دو اصل مهم حکمرانی؛ تامین مالی و نظام دفاعی است

حجت‌الاسلام و المسلمین محمد حسن ابوترابی فرد در خطبه های نمازجمعه تهران خاطرنشان کرد: در شرایطی که آمریکا و رژیم صهیونیستی عامل بی ثباتی در منطقه غرب آسیا هستند نظام اسلامی توانست سطح امنیت را در منطقه به صورت معناداری ارتقا دهد و راه را برای خلق قدرت نه فقط برای ایران بلکه برای جهان اسلام باز کند.

وی، نقش شهید سردار قاسم سلیمانی در تامین امنیت منطقه و جهان را یادآور شد و افزود: شهید سلیمانی و یارانش در مبارزه با داعش، برای مردم ایران، منطقه و حتی اروپا و جهان خلق امنیت کردند.

امام جمعه موقت تهران، اهمیت تامین نظام تامین مالی در کنار نظام دفاعی را برای حکمرانی همراه با اقتدار عنوان کرد و گفت: بدون منابع مالی پایدار و مطمئن و دستیابی به قله‌های امنیت نمی‌توان راه را برای حرکت جامعه به سوی سعادت هموار کرد.

وی افزود: در خطبه‌های گذشته اشاره کردم که عهدنامه مالک اشتر را عالم‌های برجسته نقل کرده‌اند و عالم برجسته اهل سنت نیز در کتاب جواهر العلم آورده است؛ مهم‌ترین، اصیل‌ترین و کهن‌ترین سند از پیشوایان معصوم دین در حوزه حکمرانی است.

ابوترابی خاطرنشان کرد: این منشور تبیین‌کننده مبانی نظری و عملی نظام سیاسی و عقلانیت اسلامی است. حضرت علی (ع) در مقام تولید فکر و اندیشه در حوزه حکمرانی با هویت دینی، نگاه مالک اشتر و یکایک حاکمان و حکمرانان را در تاریخ سیاسی جامعه بشری و ارکان چهارگانه کلیدی برای یک حکمرانی شایسته معطوف داشته است.

۲ اصل مهم حکمرانی؛ تامین مالی و نظام دفاع
ابوترابی فرد در خطبه اول نماز جمعه امروز تهران گفت: یک نظام تامین مالی و دیگری نظام دفاعی که ۲ ابزار مهم برای حکمرانی همراه با اقتدار، خلق امنیت بدون منابع مالی پایدار و مطمئن و دستیابی به قله‌های امنیت نمی‌توان راه را برای حرکت جامعه به سوی سعادت هموار کرد.

ابوترابی فرد افزود: باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد و منابع مطمئن را در اختیار داشت. این ۲ اصل در همه سطوح مدیریتی لازم است. ما در محیط خانه نیز باید برای تامین منابع مالی مطمئن قدم برداریم و این منابع را درست هزینه کنیم.

خطیب نمازجمعه تهران تاکید کرد: باید تهدیدهایی که متوجه نهاد خانواده است را شناسایی کنیم و با آن‌ها برخورد مناسب کنیم. مدیران کشور و تمام آحاد جامعه باید به این ۲ اصل توجه کرد که منابع مالی مطمئن، پایدار، مشروع و فهم و رصد تهدیدها و تبدیل آن‌ها به فرصت و خلق امنیت این ۲ اصل در حکمرانی برای دستیابی به ۲ گوهر گرانبها است.

ابوترابی فرد تاکید کرد: در نگاه حضرت علی (ع) در پرتو نظام اسلامی و عقلانیت برآمده از فهم درست، جامعه اسلامی به یک مدرسه تبدیل می‌شود. در پرتو تعلیم و تربیت، راه برای تعالی و تکامل انسان هموار می‌شود. با آزادی‌های مشروع، اخلاق، معنویت بسط عدالت و رفاه عمومی و توزیع عادلانه ثروت، یک جامعه در تراز قرآن شکل خواهد گرفت.

وی با اشاره به مقدمه قانون اساسی در خصوص تحکیم بنیادهای اقتصادی و اصل رفع نیازهای انسان در جریان رشد و تکامل تاکید کرد: نظام تامین مالی و نظام دفاعی بازدارنده باید در کارنامه چهار دهه گذشته مورد تحلیل قرار گیرد. در حوزه نظام دفاعی نیز باید گفت در این عصر تاریک که سیاست‌های امریکا، مزدوران منطقه‌ای او و رژیم صهیونیستی به گسترش ناامنی، هرج و مرج در منطقه و جهان اسلام دامن می‌زنند، نظام اسلامی توانسته‌ است سطح امنیت را در منطقه را به صورت معناداری ارتقا ببخشد و راه را برای خلق قدرت نه برای ملت ایران بلکه برای اسلام هموار کند.

وی افزود: سردار سرافزار اسلام که در آستانه بزرگداشت سالگرد شهادت این شخصیت در تراز قرآن هستیم، برای ملت اسلام، ملت‌های منطقه، تمام دنیا و اروپا در مبازره با داعش و حرکت‌های تروریستی خلق امنیت کرد. اما در حوزه اصلاح نظام تامین مالی باید اذعان کنم که در طول سه دهه گذشته قدم معنادار و قابل قبولی برداشته نشده است.

وی تاکید کرد: با آنکه در طی چهار دهه، نظام اسلامی در حوزه توسعه منابع انسانی، رشد علملی، دستیابی به فناوری‌های نوین و کاهش معنادار فاصله تولید علم با تبدیل دانش به فناوری، خلق امنیت و قدرت دفاعی، ارتقا وحدت ملی و استقلال و عزت ملت ایران و زیرساخت‌های اقتصادی برای توسعه، قدم‌های بلندی برداشته است اما شاخص‌های کلان اقتصادی مانند تورم، رشد اقتصادی، درآمد سرانه، نرخ بیکاری، ضریب جینی یعنی شکاف طبقاتی هرگز در شرایط مناسبی که شایسته ملت ایران است قرار نداد و این ناکارآمدی از نگاه من به ۲ اصل مهم بازمی‌گردد. نخست فقدان نظام مالی صحیح (بودجه‌ریزی مبتنی بر مبانی علمی) و نظام بانکی ناکارآمد.

موهبت نفت به مصیبت نفت تبدیل شد
امام جمعه موقت تهران در ادامه خاطرنشان کرد: به دلیل فقدان برنامه درست و عدم توجه به رهنمود رهبر معظم انقلاب اسلامی که حدود سه دهه قبل فرمودند رابطه نفت و هزینه‌های کشور را قطع کنید، به این سخن مهم، کلیدی و اقتصادساز اعتنا نشد و موهبت نفت به مصیبت نفت تبدیل شد.

ابوترابی فرد افزود: در ادبیات اقتصادی و سیاسی تامین مالی دولت یعنی بودجه، مهم‌ترین سند و کلیدی‌ترین ابزار حکمرانی در جهان است.

وی در خطبه دوم نماز جمعه نیز در سخنانی افزایش دسترسی به فناوری‌های نوین، افزایش اقتدار دفاعی، خلق یک جبهه مقتدر منطقه‌ای، ارتقای سطح امنیت ایران و منطقه و افزایش اقتدار سیاسی ملت بزرگ ایران در دنیای اسلام را از دستاوردهای نظامی اسلامی عنوان کرد و گفت: خلق زیرساخت های بسیار مهم و گران قیمت و با ارزش اقتصادی و تربیت نیروی انسانی متخصص امروز می‌تواند به‌عنوان مهمترین ابزار برای رشد اقتصادی مورد استفاده نظام قرار گیرد.

خطیب نماز جمعه تهران در عین حال گفت: متاسفانه در حوزه شاخص‌های کلان اقتصادی، رشد اقتصادی، خلق ثروت، نرخ تورم و درآمد سرانه شرایط نامناسبی را تجربه می‌کنیم و انصافاً ملت عزیز و به ویژه طبقات متوسط و ضعیف دوران سختی را سپری می کنند.

ابوترابی فرد تصریح کرد: رشد حدود ۵۰ درصد تورم در کنار رشد اقتصادی تقریباً منفی، موقعیت جمهوری اسلامی را از نظر شاخص‌های کلان در وضعیت نامناسبی قرار داد.

وی با بیان اینکه از مهم‌ترین عوامل موثر بر شرایط اقتصادی امروز، نظام بودجه ریزی یعنی سیاست مالی و در کنار آن نظام بانکی و سیاست‌های پولی و ارزی است، افزود: سیاست های پولی و ارزی هم متاثر از نظام بودجه ریزی است. امروز اقتصاد ایران و بودجه کشور با درآمدهای نفتی گره خورده است وسرمایه‌گذاری‌های مستقیم و غیرمستقیم بیشتر از منابع حاصل از درآمدهای نفتی تامین می شود.

امام جمعه موقت تهران خاطرنشان کرد: پیوند اقتصاد ملی با نفت و قرار گرفتن این منابع عظیم در دست دولتمردان موجب شده است بخش اصلی اقتصاد و بنگاه های بزرگ و سرمایه‌بر یا تحت مالکیت دولت قرار گیرند یا دولت نقش مستقیم در مدیریت آنها داشته باشد و این اقتصاد دولتی به شدت راه را برای خلق ثروت ناهموار کرده است.

ابوترابی فرد، نفتی بودن اقتصاد را زمینه ساز گسترش فساد ارزیابی کرد و گفت: امروز سیاست‌های مالی در نظام بانکی کشور سلطه یافته است و سیاست‌های بانک مرکزی در راستای سیاست های مالی تعریف می شود و در نتیجه شاهد کاهش ارز پول ملی هستیم.

وی افزود: بانک مرکزی نباید صندوق دولت برای تامین نیازهای مالی باشد و نتیجه چنین سیاستی، رشد تورمی است که شما شاهد آن هستید؛ تورمی که نقش ویرانگری در اقتصاد ملی ایفا می کند.

امام جمعه موقت تهران گفت: تورم موجب بی ثباتی در اقتصاد، کاهش ارزش پول ملی، انتقال ثروت از جیب طبقات ضعیف و متوسط به جیب صاحبان ثروت و رکود اقتصاد ملی می شود. رابطه بین تورم و رشد اقتصادی معکوس است. هرگاه رشد تورم مثبت است رشد اقتصادی کشور منفی است. تورم موجب رشد فقر و ناهنجاری‌های فرهنگی و افزایش شکاف طبقاتی و خداحافظی با عدالت اجتماعی می شود.

ابوترابی فرد با بیان اینکه امروز عموم کشورها از بلیه تورم فاصله گرفته اند، خاطرنشان کرد: ما در این حوزه، هنوز پیشگام هستیم. یکی از مهم ترین قدم ها برای مدیریت تورم و فراهم آوردن زمینه رشد اقتصاد ملی، اصلاح نظام بودجه ریزی است.

وی خاطرنشان کرد: رییس جمهوری محترم در بخشنامه‌ای که در آستانه تدوین بودجه ۱۴۰۱ برای مدیران کشور و مسئولان اداره دستگاه اجرایی ارسال کردند بر دو مهم تاکید کردند که یکی از آنها به صفر رساندن کسری بودجه ۱۴۰۱ و دوم فراهم آوردن رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۱ است.

امام جمعه موقت تهران گفت: در بودجه ارائه شده، قدم های مثبتی برداشته شده است. به چند نمونه از این گام های مثبتی که برداشته شده اشاره می کنم. نخست تشکیل صندوق پیشرفت و توسعه در تمامی استان‌ها با تخصیص حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از منابع تبصره ۱۴ و بعضی از ردیف های دیگر و دیگری اختصاص ۲۰ درصد از منابع حوزه توازن و هدایت درآمدهای مالیاتی مازد در استان ها به این صندوق است.

ابوترابی فرد خاطرنشان کرد: صندوق پیشرفت و توسعه می تواند گامی در مسیر رشد اقتصادی باشد و افزایش اختیارات استانداران کشور می تواند استاندار را به یک مدیر فعال اقتصادی تبدیل کند. هرچند امکان دارد در صورت عدم انطباق و نظارت درست و عدم هدایت منابع به سوی بخش‌های واقعی اقتصاد، همین موضوع هم خود نقش مخربی را در اقتصاد ملی ایفا کند.

وی با بیان اینکه گام دوم بحث هدایت منابع حاصل از حذف ارز ترجیحی است، افزود: این کار انصافاً اقدام شجاعانه ای است. تردید ندارم اگر اراده و عزم رییس جمهوری محترم نبود شکل نمی‌گرفت. موانع پیش روی فراوان است و می‌تواند آثار تورمی با خود به همراه داشته باشد اما در عین حال، این اقدام می تواند زمینه حرکت اقتصاد ملی به سوی رشد و کاهش تورم را فراهم کرد. هدایت حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان منابع حاصل از حذف ارز ترجیحی برای پرداخت مستقیم به اقشار و گروه هایی که در معرض آسیب قرار دارند اقدام ارزشمندی است.

خطیب جمعه تهران گفت: اقدام دیگری که در بودجه ۱۴۰۱ باید به عنوان یک تحول به آن نگاه کرد بحث حذف ردیف ها و قرار گرفتن منابع در اختیار وزیران و رئیس دستگاه های اجرایی است. اعطای اختیار برای جابه‌جایی حدود ۳۰ درصد از این منابع به سمت طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و طرح‌های عمرانی که به دلیلی از اهمیت برخوردارند و یا در آستانه اتمام قرار دارند اگر با هدایت و نظارت شخص ریاست جمهوری، معاون محترم اول و ریاست سازمان برنامه و بودجه این مسیر حرکت هموار و عاقلانه و عالمانه مدیریت شود می‌تواند راه را برای کاهش هزینه‌های کشور هموار کند.

ابوترابی فرد، ضرورت تحول در نظام بودجه‌ریزی کشور، اصلاح ساختار بودجه، کاهش هزینه‌های اداره کشور و قطع وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی، هدایت درآمدهای حاصل از فروش نفت به صندوق توسعه ملی را مورد تاکید مقام معظم رهبری عنوان کرد و افزود: از برادران و خواهران در نهاد قانونگذاری می خواهم در تحقق اهداف بلند نظام و سیاست‌های کلی ابلاغی، کاهش هزینه های جاری و کوچک کردن حجم دولت، با دستگاه اجرایی همکاری کنند.

وی گفت: البته در نهاد قانونگذاری، این اکثریت آرا است که مسیر را تعیین می‌کند اگر دهها نماینده از این نظریه دفاع کنند اما اکثریت به آن رأی ندهند رأی نمی‌آورد. در تمام سال های حضور در مجلس، یک قدم برای افزایش هزینه‌های جاری بر نداشتم در هر موقعیتی برای کاهش هزینه‌های جاری و کاهش تورم تلاش کردم و در این راه از همه ظرفیت‌ها استفاده کردم اما بدانید اکثریت آرا است که خروجی را در مجلس شورای اسلامی تعریف می کند. از وزیر و مسئول دستگاه اجرایی می‌توان سوال کرد اما در نهاد قانونگذاری، رای اکثریت، مسیر راه را تعیین می کند.

امام جمعه موقت تهران گفت: همکاران عزیز در مجلس بدانند هر قدمی برای افزایش هزینه‌های جاری بردارند ضرر آن در درجه اول به کسانی می رسد که زندگی آنها با حقوق و دستمزد رقم خورده است و بعد به سایر اقشار آسیب می زند زیرا اگر منابع هزینه‌ها تامین نشود موجب افزایش بدهی دولت، رشد نقدینگی، ارتقای پایه پولی و در نتیجه، بدون تردید موجب رشد تورم می‌شود.

ابوترابی فرد خطاب به رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: اگر بخواهیم در مورد شاخص های کلان بودجه و ارائه تصویر از بهبود این شاخص ها صحبت کنیم باید عملکرد بودجه ۱۴۰۰ را با لایحه بودجه مقایسه کنیم. عدد و ارقام لایحه که تورم ایجاد نمی‌کنند و عملکرد اقتصاد، تورم را تعیین می کند.

وی افزود: متاسفانه در گزارش ها، عدد و ارقام لایحه بودجه ۱۴۰۱ با عدد و ارقام در لایحه بودجه ۱۴۰۰ مقایسه می‌شود و این یک خطای راهبردی و استراتژیک است و این موضوع مسیر را منحرف می‌کند. باید ارقام لایحه ۱۴۰۱ را با عملکرد بودجه ۱۴۰۱ مقایسه کرد.

خطیب نمازجمعه تهران گفت: خوشبختانه دولت محترم عدد عملکرد بودجه را کاهش داده است. در حوزه مصارف عمومی، هزینه‌های مصوب قانون سال ۱۴۰۰، ۹۱۹ هزار میلیارد تومان است که عدد درشتی در مقایسه با عملکرد بودجه سال ۱۳۹۹ است. پیش‌بینی عملکرد از نظر مرکز پژوهش‌های مجلس که یک نهاد علمی است ۶۵۴ هزار میلیارد تومان است.

ابوترابی فرد با بیان اینکه جمع مصارف عمومی به معنای تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و تملک دارایی های مالی است، گفت: جمع مصارف، پیش‌بینی عملکرد ۸۱۷ هزار میلیارد تومانی است. این در حالی است که در بودجه سال ۱۴۰۱، مصارف عمومی دولت ۱۳۷۲ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. این رشد، رشد بسیار بالایی و تقریبا حدود ۶۸ درصد و به معنای افزایش مصارف است. آنچه که مشخص است، رشد هزینه‌های کشور است و در بعضی از حوزه ها، این رشد ویرانگرتر است.

وی تصریح کرد: در حوزه منابع و مصارف عمومی درآمدها در بودجه سال ۱۴۰۰، درآمدها ۴۴۸ هزار میلیارد تومان در سطح اول و ۴۵۵هزار میلیارد تومان در سطح دوم پیش بینی شده است. اما در حوزه عملکرد که این دولت تمام توان خود را به کار گرفته است، پیش‌بینی عملکرد ۳۹۹ هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که منابع در بودجه سال ۱۴۰۱ ، ۶۶۴ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
خطیب جمعه تهران تصریح کرد: اگر این منابع را با هزینه ها مقایسه کنیم شکاف درآمد و هزینه از عدد ۳۰۱ هزار میلیارد تومان که نسبت به ۴۶۴ هزار میلیاردتومان لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ رشدش منفی است و نسبت به علمکرد تغییر معناداری دارد.

ابوترابی فرد گفت: خواهشم این است که با اراده ای که رئیس جمهوری محترم دارند کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمدها را به طور جدی مطالبه کنند و مجلس محترم بداند کوچک‌ترین قدم برای افزایش هزینه ها راه را برای مشکلات جدی هموار می‌کند.

وی افزود: اگر مجلس محترم بتوانند برای کاهش هزینه‌ها هم کنند قطعاً دولت محترم استقبال می‌کند و امیدوارم که انشاالله این نگاه عملیاتی شود. راه دشوار و بسیار سخت است اما انتظارات و توقعات زیاد است.

امام جمعه موقت تهران گفت: نهم دی ماه، جمهوری اسلامی در موقعیت دیگری از قدرت قرار گرفت و درست زمانی که دشمن فکر می‌کرد نقشه‌هایش عملیاتی می‌شود، آگاهی، عزم، اراده و موقعیت شناسی ملت ایران و حضور مردم بزرگوار، شریف و فهیم استان تهران در راهپیمایی عظیم و خودجوش نهم دی که برآمده از اراده ملت ایران بود تمامی دسیسه های دشمن را خنثی کرد.

ابوترابی فرد با بیان اینکه این عزم، اراده و بصیرت مهمترین پشتوانه نظام اسلامی در تنگناهاست، افزود: مردم عزیز به دلیل نامناسب بودن شاخص‌های کلان اقتصادی، تجربه سختی را پشت سر گذاشتند اما ظرفیتی که نظام اسلامی در حوزه‌های اقتصادی خلق کرده و اراده ای که امروز در دستگاه اجرایی کشور وجود دارد در کنار ایفای نقش جامعه علمی و سیاست‌های الهام‌بخشرهبر معظم انقلاب در این خصوص راهگشاست.

وی گفت: ظرفیت‌های امروز ایران استثنایی است و اگر از این ظرفیت‌ها درست استفاده شود و صادقانه با مردم سخن بگوییم و آثار مخرب افزایش هزینه‌های جاری را درست تبیین کنیم، می توانیم با همراهی و مشارکت مردم، مسیر را در راه اصلاح این شاخص ها هدایت کنیم.

امام جمعه موقت تهران در پایان سخنان خود، شهادت سفیر ایران در یمن را تسلیت گفت و افزود: شهید حسن ایری سفیری مجاهد و کارآمد در نظام جمهوری اسلامی بود و شهادت وی را به ملت عظیم، دستگاه دیپلماسی کشور و خانواده معظم شهید تسلیت عرض می کنم و برای آن شهید علو درجات از خداوند مسالت دارم.