نقش‌آفرینی زنان در دوران دفاع مقدس

حماسه حضور مردان و زنان موجب شد تا رشادت‌های بی‌نظیری در یاد و خاطره ملت ما بماند و ما همیشه بدان مفتخر باشیم. نقش‌آفرینی دلیرانه مردان و زنان، در همه عرصه‌ها، به جا مانده و بدون شک این نقش‌آفرینی چنان با شجاعت، دلیری، خاطرات خوب و خوش رقم خورده است که هنوز می‌توان از آن درس‌ها، پندها و عبرت‌ها گرفت. یکی از بارزترین خصیصه‌های این حماسه، حضور زن ایرانی بود. حضوری ساده، بی‌تکلف، بی‌آلایش، دلسوزانه و توأم با مهر و مهرورزی که در طول هشت سال از خانه ریشه گرفت و در میدان جنگ تجلی یافت.

زن ایرانی در خانه، مأمن صفا و آرامش بود و از هیچ اقدامی برای پیروزی فرزندان، برادران و هموطنانش دریغ نکرد. از خودگذشتگی و روحیه ایثارگونه زن ایرانی از جمله صفاتی است که هنوز هم در نهاد زن ایرانی به چشم می‌خورد.
جنگ هشت ساله با حضور زن ایرانی و فداکار نام و خاطره‌ای خوش از خود به جا گذاشت. مستندات و خاطرات فراوانی از زنان جامعه ما وجود دارند که اگر نبودند، این دوران پر از فراز و نشیب، پر از خاطرات تلخ و شیرین، پر از پیروزی‌ها و ناکامی‌ها، دلیری‌ها و شجاعت‌ها ناکام می‌ماند. زنان جامعه ما با حضور خود، چون همیشه خوش درخشیدند، نقش مثبت و والایی از خود به جا گذاشتند و با حضور پررنگ خود حتی لحظه‌ای پا پس نکشیدند. حضور زن ایرانی مسلمان، شجاع دل، خواه در نقش و مقام مادر، خواه همسر، خواهر و یا حامی و پشتیبان، همیشه دلگرم‌کننده بوده است. مرور این روزها از جنگ تحمیلی هشت ساله، حکایت از روایت‌ها و خاطرات گروهی از زنان و مادرانی است که به عنوان یک مربی و تربیت‌کننده در خانه و در میدان جنگ حضور داشتند و کماکان دارند.
یادمان باشد با پایان گرفتن حماسه جنگ هشت ساله، حضور زنان جامعه ما پایان نیافت و آنان پیش از گذشته احساس حضور کردند و عرصه‌های گوناگون این امر را تاکنون ثابت نموده است.

در حال حاضر جنگی عیان در میان نیست و زنان، هوشیارانه خواهان و تداوم دهنده حضور جدی در میدان اجتماع هستند. آنان به حکم انسانیت، زن بودن و مادر بودن حضور خویش را در عرصه‌هایی چون سیاست، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ ضروری می‌دانند و بار دیگر به نقش‌آفرینی خود افتخار می‌کنند که البته این بار جدی‌تر و فعال‌تر از گذشته. به‌عبارت دیگر، اگر چه جنگ، اولین حماسه جدی حضور زنان پس از انقلاب در میدان بود، اما از آن پس میدان‌های دیگر اجتماع، برای تجلی زنان شناخته و فراهم شده است.
امروز دیگر از جنگ فیزیکی و تن به تن خبری نیست، اما زن ایرانی چون گذشته باور و اعتقاد راسخ و جدی دارد که باید در خانه و خانواده، در مدرسه، در میدان اجتماع و علم پیشقراول باشد، حضور داشته باشد و به نوعی از مرز و بوم و کیانش، از حریم کشورش با دشمن در کارزار جنگ نرم به دفاع بپردازد.

زنان جامعه ما، می‌دانند امروز، آگاهی تنها سلاحی است که باید به آن مجهز بود. او می‌داند، تنها آگاهی و دانستن است که نقش تربیتی و حمایتی او را در محیط و فضای خانه تا میدان اجتماعی پر رنگتر می‌کند. زن آگاه ایرانی می‌داند، حضور فعال و مثبت اوست که موجب می‌شود تا حمایت از اعضای خانواده، تعلیم وتربیت فرزندان، میدان کار و شغل بهتر از گذشته باشد. به عبارت دیگر، اگر دیروز دشمن بعثی به حریم کشور تجاوز نمود و زن ایرانی را به مقاومت و پایداری دعوت کرد و او فرزندان خویش را بدون هیچ منتی رهسپار جنگ کرد، اما امروز نیاز است تا به گونه‌ای دیگر، آماده باشد تا نقش خود را ایفا کند. آگاهی و دانستن، تنها و مهمترین مؤلفه‌ای است که حق زنان امروز ایران است. آگاهی زن ایرانی، می‌تواند تنها سلاحی باشد که بتواند او نقش مثبت و والای خود را در خانه و در میدان نشان دهد. یادمان باشد، زنان توانمند، آگاه و مطلع موجب سرافرازی و پیروزی یک ملت خواهند شد. اگر دیروز زنان جامعه ما «نقشی تربیتی» داشتند، امروز نیز این نقش کماکان پابرجاست و فضای امروزه جامعه ما نسبت به گذشته بسیار به مراتب به نقش تربیتی زنان جامعه نیاز دارد. زن، فطرتاً مربی جامعه است و اگر قرار باشد، ما تربیت را به شکل واقعی ایجاد کنیم، باید از خانه شروع کنیم و در جامعه تجلی آن را شاهد باشیم.

*مدرس دانشگاه و پژوهشگر مسائل اجتماعی

منبع: ایران