دغدغههای یک مدیر فیلمبرداری سینما در گفتوگو با پانا؛
تعامل کارگردان با فیلمبردار و طراح صحنه سبب ساخت جهان یک فیلم میشود
تهران (پانا) - فرید طهماسبی معتقد است ساختن جهان یک فیلم، چیزی نیست که تک نفره و فقط توسط کارگردان اتفاق بیفتد و اگر چنین اشتباهی صورت گیرد، اکثراً از سوی کارگردانهای آماتور خواهد بود.
فرید طهماسبی فیلمساز و فیلمبردار سینما که در سینمای کوتاه و بلند فعالیت دارد، درباره تفاوت فیلمبرداری در مدیوم بلند سینمایی و کوتاه، به پانا گفت: «همان طور که فیلمسازی در فیلم کوتاه و بلند متفاوت است و به آن متفاوت نگاه میکنند، در فیلمبرداری نیز همان اتفاق میافتد. برخی فکر میکنند کار در فیلم کوتاه، کاری نیمهحرفهای یا آماتور است ولی در واقع اینگونه نیست و عملاً تفاوتی در وجه هنری فیلم بلند و کوتاه و همچنین کیفیت تصاویر وجود ندارد و همان طور که ممکن است فیلم بلندی، بیکیفیت ساخته شود، یک فیلم کوتاه بیکیفیت نیز ساخته میشود. بنابراین برای من به شخصه این تفاوت از نظر کیفیت مطرح نیست و کیفیت و وجه هنری هیچکدام از مدیومها نسبت به دیگری برتری ندارد.»
تفاوتی در کیفیت و وجه هنری سینمای بلند و کوتاه وجود ندارد
وی با بیان اینکه فیلمهای کوتاه ایرانی از نظر کیفیت در سطح بالایی هستند و در دنیا میدرخشند، اظهار کرد: «معتقدم کار فیلمبرداری در سینمای بلند و کوتاه هر کدام دارای زیباییهای منحصربه خودشان است و وقتی من کاری را قبول میکنم، سعی میکنم آن کار را به بهترین شکل ممکن در خدمت فیلمنامه کار و فضاسازی آن انجام دهم و به همین دلیل است که نه فقط فیلم بلند، بلکه فیلم کوتاه نیز کار میکنم.»
برنامهریزی برای تولید منظم مهمترین تفاوت فیلمبرداری آثار کوتاه و بلند است
طهماسبی با اشاره به یکی از تفاوتهای فیلمبرداری آثار بلند و کوتاه، توضیح داد: «از نظر شکل اجرایی و زمانبندی کار، مسلماً به دلیل اینکه با دو نوع متفاوت از سینما مواجهیم، فیلمبرداری نیز متفاوت میشود و البته بیشتر از اینکه در فیلمبرداری این تفاوت دیده شود، در برنامهریزی برای فعالیتهای کل گروه و نه تنها به فیلمبرداری، این تفاوت بروز میکند. همین نکته است که کار در فیلم بلند را سختتر میکند که برنامهریزی و تولید منظمتر و بیشتری میطلبد و ما اگر میبینیم در فیلمهای بلند، کیفیت کمتر است به این دلیل است.»
یک فیلم با تعامل کارگردان با فیلمبردار و طراح صحنه ساخته میشود
وی درباره تعامل با کارگردان و دیگر عوامل گروه برای فیلمبرداری اثر گفت: «قصد دارم به نکتهای اشاره کنم؛ اینکه در ایران نگاه به کارگردانی اشتباه است و خیلیها فکر میکنند کارگردان کسی است که فیلم را میسازد و صاحب تمام و کمال فیلم است، در صورتی که این نگاه در سینمای دنیا و حتی آدمهای موفق وجود ندارد! در سطح بالای سینمای جهان، در واقع کارگردانها، هنرشان را صرف انتخاب آدمهای درست برای ساخت یک فیلم میکنند تا جهانی که دوست دارند، با مشارکت و همفکری یکدیگر بسازند. در تجربه کاری من نیز زمانی که کارگردان با منِ مدیر فیلمبرداری و طراح صحنه تعامل بیشتری داشته و زمان بیشتری برای پیش تولید صرف کردیم تا جهانی را بازبینی کنیم، موفقتر بوده است.»
مدیر فیلمبرداری فیلم سینمایی «مامان» تاکید کرد: «درست کردن جهان یک فیلم، چیزی نیست که تک نفره و تنها توسط کارگردان اتفاق بیفتد و اگر چنین اشتباهی صورت گیرد، اکثراً از سوی کارگردانهای آماتور خواهد بود.»
وی که فیلم کوتاه «من روباه ام» را در کارنامه فیلمسازی خود دارد، درباره جایگاه سینمای کوتاه ایران به پانا گفت: «جامعه ایران درگیر یکسری مسائل جامعهشناختی شده است و هنر نیز میتواند درگیر در این قضیه شود؛ پتانسیلهای زیادی وجود دارد اما به دلیل ساختار اشتباهی که حاکم است، همه چیز خستهکننده میشود. سخنم را ببا ذکر مثالی توضیح میدهم؛ من با دانشجویان دانشگاه فیلم بابلزبرگ آلمان به سبب کار روی مستند «بوم سیاه» در برلین آشنا شدم و همچنان ارتباطم را با آنها حفظ کردهام. این دانشجویان طی دو سال، کارهای بسیاری انجام داده و در مسیر کاری خود پیشرفت کردهاند اما این در حالی است که ما به دلایل اقتصادی، سختیهای تولید فیلم، کمبود حمایتها و اساساً جایگاهی که هنرمند در جامعه ندارد، نتوانستیم کاری انجام دهیم. این موضوع سبب شده وقتی امسال فیلمبرداری فیلم کوتاهی را برعهده دارم -چون کار در فیلم کوتاه به دلیل گرانی هزینهها بسیار سخت شده است- تجهیزاتش یک سوم فیلم کوتاهی است که سه سال پیش فیلمبرداری میکردم!»
محدودیتهای اقتصادی و کمبود حمایتها سبب پسرفت فیلمسازها شده است
طهماسبی افزود: «منِ فیلمبردار که میتوانم بیان سینماییام را با ابزار جدید به روز کنم، حالا با این شرایط محدودتر میشوم و این به نوعی، پسرفت محسوب میشود. بنابراین فیلمسازها کارشان سختتر است برای اینکه دامنه خلاقیتشان محدودتر میشود. البته خیلی از آنها هم هستند که خودشان را گول میزنند و میگویند در محدودیت پیشرفت حاصل میشود!»
وی تصریح کرد: «از دیگر عواملی که سبب درجا زدن و عقب ماندن فیلمسازهای ایرانی شده، مساله بیماری کرونا است. من به شخصه دوست دارم از کاری که انجام میدهم لذت ببرم و به عنوان شغل به فیلمبرداری نگاه نکنم اما این اتفاق نمیافتد و حمایتهایی که نیست، اذیت کننده است.»
طهماسبی گفت: «قبل از کرونا، با یک شرکت فیلمسازی در ارمنستان صحبت کردم تا فیلمی بسازم و قرار بود نیمی از پروژه توسط شرکت ارمنستانی و نیمی دیگر را در ایران به دنبال سرمایهگذار بگردم و فیلمم را بسازم اما به مدت چندین ماه به هر دری زدم بسته بود! و این در حالی اتفاق افتاد که نامه رسمی از شرکت فیلمسازی ارمنی را در دست داشتم که قول همکاری در نامه داده بود. این موضوع نشان میدهد فیلمسازی در ایران مهم نیست و فیلمهایی که ساخته میشوند با خون دل و سرمایه شخصی فیلمسازها به ثمر میرسند. این رویه سبب شده که تعداد زیادی از فیلمسازهای مستعد از فیلمسازی باز بمانند.»
ارسال دیدگاه