آسیب‌شناسی سینمای کودک (۱۰)
رهگذر: مافیای اکران مانع دیده شدن فیلم‌های کودک و انیمیشن می‌شوند
تهران (پانا) - «اشکان رهگذر» عدم بازگشت سرمایه در سینمای کودک را حضور مافیای اکران و بی‌توجهی به زمان درست اکران فیلم کودک عنوان کرد و در وجه دیگر نگاه دهه شصتی فیلم‌سازان کودک و به‌روز نشدن با ذائقه کودکان را آفت دیگر سینمای کودک بیان کرد.
«اشکان رهگذر» در گفت‌وگو با پانا درباره جایگاه انیمیشن در جشنواره کودک گفت: «این جشنواره خوب است اما مشکلش این است که فقط در اصفهان برگزار می‌شود و می‌توانست فراگیرتر هم باشد. اتفاقاً این جشنواره به انیمیشن نگاه خوبی دارد اما مسئله اینجاست که در طول یک سال آن‌قدر انیمیشن نداریم که جشنواره کودک بتواند روی این نوع فیلم خیلی مانور بدهد.»
حمایت از فیلم کودک یعنی رسیدن به یک اکران خوب
وی افزود: «جشنواره کودک حمایت خوبی از انیمیشن دارد اما همه این‌ها باید به یک اکران خوب برسد. متأسفانه عموماً پخش‌کننده‌ها انیمیشن را اکران نمی‌کنند و اگر هم اکرانی باشد سینماداران فقط سانس صبح قرار می‌دهند و همیشه ته لیست است. طبیعی است که در این شرایط انتظاری نیست درحالی‌که برای انیمیشن باید یک سرگروه اکران خالی همیشه وجود داشته باشد.»
سالن‌های کانون به نمایش انیمیشن اختصاص داده شود
اشکان رهگذر، کارگردان و پویانمای ایرانی اظهار کرد: «اکنون ما برای سینمای کودک یک سرگروه فرهنگ داریم با کلی فیلم کودک و نوجوان که انیمیشن هم در کنار همین‌ها تعریف می‌شود. تاجاییکه اطلاع دارم کانون حدود ۴۰ یا ۵۰ سال سالن سینما در کل کشور دارد. اگر مدیریت درستی باشد باید این سالن‌ها به انیمیشن هم اختصاص داده شود یعنی یک سرگروه بسیار قوی به‌دوراز مافیای اکران وجود داشته باشد و در یک مسیر دیگری دست معتمدینی از نهادهای دولتی و نماینده صنف انیمیشن قرار بگیرد و انیمیشن‌های سینمایی به‌صورت متشخص اکران شوند.»
انیمیشن صنعت است و محل امرار معاش هنرمندان
اشکان رهگذر با اشاره به اینکه انیمیشن صنعت است و باید متخصصین این حرفه از طریق آن امرار معاش کنند، اظهار کرد: «جشنواره‌ها هرچقدر هم جایزه بدهند باز اتفاقی نمی‌افتد چون انیمیشن صنعت است و صاحب اثر باید با آن بتواند امرار معاش کند.»
وی افزود: «اکران فیلم کودک یا انیمیشن در زمان‌های تک سانس صبح یا بعدازظهر یا نصف شب قاعدتاً بازگشت سرمایه ندارد. همچنین فیلمی که توسط نهاد دولتی حمایت شود بهتر اجرا می‌گیرد اما فیلمی که مستقل است بها داده نمی‌شود. من در انیمیشن «آخرین داستان» این را تجربه کردم و می‌دیدم انیمیشنی مانند «بنیامین» در کلی سالن اکران می‌شد.»
اکران نادرست فیلم بازگشت سرمایه ندارد
رهگذر درباره بازگشت سرمایه در حوزه سینمای کودک عنوان کرد: «این مسئله برمی‌گردد به اکران نادرست فیلم زیرا وقتی فیلم ساخته می‌شود پخش‌کننده تصورش بر این است که چون فیلم کودک است می‌گذارد برای اکران صبح و صبح هم ما اکران مدارس را داریم و در نهایت خانواده‌ای اگر بخواهد ساعت۶ و۷ بعدازظهر برود و فیلمی را ببیند سانسی ندارد. پس باید فیلم‌های کودک در اکران مدیریت شوند زیرا وقتی در زمان خوب اکران شده‌اند فیلم‌ها فروش رفته است و این به لحاظ تجربی مشخص است. فیلم کودکی که تلویزیون برای آن تیزر پخش کرده است فروش رفته و پول درآورده است.»
«اشکان رهگذر» نویسنده و کارگردان با اشاره به علت فروش نداشتن سینمای کودک گفت: «وقتی هیچ حمایتی از سینمای کودک نیست طبیعی است که فروشی ندارد مگر اینکه تشویق یا سوبسیدی برای آن در نظر بگیریم که اگر اکران شود مثلاً دچار بخشودگی مالیات و غیره می‌شود اما چنین موضوعی وجود ندارد.»
ذائقه کودک تغییر کرده ولی نگاهمان به فیلم‌های دهه۶۰ است
رهگذر اظهار کرد: «این را هم نباید نادیده بگیریم که هر فیلم کودکی هم که ساخته شود فیلم خوبی نیست و در این زمینه هم ضعف‌هایی داریم و گاها فیلم‌های کودک خوبی ساخته نمی‌شود. درگذشته از هر ۱۰فیلمی که داشتیم ۵ فیلم در حوزه کودک و نوجوان بود که در دنیا خواهان دارند اما اکنون دیگر فیلم‌ها به این شکل ساخته نمی‌شود و فیلم‌هایی که ساخته می‌شود ضعیف‌تر هستند و این طبیعی است نه فستیوال‌ها و نه جشنواره‌ها از آن استقبالی نمی‌کنند.»
کارگردان انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» عنوان کرد: «به نظر من این مسیری که درحال حاضر سینمای کودک می‌رود آینده درخشانی ندارد زیرا همچنان نگاه دهه ۶۰ را دنبال می‌کند و دنبال نگاه امیر نادری‌ها و کیارستمی هاست. در صورتیکه این چیزی بود که در جای خودش مهم بود وقتی فیلم‌های مهمی مثل هری پاتر یا آلیس در سرزمین عجایب ساخته می‌شود و مورد استقبال کودک و نوجوان قرار می‌گیرد نشان از تغییر ذائقه کودک و نوجوان است و قاعدتاً باید فیلم‌های جذاب برای بچه‌های امروز ساخته شود. سینمای کودک ما در دهه شصت مانده است و با این سینمای کودک در سبد فرهنگی خانواده‌ها نمی‌توانیم جایی پیدا کنیم.»
لایه بیرونی فیلم سرگرمی است و درون آن جنبه تربیتی دارد
رهگذر در انتها درباره اینکه سینمای کودک باید بیشتر سرگرم‌کننده باشد یا آموزشی عنوان کرد: «هردو مهم است و در تعارض نیستند. سرگرمی بسیار شعارزده است و البته در فیلم‌های کمدی نگاه فیلم‌ساز همین است. بحث تعلیم و تربیتی فیلم هم مهم است اما موضوع تعلیم و تربیت باید در لایه‌های زیرین فیلم مطرح شود و تأثیر بگذارد و بحث سرگرمی باید در لایه‌های بیرونی فیلم خودش را نشان دهد تا اثرگذاری بیشتر داشته باشد و نگاه مخاطب را جذب کند.»
مروری بر دغدغه‌های فیلم‌سازان حوزه کودک
«نادره ترکمانی» فیلم‌ساز دغدغه‌مند حوزه فیلم کودک و نوجوان معتقد است، نهادهای متولی حوزه کودک بودجه دارند اما تکلیفشان با خودشان مشخص نیست و ناهماهنگی میان نهادهای متولی باعث افول سینمای کودک در ایران شده است.
«غلامرضا رمضانی» کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس حوزه کودک و نوجوان نیز معتقد است سیاست‌گذارهایی که در امور صنفی هستند، باید فیلم‌هایی از همه گونه‌های اجتماعی و پلیسی و جنگی و همچنین ژانر کودک و نوجوان داشته باشند و منتظر فروش میلیاردی در حوزه کودک و نوجوان نباشند.
«رهبر قنبری» کارگردان و تهیه‌کننده، سینمای کودک در ایران را مرده خطاب کرد و عنوان کرد که چطور سالن‌های سینمایی که مخصوص پخش فیلم‌های کودک هستند این روزها به فکر پخش فیلم‌های تجاری هستند و از مسئولین درخواست کرد که ۱۲ سالن سینمایی فیلم‌های کودک را بازگردانند.
«اسماعیل براری» کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران از حال بد فیلم‌سازی در حوزه کودک، علی‌رغم مشخص بودن راهکارهای حل مشکلات آن سخن گفت و عنوان کرد که چرخه سینمای کودک متوقف‌شده است و تنها از لاشه آن پرچمی ساخته‌شده تا از آن شیر نفت کذایی بودجه‌ای گرفته شود.
«مسعود کرامتی» عضو سابق شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک و نوجوان معتقد است سینمای کودک مرده و فقط استخوان‌هایش مانده است و این موضوع فقط برای همین مصاحبه‌هایی است که گاه‌گاهی انجام می‌شود. در نهایت شوراهایی که گاه‌گاهی تشکیل می‌شود و دورهم گپی می‌زنند و چایی می‌خورند.
«مجید مجیدی» از فیلم‌سازان مطرحی است که در تمامی آثارش دغدغه مسائل کودکان و نوجوانان را دارد. مجیدی درباره افول سینمای کودک و نبود انگیزه فیلم‌سازان برای فعالیت در ژانر کودک از نبود نهادهای حامی سخن گفت و عنوان کرد که این نهاد متولی چون کار فرهنگی انجام می‌دهد قاعدتاً نباید چشمداشتی به بازگشت سرمایه‌اش داشته باشد.
«رضا فیاضی» که از قدیمی‌های حوزه فیلم کودک و نوجوان است عنوان می‌کند که چطور سینمای کودک بدون حامی مانده است و در حال مردن است. وی معتقد است وقتی نه زمان پخش مناسب به فیلم کودک می‌دهند و نه هیچ حمایت دیگری می‌شود طبیعی است که تهیه‌کننده‌ها از فعالیت در حوزه کودک دلزده شوند.
«علی قوی تن»، کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران از خرید ارزان قیمت فیلم‌های ساخته شده در ژانر کودک توسط صداوسیما شکایت دارد و علت اصلی کاهش آثار تولیدی حوزه کودک را در نبود حمایت کافی در هنگام پخش این آثار برای رسیدن به مخاطب اصلی‌اش بیان می‌کند.
«حمیدرضا قطبی» از نبود برنامه ریزی جامع برای حمایت فیلم کودک از مرحله ساخت تا اکران شکایت دارد و عنوان می‌کند که خانواده حتی خبر ندارند که چه فیلمی برای کودک و نوجوان اکران می‌شود. وی معتقد است نهادهایی مانند آموزش‌وپرورش وقتی فیلم مورد تأییدشان در جشنواره رشد رتبه می‌آورد باید برای رساندن آن به دانش‌آموز حمایت کنند.
ارسال دیدگاه