۲۰۲۲؛ مملو از انتخابات

از کلمبیا تا بوسنی و هرزگوین، از فرانسه تا کره‌ی جنوبی و از استرالیا تا ایالات متحده‌ آمریکا. انتخاباتی که برخی می‌تواند سرنوشت یک کشور و بعضی، سرنوشت احزاب سیاسی و آینده‌ بسیاری از سیاستمداران را دستخوش تغییر و تحول کند.

۲۰۲۲ می‌تواند سالی سراسر موفقیت برای پوپولیست‌ها باشد، همان‌هایی که ترامپ را از دست دادند اما می‌توانند از نو خود را در راس هرم قدرت به تماشا بایستند. ۲۰۲۲ می‌توان دردسرهایی برای برخی پارلمان را به وجود آورده شود و ۲۰۲۲ می‌توان در سایه‌ انتخابات، بحران‌هایی دموکراتیک رقم زده شود و اینگونه است که «سرشار یا مملو از انتخابات» شاید بر سرنوشت بسیاری در قاره‌ها و کشورهای مختلف سایه اندازد.

آمریکا: میان دوره‌ای کنگره

نوامبر ۲۰۲۲، جو بایدن و برنامه‌هایی که در سر دارد می‌تواند از فردای برگزاری انتخابات میان دوره‌ای کنگره دستخوش تغییر و حتی ویرانی شود. تغییر ترکیبِ جمهوری خواه و دموکرات در کنگره خیلی زود بر سیاست‌های کاخ سفید تاثیرِ خود را نشان خواهد داد ضمن آنکه اگرچه این انتخابات در فاصله‌ دو سال مانده به ریاست جمهوری ۲۰۲۴ ایالاتِ متحده‌ آمریکا برگزار می‌شود اما با توجه به زمانبر بودنِ پروسه‌ انتخاباتی آمریکا، چهره‌ پیروز انتخابات ۲۰۲۴ نیز در همین انتخابات کنگره تا حدودی مشخص خواهد شد موضوعی که می‌تواند برای دموکرات‌ها کابوسی سهمگین و برای جمهوری خواهان میدانِ رزمی پرتنش را به وجود آورد.

رد پای ترامپ در چند انتخابات

منهای ایالت اوتار پرادش هند، که حدود ۲۰۰ میلیون ساکن آن تصمیم خواهند گرفت که آیا حزب حاکم بهاراتیا جاناتا برای پنج سال دیگر در قدرت بماند یا خیر، در کشورهایی نظیر برزیل، مجارستان و فیلیپین، رای دهندگان تصمیم خواهند گرفت که آیا به دولت‌هایی با رنگ و بوی ترامپ و احزاب وابسته به آنها، یک دوره دیگر اجازه‌ ریاست جمهوری بدهند یا خیر؟! این موضوع در فرانسه، که در سال ۲۰۱۷ از اعتماد به تفکرات ترامپیسم اجتناب کرد حالا و در سال ۲۰۲۲ ممکن است سال تجدید حیات جناح راست با همان تفکراتی باشد که بسیار به تفکرات دونالد ترامپ شبیه و نزدیک است.

انتخابات در ۲۰۲۲ به همین چند کشور ختم نمی‌شود زیرا در کشورهایی همچون؛ کاستاریکا، کره جنوبی، کلمبیا و کنیا، روسای جمهور فعلی دیگر قادر به انتخابِ مجدد نیستند و همین مسئله می‌تواند مقدمه‌ روی کار آمدن دولت‌ها و چهره‌هایی به غایت تندرو و پوپولیسم را فراهم آورد. در کشورهایی نظیر مالی، بوسنی و هرزگوین، و تونس این انتخابات است که تعیین خواهد کرد نهادهای دموکراتیک همچنان قادر به ادامه‌ حیات خواهند بود یا نه؟!

پرتغال و انتخاباتی تقریباً زودرس

به طور طبیعی قرار بود در ۲۰۲۳ انتخابات پارلمانی پرتغال برگزار شود اما رد بودجه پیشنهادی توسط دولت اقلیت باعث شد تا در اوایل نوامبر، رئیس‌جمهور پرتغال، مارسلو ربلو دو سوسا، اعلام کند کشورش انتخابات پارلمانی زودهنگام را در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۲ برگزار خواهد کرد. سپس در ۵ دسامبر۲۰۲۱، پارلمان را منحل کرد. بر اساس قوانینِ پرتغال، حداقل ۵۵ روز زمان برای برگزاری انتخابات و رای گیری سراسری نیاز دارد و بر همین اساس قرار است یک ماه تبلیغات انتخاباتی پس از روز سال نو آغاز شود.

کاستاریکا؛ کشوری کوچک در آمریکای مرکزی

انتخابات در این کشور برای ۶ فوریه ۲۰۲۲ پیش بینی شده است. ۲۷ کاندیدای شناخته شده برای جانشینی «آلوارادو کئسادا» در مقام ریاست جمهوری رقابت می‌کنند. بر اساس قوانین، برای برنده شدن، یک نامزد باید حداقل ۴۰ درصد از آرا را در ۶ فوریه ۲۰۲۲ کسب کند. اگر هیچ کدام به این معیار نرسیدند، دو نفر برتر در ۳ آوریل ۲۰۲۲ به دور دوم راه خواهند یافت و دور دوم تکلیف ریاست جمهوریِ جدید را معلوم خواهد ساخت.

مالی و یک انتخابات آزمایشی!

مالی، کشوری واقع شده در «کمربند کودتا» در غربِ آفریقا، به طور آزمایشی انتخابات ریاست جمهوری و قانونگذاری را برای اواخر فوریه برنامه ریزی کرده است. اگرچه این کشور رسماً در سال ۱۹۹۱ از حکومت استبدادی به دموکراسی تبدیل شد، اما همیشه کشوری شکننده و آماده‌ فروپاشی بوده است. این کشور دومین کودتای خود را طی ۹ ماه در اردیبهشت ۱۴۰۰ تجربه کرد. تا این لحظه اطلاعات ناچیزی در مورد اینکه چه کسی در فوریه نامزد خواهد شد یا اینکه آیا انتخابات طبق برنامه ریزی انجام می‌شود یا خیر (!) منتشر شده است و همین مسئله حکایت از آن دارد که شاید اساساً انتخاباتی برگزار نشود ولی هر اتفاقی رخ بدهد تغییری در بی‌ثباتی‌های این کشور ایجاد نخواهد شد.

کره جنوبی و بازی ماهی مرکب

آن طور که رسانه‌های تحلیلی در سراسر جهان بدان اشاره کرده‌اند سریال هیجان‌انگیز تلویزیون کره جنوبی، بازی ماهی مرکب - Squid Game - پرمخاطب‌ترین سریال نتفلیکس در تمام دوران - صرفاً یک سرگرمی خوب و مهیج نبوده و در انتخاباتِ آتیِ ریاست جمهوری کره‌ جنوبی، تاثیرِ واقعی خود را نشان خواهد داد!

مون جائه این که در سال ۲۰۱۷ انتخاب شد، واجد شرایط برای دومین دوره پنج‌ساله ریاست جمهوری نیست. او پس از استیضاح پارک گئون های، رئیس جمهور سابق در سال ۲۰۱۶ به قدرت رسید که در پی رسوایی فساد مالی به ۲۰ سال زندان و ۱۷ میلیون دلار جریمه محکوم شد. مون که از طرفداران اتحاد دوباره کره است، در آوریل ۲۰۱۸ برای نشست تاریخی خود در منطقه غیرنظامی کره با کیم جونگ اون، نخست وزیر کره شمالی، تیتر خبرها شد. چنین به نظر می‌رسد که انتخاب لحن آشتی جویانه‌تر نسبت به همسایه‌ شمالی، رد و نشان خود در انتخابات پیش روی را به خوبی نشان دهد. دو نامزد اصلی که برای جانشینی مون رقابت می‌کنند، لی جائه میونگ از حزب لیبرال دموکرات و مون و یون سوک یول از حزب مخالف قدرت مردم (PPP) هستند. PPP یک گروه نسبتاً جدید است که در سال ۲۰۲۰ پس از ادغام چندین جناح محافظه کار از قبل تشکیل شد. لی و یون هر دو با اتهامات فساد روبرو هستند. این به ویژه برای یون، که یک دادستان سابق است و نقش مهمی در محکومیت پارک داشت، طعنه‌آمیز است. در میان بسیاری از نامزدهای دیگر از احزاب کوچک، نام‌های قابل‌توجه عبارتند از آن چئول سو از حزب میانه‌روی مردم و سیم سانگ جونگ از حزب مترقی عدالت.

فرانسه و رویارویی تکراری لوپن و مکرون

در کنار مکرون و لوپن، این زمور - یک الجزایری الاصل - است که این روزها نگاه‌ها را به خود خیره ساخته است. زمور در برخی محافل، مکرون را به اولاند و سارکوزی شبیه دانسته و همین مسئله کافی است تا جایگاه انتخاباتی مکرون دچار تشتت شود.

همان‌هایی که برای لوپن هیچ شانسی قائل نیستند و برای زمور فرش قرمز پهن کرده اند، عقیده دارند که مکرون با وجود منفور بودن در عرصه‌ سیاست داخلی فرانسه، همچنان از جدی‌ترین بخت‌ها برای ریاست جمهوری به شمار می‌آید. باید منتظر روزهای پیش رو و بازی‌های بین المللی مکرون ماند زیرا خیلی‌ها معتقدند شعبده بازی‌های مکرون در عرصه‌ سیاست بین الملل می‌تواند از او یک قهرمان و حتی ابرقهرمان بسازد!

مهاجران، اسلام هراسی، مالیات، حقوق و دستمزد و برخی ائتلاف‌های ناگهانی به آسانی می‌تواند سرنوشت نامزدها را تعیین کند یا تغییر دهد ولی آن چه مسلم است لوپن، زمور و مکرون برای رسیدن به الیزه حتی حاضر خواهند بود حمام خون به راه بیندازند!

مجارستان و اوربان

مجارستان این روزها به جدیدترین کشوری تبدیل شده که سیاست‌های راست افراطی آمریکا را پیاده‌سازی می‌کند. مجری فاکس نیوز، تاکر کارلسون، به این کشور سفر کرد و با تمجید از ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان، پیشنهاد کرد که ایالات متحده باید از سیاست‌های مهاجرتی این کشور تقلید کند. استیو بنن، مشاور سابق ترامپ، اوربان را «مهم‌ترین فرد صحنه در حال حاضر» خوانده است. در کنار این تعریف و تمجیدها، اوربان در اتحادیه اروپا که مجارستان در سال ۲۰۰۴ به آن پیوست، به یک چهره‌ منفور و منحرف تبدیل شده است. اگرچه هنوز تاریخ دقیقی برای همه پرسی برای نخست وزیر فعلی تعیین نشده است، انتظار می‌رود که این همه پرسی در آوریل یا می‌۲۰۲۲ برگزار شود.

استرالیا و مسئله‌ای به نام آب و هوا

انتخابات در استرالیا سه قانون کلیدی دارد: اول، حداقل هر سه سال یکبار انجام شوند. دوم، نخست وزیر باید حداقل ۳۳ روز قبل از برگزاری انتخابات دعوت کند تا یک ماه تبلیغات انتخاباتی انجام شود. و سوم اینکه روز انتخابات همیشه شنبه است. آخرین انتخاب پارلمان استرالیا در ۱۸ مه ۲۰۱۹ برگزار شد. این بدان معنا است که بر اساس قوانین، آخرین مهلت رای گیری بعدی ۲۱ مه ۲۰۲۲ است.

در دوران تصدی موریسون، از بسیاری جهات، با یک سری بحران‌های پایان ناپذیر مشخص شده است. اول؛ آتش‌سوزی‌های تابستان سیاه ۲۰۱۹-۲۰۲۰، سپس پاندمی کووید-۱۹ و در نهایت پیمان آکوس یا آکواس! اما هیچ مسئله‌ای به اندازه سیاست‌های تغییر آب و هوا (یا همانطور که برخی ممکن است استدلال کنند، فقدان آن) به رتبه تایید موریسون آسیب وارد نکرده است. استرالیا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سوخت فسیلی در جهان است و موریسون به این صنعت نزدیک است. قبل از کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد در گلاسکو، اسکاتلند، موسوم به COP۲۶، او طرحی را منتشر کرد تا استرالیا را تا سال ۲۰۵۰ به انتشار خالص کربن به صفر برساند، اگرچه منتقدان آن را خیلی کم و دیرهنگام می‌خوانند با این حال، طبق نظرسنجی گسترده سال ۲۰۲۱ توسط موسسه Lowy، اکثر رای دهندگان استرالیایی، فوریت اقدامات اقلیمی را ضروری می‌دانند. اما آیا تغییرات آب و هوایی می‌تواند منجر به تغییرات انتخاباتی شود؟ اگر چه آب و هوا یک موضوع داغ است، اما یکی از دلایلی است که استرالیایی‌ها زمانی که موریسون روز انتخابات را انتخاب می‌کند به پای صندوق‌های رای می‌روند. بر اساس نظرسنجی گاردین، رای دهندگان به ائتلاف لیبرال در مسائل اقتصادی و امنیت ملی بسیار بیشتر از حزب کارگر اعتماد دارند. و در حالی که حزب کارگر تقریباً در همه صحنه‌ها پیروز می‌شود - از جمله در موضوعات بحث برانگیز فزاینده بهداشت و مراقبت از کودکان - حزب ممکن است مجبور شود برای حمایت در برابر سبزها رقابت کند، که در کثرت پیروز نخواهند شد اما همچنان می‌توانند نتایج انتخابات را مختل کنند.

فیلیپین و رودریگو دوترته پرحاشیه

دوترته در سال ۲۰۱۶ به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، یکی از ده‌ها ملی گرایی که از موج پوپولیستی جهانی آن سال به قدرت رسید. دوترته اگرچه به دلیل روابط پرشور خود با ترامپ شناخته شده بود، اما در ابتدا در دوران ریاست جمهوری خود به چین دست دوستی داد اتفاقی که بسیاری از مقامات آمریکایی را نگران کرد. اکنون، به نظر می‌رسد که او ممکن است مسیر خود را تغییر دهد، تلاش آمریکایی‌ها نیز حکایت از آن دارد که واشنگتن می‌کوشد این چهره را به آسانی به سمت پکن متمایل نکند! دوترته نمی‌تواند در انتخابات ۲۰۲۲ حضور داشته باشد اما تاثیرگذاری او همچنان پابرجا باقی خواهد ماند.

کلمبیا و پایان «دوکه»

ایوان دوکه، رئیس جمهور کلمبیا، اولین رئیس دولت کلمبیا که پس از توافق صلح در سال ۲۰۱۶ که به جنگ داخلی ۵۰ ساله‌ این کشور با چریک‌های نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا (FARC) پایان داد، به قدرت رسید. طبق قانون اساسی کلمبیا، دوک برای دوره چهارساله دوم واجد شرایط نیست.

کنیا و دومین سه شنبه‌ ماه اوت

کنیا همواره در انتخابات به خشونت کشیده شده است خشونتی که گاه صحنه‌ انتخابات را به صحنه‌ جنگی تمام عیار بدل کرده است اما انتخابات عمومی کنیا در ۹ اوت ۲۰۲۲ برگزار خواهد شد. طبق قانون اساسی کنیا، انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان باید در دومین سه شنبه ماه اوت هر پنج سال یکبار برگزار شود. رئیس جمهور فعلی، اوهورو کنیاتا، که در حال حاضر دومین دوره پنج‌ساله خود را سپری می‌کند، واجد شرایط انتخاب مجدد نیست. این مسئله زمینه را برای نامزدهای جدید و قدیمی در رقابت برای جانشینی او باز کرده است. شناخته شده‌ترین آن‌ها رایلا اودینگا است که در چهار انتخابات ریاست جمهوری قبلی شرکت کرده و شکست خورده است. کنیا دارای سیستم رای گیری دو دوری است که در آن نامزدهای ریاست جمهوری اگر در دور اول اکثریت ساده و حداقل ۲۵ درصد آرا را در بیش از نیمی از شهرستان‌های کشور در دور اول کسب نکنند، در یک ماه به دور دوم می‌روند. در مجلس دو مجلسی آن، اکثر کرسی‌ها مستقیماً انتخاب می‌شوند، هرچند کرسی‌های نامزدی برای زنان، افراد دارای معلولیت، و جوانان و سایرین وجود دارد.

سوئد، برنامه ریزی شده و منظم

سال ۲۰۲۲، انتخابات پارلمانی برنامه ریزی شده منظم - که هر چهار سال یک بار در سوئد برگزار می‌شود - تصمیم خواهد گرفت که آیا اندرسون در بین عموم مردم قابل دوام است یا خیر. پس از خروج سبزها، او اکنون یک دولت اقلیت ضعیف را رهبری می‌کند. اگرچه سوسیال دموکرات‌ها برای تصویب تدابیری در پارلمان به حمایت حزب لیبرال مرکز، حزب چپ سوسیالیست و حزب سبز متکی هستند، اما این گروه غیررسمی عمدتاً با مخالفت با دموکرات‌های سوئد دست راستی نسبت به هر نوع انسجام ایدئولوژیکی مشخص می‌شود. اما دموکرات‌های سوئد - که به دلیل روابط قدیمی خود با نئونازی‌ها شناخته می‌شوند - به طور فزاینده‌ای در حال تعریف سیاست در این کشور هستند و اکنون سومین حزب بزرگ در پارلمان هستند. این روند را می‌توان با واکنش منفی به هجوم مهاجران از زمان بحران پناهجویان در سال ۲۰۱۵ تشدید کرد. برای اندرسون، دموکرات‌های سوئد ثابت کرده‌اند که یک پادشاه ناخواسته هستند. سوئد در حال حاضر با افزایش موارد ابتلا به کووید-۱۹ مواجه است که اندرسون را بر آن داشته تا برخی از قوانین اساسی پوشش و فاصله‌گذاری اجتماعی را مجدداً معرفی کند.

برزیل و انتخاباتی که برای جهان مهم است

تعداد کمی از رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۲۲ قرار است به اندازه رقابت‌های برزیل توجه جهانی را به خود جلب کنند، که در آن، رئیس‌جمهور راست‌گرای فعلی ژایر بولسونارو به دنبال انتخاب مجدد در برابر رئیس‌جمهور سابق چپ‌گرای محبوب لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا ایستاده است. رویارویی احتمالی افراطی‌ها می‌تواند یک فشارسنج برای ادامه حیات سیاست پوپولیستی در این کشورِ به شدت تقسیم شده آمریکای جنوبی باشد.

بولسونارو را مرید مغرور ترامپ، هم از نظر سبک و هم از نظر ماهیت می‌دانند، وی که در سال ۲۰۱۸ انتخاب شد و از آن زمان تاکنون با جنجال‌های بی‌امان ریاست جمهوری را پشت سر گذاشته است بارها احزاب را عوض کرده و اکنون رهبری حزب راستگرای لیبرال را بر عهده دارد. علاوه بر حملات متعدد به مردم بومی و زنان او در موارد بی‌شماری از دیکتاتوری نظامی سابق برزیل به نیکی یاد کرده است.

بوسنی و هرزگوین و سه رئیس جمهور!

بوسنی و هرزگوین به جای این که بر سر یک رئیس جمهور توافق کند، سه رئیس جمهور را انتخاب خواهد کرد. این ویژگی در نتیجه توافقنامه دیتون در سال ۱۹۹۵ با میانجیگری ایالات متحده است که به جنگ بوسنی ۱۹۹۲-۱۹۹۵ پایان داد. این درگیری شاهد درگیری در میان مسلمانان بوسنیایی (همچنین به عنوان بوسنیایی‌ها)، کروات‌ها و صرب‌های بوسنیایی در یوگسلاوی سابق بود. امروزه این کشور از دو کشور فرعی تشکیل شده است: فدراسیون بوسنی و هرزگوین - که اکثریت آن بوسنیایی و کروات هستند - و جمهوری صربسکا که اکثریت آن صرب بوسنی است. هر گروه قومی رئیس جمهور خود را دارد و ساکنان فدراسیون بوسنی و هرزگوین به روسای جمهور بوسنیایی و کروات رای می‌دهند و ساکنان جمهوری صربسکا رئیس جمهور صرب‌ها را انتخاب می‌کنند. این سه با هم نوعی دستگاه رهبری سه جانبه را تشکیل می‌دهند.

تونس آخرین جامانده‌ بهار عربی

انتخابات در تونس تشریفاتی است چون همچنان زمام امور در دست قیس سعید باقی خواهد ماند اما انتخابات تونس هم یکی از همان انتخاباتی است که ۲۰۲۲ برگزار خواهد شد!

منبع: آفتاب یزد