ابوالقاسم قاسم‌زاده*
گفتگویی دیگر در وین
از امروز (دوشنبه ۶ دی‌ماه) دور دیگری از گفتگوهای برجام در وین انجام می‌پذیرد. اگر بخواهید فضای عمومی را در رسانه‌های داخلی و خارجی رصد کنید، در می‌یابید که مصداق این ضرب‌المثل است که هنوز و همچنان «حاشیه بر متن سوار است.»
هنوز چرخه همه نقدها اگرچه به اما و اگر دو طرف از کشورهای حاضر در گفتگوها در وین می‌چرخد، لاجرم، دایره گمانه‌زنی‌ها درباره آن را «خوش‌بینی و بدبینی» یا «شکست و توافق» نشان می‌دهند. تا اینجای کار همه، از چین و روسیه گرفته تا سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان و در کنار آنها، آمریکا، در حالی که می‌خواهند از طولانی‌تر شدن گفتگوها، اجتناب کنند می‌گویند، مذاکره نمی‌تواند بسیار طولانی باشد و حداکثر ظرف چند هفته آینده، نتیجه آن باید مشخص شود. بر این اساس برخی از تحلیلگران داخلی نوشته‌اند ایران عجله‌ای در رسیدن به توافق ندارد، در حالی که طرف‌های دیگر در دایره میز مذاکره اعلام کرده‌اند که هرچه زودتر، باید به نتیجه‌ای دست پیدا کنیم. باور نویسنده محک این است برخلاف چنین برداشتی، ایران نیز خواهان رسیدن به توافق در کوتاهترین زمان ممکن است؛ همانگونه که وزیر خارجه ایران و نماینده او در مذاکرات وین گفته‌اند: «اگر همین امروز پیشنهادهای معقول و درخواست‌های منطقی ما مورد قبول در نشست وین قرار گیرد، اعلام توافق نهایی میسر می‌شود.» وزیر خارجه روسیه هم گفت: «حداکثر تا اواخر بهمن ماه آینده گفتگوها به نتیجه خواهد رسید و توافق حاصل خواهد شد.» سه کشور اروپایی نیز در حالی به رسیدن توافق خوش‌بین هستند، اما ترجیح می‌دهند تا تنور تبلیغاتی و خبری را داغ نگهدارند و با بیان این جمله که «ادامه مذاکره نمی‌تواند طولانی شود.» می‌گویند تا اینجای کار بیش از ۹۰ درصد به توافق رسیده‌ایم و تنها چند مورد اگر چه «مهم» باقی مانده است که هرچه زودتر باید رضایت هر دو طرف به نتیجه برسد.
در کنار چنین فضاسازی سیاسی ـ خبری، شدت تبلیغات و بهتر بنویسم «جنگ تبلیغاتی ـ روانی» رژیم صهیونیستی قرار دارد که بخوبی از ابزار کنترل شبکه‌های خبری ـ سیاسی در اروپا و آمریکا، بخصوص رسانه‌های فارسی زبان در لندن و آمریکا بهره می‌گیرد. این رسانه‌ها مدام با اشاعه اخبار منفی و تخریبی درباره جمهوری اسلامی سکاندار افکارسازی بحران‌آفرین درباره ایران و آینده آن شده‌اند. ضعف اطلاع‌رسانی و هدایت رسانه‌ای در داخل کشور میدان را برای جریان‌سازی تا حدودی موفق از جنگ «روانی ـ خبری» برای رژیم صهیونیستی و اذناب آنها، (رسانه‌های فارسی‌زبان در اروپا و آمریکا) مهیا کرده است. نویسنده محک برخلاف نظرپردازی بسیاری از دوستان تحلیلگر سیاسی در مطبوعات داخلی مبنی بر این‌که «اسرائیل به شدت می‌خواهد تا گفتگوهای وین به شکست بینجامد»، بر این باور است که اگر از لایه جنگ روانی رژیم صهیونیستی علیه ایران عبور کنید، درمی‌یابید که این رژیم با مشکلاتی که در ساختار درونی خود دارد، خواهان دستیابی توافق در گفتگوهای وین است.
اگر به درستی شرایط کنونی بین‌المللی و حتی منطقه‌ای را رصد کنید درمی‌یابید که همه دولت‌ها (قدرتمند یا ضعیف) در این زمان، «اصل اجتناب از جنگ» را استراتژی سیاست‌ورزی و دولت‌مداری خود کرده‌اند. سه دولت قدرتمند، چین، روسیه و آمریکا مصداق بارز چنین برداشتی‌اند. چین و آمریکا برسر بحران تایوان، مسیر گفتگو و مصالحه را انتخاب کرده‌اند و پوتین و بایدن برسر تنش در مرزهای اوکراین بعد از گفتگوی تلفنی مستقیم خود، علیرغم تهدیدهای تبلیغاتی «ناتو» به آغاز مجدد فصل تنش‌زدایی توافق کرده‌اند. روسیه همین دیروز پایان مانورهای نظامی در مرزهای خود با اوکراین را به طور رسمی اعلام کرد و همه نیروهای شرکت‌کننده در این مانور چند هفته‌ای به خاک روسیه بازگشته‌اند. رژیم صهیونیستی که خود را موفق در اجرای طرح گشایش دفاتر سیاسی یا روابط دوجانبه رسمی با کشورهای همسایه ایران در حوزه خلیج‌فارس می‌بیند، اگرچه همچنان قدرت‌نمایی نظامی‌اش را با جنگنده‌های اهدایی آمریکا و سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان نشان می‌دهد، به خوبی می‌داند که در صورت وقوع جنگ رسمی با ایران، دچار خسارت‌های بزرگ در تمامی حوزه‌های سیاسی، نظامی و… خواهد شد. در یک کلام، گریز از جنگ، هدف اصلی و بارز همه کشورها و دولت‌ها در شرایط کنونی بین‌المللی ـ منطقه‌ای است. بر این اساس است اگر چه هنوز گفتگوهای وین پیچیدگی یا ابهام‌هایی را دارد؛ اما توافق در وین کلید ورود به «صلح» براساس منافع استراتژیکی همه دولت‌ها شده است. به‌خصوص که جمهوری اسلامی به سرعت روابط دو و چند جانبه منطقه‌ای خود را براساس همزیستی مسالمت‌آمیز به خوبی پیش می‌برد. گفتگوها در وین در راستای چنین واقعیتی از آینده‌نگری می‌چرخد.
همه تحلیلگران سیاسی داخلی چه با نگاه «راست» یا «چپ» در اصطلاح سیاسی، می‌نویسند: اگر چه هنوز نمی‌توان با «قطعیت» درباره آینده توافق در وین نظر داد، اما «بی‌میلی هر دو طرف به شکست مذاکرات آشکار و قطعی است.» وزیر خارجه ایران به صراحت وجود «پلان بی» در ایران را رد و تأکید دارد که ایران همچنان همه تلاش خود را به‌کار می‌گیرد تا یک توافق خوب حاصل شود. نه تنها ایران بلکه آمریکا، اروپا و روسیه و چین هم به چنین توافقی احتیاج مبرّم دارند.
نکته پایانی این است که نباید در دام تخریبی جنگ روانی ـ تبلیغاتی رژیم صهیونیستی و اذناب آنها در شبکه‌های فارسی‌زبان در خارج نشسته گرفتار شویم. رژیم صهیونیستی با هر مقایسه‌ای، رژیمی نژادپرست و پوشالی است. دیر نخواهد بود که حرکت تنظیم سیاست خارجی منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران با همه کشورهای مسلمان منطقه، سیمای پوشالی بودن رژیم صهیونیستی را عیان‌تر خواهد کرد.
*پژوهشگر بین‌الملل
منبع: اطلاعات
ارسال دیدگاه