه کرده‌اند. تورم ۷/ ۱درصدی سومین ماه پاییز با کاهش ۷/ ۰واحد درصدی نسبت به تورم آبان ماه (۴/ ۲درصد) مواجه شد.

تحلیل‌ آمارهای رسمی نشان می‌دهد تورم ماهانه از سطح ۷/ ۲درصد در فروردین ماه به ۹/ ۳ درصد در شهریور ماه رسید. در ادامه این نرخ به صورت پله‌ای کاهش پیدا کرد؛ به‌نحوی‌که به ۷/ ۱درصد در پاییز رسید. مورد سوم اینکه در ماه مذکور دو گروه تورمی منفی داشته‌اند؛ نخست گوشت قرمز و گوشت ماکیان (گوشت مرغ) (منفی ۲/ ۰درصد) و گروه دیگر میوه و خشکبار (منفی ۱/ ۱درصد). تورم منفی این گروه‌ها تاثیر کاهشی بر نرخ تورم ماهانه داشته است.

مورد دیگر اینکه، در ماه مذکور برخی گروه‌ها تورمی بالاتر و برخی دیگر تورمی پایین‌تر از تورم ماهانه را تجربه کرده‌اند. گروه‌های خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (۴/ ۱درصد)، مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها (یک‌درصد)، بهداشت و درمان (۳/ ۱درصد)، ارتباطات (یک‌درصد) و آموزش (۶/ ۱درصد) تورمی پایین‌تر از تورم ماهانه و گروه‌های دخانیات (۹/ ۳درصد)، پوشاک و کفش (۱/ ۳درصد)، مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها (۱/ ۲درصد)، حمل‌ونقل (۸/ ۲درصد)، تفریح و فرهنگ (۱/ ۲درصد)، هتل و رستوران (۲درصد) و کالاها و خدمات متفرقه (۲/ ۲درصد) تورمی بالاتر به نسبت تورم ماهانه ثبت کردند. دیگر اینکه گروه‌های «محصولات خوراکی طبقه‌بندی‌نشده در جای دیگر» (ادویه و چاشنی شامل زعفران، رب گوجه‌فرنگی و سس گوجه‌فرنگی (۵/ ۵درصد)، دخانیات (۹/ ۳درصد) و سبزیجات (سبزی‌ها و حبوبات شامل سیب‌زمینی، گوجه فرنگی و پیاز) (۵/ ۳درصد) بالاترین نرخ تورم ماهانه را در بین گروه‌های اصلی داشته‌اند. درنهایت اینکه گروه‌های «اجاره»، «حمل‌ونقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم ماهانه داشته‌اند که این موضوع نسبت به ماه آبان تفاوتی نکرده است.

رتبه‌بندی تورم نقطه‌ای گروه‌های اصلی

شاخص دیگر مورد بررسی در گزارش مذکور، تورم نقطه به نقطه است. تورم نقطه‌ای میزان تغییرات قیمت در ماه مورد نظر را نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. تورم نقطه به نقطه در ماه مذکور معادل ۱۴/ ۳۵درصد ثبت شده است که نسبت به ماه گذشته کاهشی حدود ۵/ ۰واحد درصدی داشته است. تورم نقطه‌ای در آبان‌ماه برابر ۶۴/ ۳۵ ثبت شده بود. در شاخص مذکور خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم ۸/ ۴۱درصدی و کالاهای غیرخوراکی و خدمات تورمی ۸/ ۳۱درصدی را تجربه کردند.

بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد ۳ گروه هتل و رستوران (۱/ ۶۰درصد)، قند و شکر و شیرینی‌ها (۳/ ۵۸درصد) و ماهی‌ها و صدف‌داران (۵/ ۵۷درصد) بالاترین میزان تورم نقطه‌ای و ۳ گروه ارتباطات (۳/ ۲درصد)، گوشت قرمز و ماکیان (۸/ ۲۴درصد) و آب، برق و سوخت (۷/ ۲۳درصد) پایین‌ترین میزان این شاخص را ثبت کرده‌اند.

در نهایت اینکه در ماه مذکور، گروه‌های «اجاره»، «حمل‌ونقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم نقطه‌ای داشته‌اند که نسبت به ماه قبل، گروه «حمل‌ونقل» جایگزین گروه «بهداشت و درمان» شده است.

کاهش یک واحد درصدی تورم میانگین

در نهایت شاخص دیگر مورد بررسی در این گزارش، تورم ۱۲ماهه است. بنا بر آمارهای رسمی تورم مذکور در آخرین ماه پاییز سال ۱۴۰۰ معادل ۴/ ۴۳درصد ثبت شده است؛ به‌نحوی‌که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم ۳/ ۵۸درصدی و غیرخوراکی‌ها نیز تورم ۶/ ۳۶درصدی را تجربه کردند.

تورم میانگین در فروردین ماه به میزان ۹/ ۳۸درصد که تا پایان شهریور این روند صعودی بود. در ادامه این تورم کاهشی شد؛ به‌نحوی‌که تورم ۱۲ماه منتهی به آذر ماه با یک واحد درصد کاهش از ۴/ ۴۴درصد در آبان ماه به ۴/ ۴۳درصد در آذر ماه رسید.

در این خصوص ۳ گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» (۹/ ۸۵درصد)، «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» (۴/ ۷۱درصد) و «ماهی‌ها و صدف‌داران» (۹/ ۶۶درصد) بالاترین و ۳ گروه «ارتباطات» (۷/ ۱۰درصد)، «آب، برق و سوخت» (۹/ ۲۲درصد) و «آموزش» (۳/ ۲۳درصد) کمترین تورم ۱۲ ماهه را از آن خود کرده‌اند.در نهایت اینکه گروه‌های «اجاره»، «حمل‌ونقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم ۱۲ ماهه داشته‌اند که این موضوع نسبت به ماه آبان تفاوتی نکرده است.