باید رتبه‌بندی معلمان را به هر طریق اجرا کنیم

مسعود فیاضی در جلسه علنی امروز (سه‌شنبه، ۲۵ آبان ماه) مجلس شورای اسلامی در تشریح برنامه‌های خود گفت: قطعاً تنها دغدغه کنونی در این حوزه ارتقاء آموزش و پرورش است که ۴۰ درصد دولت را به خود اختصاص داده و قریب به ۵۰ میلیون نفر از جمعیت کشور با آن ارتباط دارند.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش افزود: بنده در مرکز پژوهش‌های مجلس نیز فعالیت داشتم، شأن نمایندگی را می‌شناختم و با مشکلات حوزه انتخابیه آشنا بودم بنابراین به هیچ وجه آنها را نادیده نمی‌گیرم و در مقابل تصمیم مجلس خاضع هستم.

وی با اشاره به نکاتی پیرامون آموزش و پرورش تصریح کرد: آموزش و پرورش در هر کشور آیینه تمام‌نمای آینده آن کشور است کما اینکه اندیشمندان معتقدند اگر می‌خواهید آینده نه چندان دور کشوری را ببینید به آموزش و پرورش امروز آن نگاه کنید ضمن آن که ما نباید به این دستگاه به عنوان هزینه‌ای نگاه کنیم چرا که هر اتفاقی در آن می‌افتد سرمایه گذاری است.

فیاضی یادآور شد: انقلاب اسلامی ایران ماهیتی ایدئولوژیک و عقیدتی داشت بنابراین نیرو، تفکر و اندیشه در قلب آن قرار دارد ضمن اینکه وزارت آموزش وپرورش محوری‌ترین دستگاه برای هر اتفاقی است که در کشور می‌افتد و باید در مسیر تحول کشور نقش ویژه‌ای ایفا کند.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: این دستگاه باید نیروی انسانی زبده برای تمام دستگاه‌ها پرورش دهد کما اینکه در اول انقلاب شاهد بودیم وقتی دستگاه‌های حاکمیتی در حال شکل‌گیری بودن این معلمان بودند که مأمور شدند تا ساختار و سازه سایر دستگاه‌ها را بنا کنند، از سوی دیگر در دفاع مقدس ۳۶ هزار دانش آموز شهید و ۵ هزار معلم شهید داشتیم و بعد از گذشت ۴۰ سال از انقلاب نیز شهید علی لندی و شهید حججی حاصل پرورش همین نظام تعلیم و تربیت هستند بنابراین باید این دستگاه را پاس داشت.

وی افزود: نکته مهم این است که وزارت آموزش و پرورش از جایگاه والایی برخوردار بوده و معلمان قلب این رآکتور مهم هستند که نیروساز و انسان‌ساز است و معلم نیز یعنی تفکر، اندیشه، خلاقیت و ابتکار که وقتی درگیر معیشت باشد نمی‌توان این پتانسیل‌ها را به فعلیت رساند بنابراین باید رتبه‌بندی معلمان را فارغ از اینکه به آن به عنوان مشکل هزینه‌ای نگاه کنیم به هر طریق اجرا کنیم.

فیاضی تصریح کرد: بودجه آموزش و پرورش در سال گذشته ۱۳.۴ کل بودجه کشور بوده است که متأسفانه امسال ۸.۸ شده است یعنی در یک سال با ۴.۶ کسری بودجه مواجه بودیم در حالی که در کشورهای توسعه یافته هیچ‌گاه سهم این وزارتخانه نسبت به بودجه کل کشور از ۲۰ درصد کاهش پیدا نکرده است بنابراین همین کسری بودجه باعث شده که رتبه‌بندی معلمان اجرا نشود ضمن اینکه رتبه‌بندی معلمان مربوط به گذشته بوده کما اینکه در سال ۹۰ در سند تحول بنیادین و در سال ۹۹ در سیاست‌های کلی ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب و در سال ۹۵ در قانون برنامه پنجم توسعه به آن تأکید شده بود.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در ادامه افزود: رتبه بندی، قانون امروز و دیروز نیست و در سال ۱۳۹۰ در سند تحول مورد اشاره قرار گرفت و در سال ۱۳۹۹ در سیاست های ابلاغی رهبر معظم انقلاب اسلامی و در برنامه پنجم توسعه نیز به آن توجه شده، اما به آن نپرداختیم. با توجه به اینکه این موضوع در برنامه آمده است، باید در بودجه های سنواتی دیده می شد، لذا جدیتی لازم است تا مسئله حل شود.

وی افزود: معلم نباید دغدغه معیشت داشته باشد، اگر معلم قرار است با دانش آموزان وقت بگذراند و روی روش و منش آنها کار کند، نباید دغدغه معیشت خانواده را داشته باشد. همانطور که رئیس جمهور در اظهارات خود گفت این مسئله یک بار برای همیشه باید حل شود. معلم چنین جایگاهی باید داشته باشد، اما آیا به لحاظ فرهنگی در جامعه ما از چنین منزلتی برخوردار است. معلمی شریف ترین شغل است، اما آیا دانش آموزان نخبه علاقمند به این شغل هستند؟ بنابراین به فرهنگ سازی نیاز داریم، چرا که در جامعه و در فضای حاکمیتی این نکته مورد توجه نیست.

فیاضی تصریح کرد: کارکنان آموزش و پرورش که ۴۰ درصد کل دولت را به خود اختصاص داده اند، تنها بخشی از بدنه دولت هستند که فیش حقوقی آنها از حکم کارگزینی شان کمتر است. اگر این نگاه به دانشگاه فرهنگیان وجود داشت، این دانشگاه دست چندم نبود. اگر دانشگاه فرهنگیان قرار است معلم پرورش دهد و پیشران تولید سرمایه اجتماعی باشد، باید از بودجه کافی و قابل توجهی برخوردار باشد. بودجه دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی کمتر از ۴۰ درصد دانشگاه تهران است. دانشگاه تهران یکی از دانشگاه های مهم است که رسالت خود را دارد، اما دانشگاه فرهنگیان با ۹۸ پردیس و مرکز بزرگترین دانشگاه دولتی است، اما به لحاظ بودجه ضعیف است.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در ادامه اظهار کرد: دانشگاه فرهنگیان به لحاظ هیات علمی هیچ تناسبی با رسالتش ندارد. این دانشگاه با جمعیت ۸۰ هزار دانشجو از ۵۰۰ نفر در هیات علمی برخوردار است که لذا نسبت استاد به دانشجو ۸۰ به ۱ است و نمی توان انتظار اتفاق خاصی از این دانشگاه داشت. آینده کشور در دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی رقم می خورد، بنابراین نیاز به عزم ملی است تا سهمیه دانشجویی از ۲۰ هزار به ۵۰ هزار دانشجو برسد و همه باید برای حل این مسئله کمک کنند.

فیاضی با بیان اینکه مدیری تحولگرا هستم و نقشه راهم سند تحول بنیادین است، گفت: آموزش در کنار پرورش و در عرض یکدیگر هستند، پرورش فدای آموزش نمی شود. موظف به اجرای سند تحول بنیادین هستم و مجلس سالانه و براساس ماده ۲۳۵ آیین نامه داخلی باید از من توضیح و گزارش بخواهد. در برنامه پیشنهادی درباره موضوعاتی که ارائه شده، اقدام عملی قابل سنجش انجام گرفته و جلسات کارشناسی متعددی با متخصصان برگزار شده، همچنین در مرکز پژوهش های مجلس گزارش سیاستی درباره آموزش و پرورش منتشر کردم، لذا برنامه هایی که ارائه شده حاصل کار کارشناسی است که موظف به اجرای آن خواهم بود.

وی یادآور شد: آموزش و پرورش و دولت سیزدهم اولین دولتی است که در گام دوم انقلاب تشکیل شده، بنابراین در همه عرصه ها باید نگاه ۴۰ ساله داشته باشد. ناراحتی شما از دولت بحق است و درخصوص آن صحبت خواهم کرد. ما در مورد نظام تعلیم و تربیتی حرف می زنیم که در مقیاس وسیع باید به آن نگاه کرد، وزارتخانه ای که با ۶۰ میلیون جمعیت مطرح است.

فیاضی تصریح کرد: ما در شرایط کرونایی به سر می بریم و کلاس های درس ۲۲ ماه است که تشکیل نشده است، دانش آموز از نعمت حضور معلم بی بهره است و در برخی مناطق به دلیل عدم زیرساخت ها مشکل داریم، دانش آموزان هر روز ۵ هزار قدم کمتر برمی دارند و این موجب شده تا دانش آموزان سه درصد چاقتر شوند و به لحاظ جسمی و روحی آسیب ببینند.

وی تاکید کرد: آموزش و پرورش مسئله فوری و اولویت داری دارد که اگر آنها تحقق نیابد، سایر مسائل اجرا نخواهد شد؛ نخست رتبه‌بندی معلمان است که مطالبه جدی، عادلانه و بحق فرهنگیان است، این اولویت عادلانه به ایجاد تناسب منطقی و معقول و عدالت در پرداخت و تخصص می‌شود.

فیاضی با بیان اینکه معلمان جزو نظام کلان آموزشی هستند و می‌توانند به کیفیت آموزش کمک کنند، ادامه داد: براساس این طرح اگر مهارت و تخصص معلمان احراز شود، آنها ارتقاء می‌یابند البته من تابع قانون و مجری آن هستم و هر تصمیمی که مجلس در این زمینه اخذ کند بنده مکلف به اجرای آن هستم و پس از تصویب سریعاً اقدامات لازم را برای اجرای آن انجام می‌دهم.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش دومین بحران وزارت آموزش و پرورش را کمبود نیروی انسانی دانست و ادامه داد: در حال حاضر حدود ۱۸۰ هزار معلم کم داریم و این عدد هر ساله ۱۰ هزار نفر نیز افزوده می‌شود چرا که ورودی دانشگاه فرهنگیان سالانه ۲۰ هزار نفر بوده اما تعداد فرهنگیانی که هر سال بازنشسته می‌شوند حدود ۳۰ هزار نفر است.

وی تقویت دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی را راهکار بلندمدت برای جبران کمبود معلم برشمرد و افزود: استفاده از حق‌التدریسی ها و خرید خدمت‌ها راهکار کوتاه مدت جبران این کمبود است، در حال حاضر ۱۱۳ هزار نفر حق‌التدریس، ۳۷ هزار نفر بازنشسته، ۴۷ هزار نفر خرید خدمات و همچنین تعدادی سرباز معلم برای این موضوع به کار گرفته شده است.

فیاضی ادامه داد: ما می‌توانیم از ظرفیت علمی وزارت آموزش و پرورش یعنی معلمان در قالب حق التدریس استفاده کنیم اما این امر در گرو تخصیص اعتبارات مربوط به حق‌التدریسی‌ها در پایان هر ماه است که تحقق آن به همراهی خزانه و سازمان برنامه و بودجه نیاز دارد.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با طرح این پرسش که چرا پرداخت معلمان حق‌التدریس چندین ماه به تأخیر می‌افتد، ادامه داد: پرداخت به موقع آن موجب ایجاد انگیزه برای معلمان می‌شود. اعتبارات حق‌التدریس باید مانند اضافه کاری در هر ماه پرداخت شود.

وی با بیان اینکه ۲۲ ماه کلاس حضوری نداشتیم، تصریح کرد: معلمان در این شرایط بیش از کلاس حضوری اذیت شدند و خانواده‌ها نیز با مشکلاتی روبرو شدند.

فیاضی گفت: اگر ردیف بودجه در نظر گرفته برای حق‌التدریسی‌ها هر ماه پرداخت شود در کوتاه ‌مدت می‌توان مشکل کمبود معلم در آموزش و پرورش را برطرف کرد.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با اشراه به ضرورت پرداخت معوقات فرهنگیان تصریح کرد: چرا در سایر نهادها و سازمان‌ها افراد پس از ۲۰ روز از بازنشستگی‌شان می‌گذرد پاداش پایان خدمت خود را دریافت می‌کنند اما معلمان باید چندین ماه در انتظار دریافت آن بمانند، این ظلم به معلم است.

وی با اشاره به برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش درباره مطالبات مربوط به استخدام‌ها گفت: زمانی که به عنوان معاون آموزش در مرکز پژوهش‌های مجلس بودم با کمیسیون آموزش و تحقیقات طرحی درباره ساماندهی نیروی انسانی تدوین شد.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با اشاره به ضرورت ساماندهی صندوق ذخیره فرهنگیان ادامه داد: فرهنگیان باید در طول دوران خدمت خود از رفاهیات برخوردار شوند، با توجه به اینکه صندوق ذخیره فرهنگیان، ۴ هلدینگ بزرگ و ۵۵ شرکت دارد می‌تواند خدمات رفاهی فرهنگیان را تأمین کند.

وی با بیان اینکه ۹۶.۵ درصد بودجه آموزش و پرورش صرف حقوق پرسنل می‌شود که برای موضوع رفاه آنها اعتباری باقی نمی‌ماند، تصریح کرد: صندوق ذخیره فرهنگیان می‌تواند رفاهیات آنها را پوشش دهد.

فیاضی با بیان اینکه در سال گذشته ۹۸۰ هزار بازمانده از تحصیل داشتیم که بیشتر آن در مناطق محروم بود، ادامه داد: در مناطق محروم ۴ هزار مدرسه سنگی و ۵۰۰ مدرسه کپری وجود دارد، از سوی دیگر ۷ درصد کل مدارس کشور به بازسازی نیاز دارد.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در تشریح راهکار ساماندهی مشکلات آموزشی مناطق محروم توضیح داد: از آنجا که این مشکلات در تمام مقاطع تحصیلی از جمله پیش‌دبستانی، ابتدایی، دوره متوسط اول و دوم و در حوزه‌های مختلف مانند محتوا و کمک درسی وجود دارد، نمی‌توان یک معاونت تشکیل داد. برنامه دارم که قرارگاه محرومیت زدایی ایجاد کرده و دستیار ویژه منصوب کنم تا این دستیار در شورای معاونان حضور یابد و مطالب را اداره کند.

امکان تهاتر املاک وزارت آموزش و پرورش برای تهیه فضای آموزشی مناسب

فیاضی در ادامه با تأکید بر ایجاد اقتصاد پایدار برای آموزش و پرورش، گفت: اقتصاد در این وزارتخانه باید به فعلیت برسد تا به پایداری برسیم. این وزارتخانه بعد از وزارت جهاد کشاورزی بیشترین املاک را دارد که حدود ۱۰۰ هزار و ۵۶۶ ملک است که در خیابان اصلی بوده و کارایی زیادی ندارد اما برای حوزه تجارت بسیار مناسب است که با تهاتر می توان فضای آموزشی مناسبی را به جای آن تهیه کرد که کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با آن موافق بود همچنین برای استفاده از منابع صندوق ذخیره ارزی، نیازمند ایجاد معاونت اقتصادی در این وزارتخانه هستیم.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در ادامه با تأکید بر اینکه در موضوعات تحولی، نوک پیکان باید به سمت ارتقای آموزش و تحول آن باشد، عنوان کرد: ما برای این موضوع ۱۰ راهبرد را در نظر گرفته ایم که موضوع نخست آن تمرکززدایی است به نحوی که باید استان ها را که در این حوزه بسیار توانمند هستند، ببینیم و باید اجازه دهیم استان خود را اداره کند و نباید نگاه از بالا به پایین باشد بلکه باید از پایین به بالا باشد.

وی در ادامه با اشاره به ضرورت ایجاد تحول در کلاس درس، بیان داشت: این تحول نیاز به یک شبکه دارد تا مدیریت انجام شود لذا باید شبکه ای از معلمان متخصص، خلاق و جوان ایجاد شده و به آنها تفویض اختیار شود.

فیاضی ادامه داد: استفاده از فناوری اطلاعات و آموزش مجازی نیز بسیار مهم است و باید هدایت درسی به این سمت باشد همچنین اصلاح ساختار نیاز به اجرای سند تحول دارد که در سال ۹۰ به تصویب رسیده ولی هنوز زیرساخت های قانونی آن تهیه نشده است و همچنان بر اساس قانون سال ۵۴ اداره می شویم که با این شیوه تحول نخواهیم داشت پس باید فرایندها بروز شود.

۷ سال در مدرسه دولتی تدریس آموزشی و پرورشی داشته‌ام

این وزیر پیشنهادی کابینه سیزدهم در ادامه به پاسخگویی نسبت به برخی سوالات نمایندگان پرداخت و درباره عدم فعالیت وی در مدرسه عنوان کرد: من ۷ سال در مدرسه تدریس کرده ام و برای اینکه گفتند در مدرسه دولتی نبوده ام باید بگویم در مدرسه ملاصدرای منطقه ۷ که پدرم آن را مدیریت می کرد حضور داشتم و تدریس کرده ام.

وی اضافه کرد: آموزش و پرورش نیاز به مواردی دارد که از مهم ترین آنها آموزش مجازی، تجهیز زیرساخت عمرانی و اقتضائات دانشگاه فرهنگیان است. همچنین فرایند چاپ و توزیع باید شناسایی شود و باید دید کلان به سیاست پژوهی داشت و تصمیمات را بر این اساس گرفت و سلیقه ای عمل نکرد.

فیاضی در ادامه با اشاره به ۴ سال فعالیت در حوزه آموزش و ۳ سال فعالیت در حوزه پرورش، گفت: بنده به اجزای بسته یادگیری واقف هستم و در این حوزه فعالیت کرده ام همچنین برای تهیه هر محصولی که بتواند به تقویت آموزش و پرورش بیانجامد آمادگی داشته و توجه کرده ام تا این موضوع تقویت شود.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش افزود: در زمینه تهیه زیرساخت ها و مباحث فنی باید اعلام کنم که در رشته مهندسی عمران از دانشگاه تهران فعالیت کرده ام و در حال حاضر نیز عضو رسمی سازمان نظام مهندسی کشور هستم و بر ۴۰ ساختمان در تهران نظارت داشته‌ام.

وی با اشاره به اینکه عضو هیات علمی بوده و آیین نامه ارتقا را می فهمم، ادامه داد: ۳ سال و نیم مدیرعامل کانون اندیشه جوان بودم که مرجعیت فکری برای تشکل‌های دانشگاهی را پیگیری می‌کرد و بسیار با بدنه دانشجویی همکاری داشتم و در حوزه ستاد نیز ۳ سال و نیم مدیرکل یکی از معاونت های وزارتخانه آموزش و پرورش بوده‌ام.

فیاضی با بیان اینکه سابقه عضویت در هیات مدیره شرکت افست به عنوان چاپ کننده کتب درسی مقاطع دبستان و متوسطه اول را در کارنامه دارم، افزود: با فرآیند چاپ و نشر کتب درسی به خوبی آشنا هستم. توفیق داشته ام در مرکز پژوهش های مجلس فعالیت کنم، از این جهت کاملا با حوزه سیاست پذیری آشنایی دارم.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش دولت سیزدهم با تاکید بر اینکه اعلام شده که به افرادی قول داده ام که پس از حضور در وزارت آموزش و پرورش آنها را در پست هایی به خدمت بگیرم! عنوان کرد: بنده به احدی قولی نداده ام، تنها قول من این بوده است که کلاس تمامی دانش آموزان را معلم دار کنم. قائل به شایسته سالاری هستم، نظام انتصابات را طراحی می کنیم، در هر استان باید شایسته‌ها انتخاب شوند، به هیچ وجه بحث فردی، گروهی و خانوادگی نخواهیم داشت.

وی با اشاره به اینکه حداقل دو اتاق فکر تشکیل می‌دهیم که ادغام آنها با یکدیگر منجر به شکل گیری اتفاقات خوبی می‌شود، ادامه داد: از تجربه مدیریتی تمام وزرای آموزش و پرورش سابق استفاده می‌کنم. اتاق فکری متشکل از صاحب نظران تئوریک، فضای تعلیم و تربیت رسمی تشکیل می‌شود.

وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش دولت سیزدهم ضمن اشاره به مطالب مطرح شده درخصوص مدرک تحصیلی خود گفت: کمیسیونی در وزارت علوم وجود دارد به نام کمیسیون نخبگان بدون مدرک، در شورای عالی انقلاب فرهنگی قانونی در سال ۱۳۸۱ تصویب شده که براساس آن ضوابط کلی ارزشیابی صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک دانشگاهی تعیین می شود. در این قانون آمده است که دانشمندان، محققان و متخصصان رشته های زبان و ادبیات، هنر و معماری ، علوم انسانی و معارف اسلامی که در میان اهل فن به عنوان صاحب نظر شهرت دارند و یا صاحب آثار، تحقیقات و تالیفاتی باشند و همچنین فضلای حوزه های علمیه که سطوح عالی را گذرانده باشند، می‌توانند حسب شرایط و مقررات مندرج در دستورالعمل بررسی صلاحیت علمی خبرگان بدون مدرک در سطح یکی از مراتب مربی یا استادیاری دانشگاهی برای همکاری جهت تدریس یا عضویت در هیات علمی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی انتخاب شوند.

فیاضی با اشاره به اینکه ۲۵ سال طلبگی کردم و آیت الله رشاد به عنوان رئیس حوزه علمیه و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی این شایستگی را در من دیدند که می توانم در کسوت هیات علمی خدمت کنم و من را به کمیسیون نخبگان بدون مدرک معرفی کردند، ادامه داد: در کمیسیون مذکور به عنوان استادیار قبول شدم و مقرر شد دستورالعمل اجرا شود. براساس دستورالعمل باید در دو آزمون جامع قبول و رساله ای را نیز تهیه و تالیف می‌کردم.

وی با تاکید بر اینکه از نمایندگان درخواست دارم با رأی اعتماد خود به من این توفیق را به جریان انقلابی، مبتکر، خلاق و تحول‌گرا این امکان را بدهند تا بتوانیم با نشاط و خلاقیت مضاعفی سند تحول را اجرا کنیم، گفت: از همه معلمان درخواست دارم در این دوره جدید که خلاقیت آنها دیده می‌شود، اینجانب را یاری کنند.