چرا مسئولین به تماشای تئاتر کودک و نوجوان نمی‌روند

«آرش شریف‌زاده» کارگردان نمایش کودک و نوجوان، نویسنده و بازیگر و طراح عروسک و دکور است و تاکنون آثاری مانند «گروفالو»، «کلوچه های خدا»، «خروسی که می‌خواست شب را ببیند»، «خروسک پریشان» و «بنیامین و بن تن» و همچنین «دزد لالایی‌ها» را در حوزه کودک و نوجوان به نمایش گذاشته است.
کرونا بدترین ضربه را به تئاتر کودک و نوجوان زد
«آرش شریف‌زاده»، در گفت‌وگو با پانا درباره وضعیت تئاتر کودک و نوجوان در شرایط کرونا عنوان کرد: «این موضوع در دو بخش قبل از کرونا و بعد از کرونا تعریف می‌شود. تئاتر کودک و نوجوان بسیار مهجور است. نباید صرفاً به چند جشنواره‌ای که در این حوزه برگزار می‌شود، نگاه کرد. چند کار نمایش داده می‌شود و حالا بماند که چه زمانی امکان اجرایش فراهم شود. ناگفته نماند در این حوزه جشنواره بین‌المللی همدان را داریم که اتفاق خوبی است اما به لحاظ کیفی کار تئاتر کودک و نوجوان یا خوب بود یا بینابین و به‌طورکلی قبل از کرونا روند رو به بهبودی در حوزه تئاتر کودک و نوجوان در حال جریان بود. هم دوستانی را داشتیم که همچنان نگاهشان به کار کودک یک نگاه دهه شصتی بود و هم دوستانی را داشتیم که کارهایی قابل مقایسه با سطح جهانی ارائه می‌کردند اما کرونا واقعاً شرایط بدی را برای تئاتر کودک و نوجوان رقم زد. من35سال است فقط کار کودک انجام داده‌ام و می‌گویم کرونا بدترین ضربه را به تئاتر کودک و نوجوان زده است. متأسفانه هیچ حمایتی هم از تئاتر کودک در شرایط کرونا نشده است. در صحبت حرف از کودک زیاد است اما در عمل کمتر توجهی به این حوزه وجود دارد.»
چرا مسئولین به تماشای تئاتر کودک نمی‌روند؟
شریف‌زاده با مقایسه کار تئاتر بزرگ‌سال و کودک عنوان کرد: «کار تئاتر بزرگسال هزینه های خودش را کم یا زیاد دارد اما درمورد کار کودک را نمی توان کم هزینه جلو برد. نمی‌توان کار کودکی روی صحنه برد که رنگ نداشته باشد و دکور مناسب کودک نداشته باشد. پس طبیعی است که هزینه بالاتری دارد. این در شرایطی است که در بین خود تئاتری‌ها اگر کسی کار کودک انجام می‌دهد چندان سطح بالا نگاه نمی‌کنند و حالا با این توصیف از مسئولین نمی‌توان انتظار زیادی داشت چون اصلاً تئاتر کودک را نمی‌شناسند و حتی برای تماشای آن نمی‌آیند.»

جای تبلیغ تئاتر کودک در تلویزیون خالی است
کارگردان نمایش «خروسی که می‌خواست شب را ببیند» بابیان اینکه تئاترهای خوب به‌خوبی دیده نشده‌اند، عنوان کرد: «تئاتر کودک بهتر است از طرف رسانه ها بیشتر مورد توجه قرار گیرد و در کنار تبلیغات فرهنگی تئاتر کودک هم اجرا شود. درواقع از رسانه های تصویری کمک بگیریم که تبلیغ تئاتر کودک داشته باشند. اگر این اتفاق بیافتد خانواده ها تئاتر کودک را بخشی از زندگی شان می بینند.»
وی افزود: «در تئاتر نمایش‌های خوبی داریم اما بخش خصوصی هم اگر کاری در این حوزه انجام دهد، خوب تبلیغ نمی‌کند و کارهای خوب و حرفه‌ای دیده نمی‌شود. این در حالی است که انیمیشن‌ها بهتر از تئاتر کودک دیده می‌شوند. حداقل وقتی در شبکه کودک نمایش داده می شود، کار خوب ارایه می شود و مخاطب سلیقه حرفه‌ای پیدا می‌کند.»
کمبود سالن نباید مانع اجراهای متعدد در حوزه کودک شود
این کارگردان تئاتر کودک درباره مولفه هایی مانند کمبود سالن‌های اجرا و تعداد کم اجرا در حوزه کودک و تأثیرگذاری آن بر کیفیت تئاتر کودک، عنوان کرد: «من تجربه برگزاری دو اجرا در حوزه کودک آن هم در یکسال که اتفاقا بسیار هم پرطمطراق بود، داشته‌ام. یکی در کانون و یکی در تالار هنر اجرا شد و بازخوردی که از برخی از همکاران تئاتری گرفتم این بود که معتقد بودند اگر فردی پشت سرهم کار کند کیفیت کارش پایین می‌آید. تجربه من می‌گوید در کمترین امکانات و در محدودیت هم می‌توان زیاد و اثرگذار کار کرد. مهم این است که کار خوب باشد. من هم معتقدم که خیلی خوب است که یک سالن اختصاصی و یک تالار وحدت اختصاصی برای کار کودک داشته باشیم ولی حالا که نیست نباید کم گذاشت و اجرا نکرد. اگر سالن محدود و کوچک است خب کاری در همان ابعاد و اندازه ارایه شود.»
وی افزود: «من معتقد نیستم بازیگر در حوزه تئاتر کودک حتماً باید حرفه‌ای باشد. من معتقدم باید تخصص داشت و کار را بلد بود حالا هرکجا باشیم می‌توانیم کار هنری خوب ارائه دهیم. من در همین وضعیت کرونا هم فعالیتم را متوقف نکرده‌ام. معتقدم کار تئاتر کودک باید جدی و حرفه‌ای و تخصصی انجام شود. مخاطب کودکی که در فرهنگسرا به تماشای نمایش می‌آید با مخاطب کودک تالار وحدت، برای فرد حرفه‌ای این حوزه، هیچ تفاوتی ندارد.»
در شهرستان‌ها استعدادهای نهفته زیادی در تئاتر کودک وجود دارد
شریف‌زاده درباره فعالیت‌های تئاتری‌اش در شهرستان‌ها گفت: «کار در شهرستان‌ها واقعاً تجربه خوبی است. من حتی فکر نمی‌کردم در شهرستان‌ها بتوان کار کودک انجام داد چون شاید در حد چند کار در جشنواره‌ای مثل همدان دیده‌ایم. گمان می‌کردم محدودیت‌های شهرستان‌ها باعث شده چندان کارهای سطح بالا از آن‌ها نبینیم اما مدتی با هزینه شخصی به شهرستان‌ها رفتم و آموزش‌های متعددی گذاشتم و تصورم نسبت به تئاتر کودک در شهرستان‌ها تغییر کرد. همه فکر می‌کنند فقط کار خوب را در تهران می‌توانند تماشا کنند درحالی‌که چنین نیست. منتها باید کار خوب را به شهرستان برد و ارائه کرد. همه حرف من درباره کار کودک این است که باید کار خوب ارائه شود نه اینکه هر کاری اجرا شود تا تصور مسئولین و حتی خانواده ها نسبت به کار کودک پیش پا افتاده نباشد.»
اعتماد به کار خوب منجر به تولید انبوه کار خوب در حوزه کودک می‌شود
آرش شریف‌زاده در انتها درباره مهم‌ترین تغییر در حوزه تئاتر کودک برای احیای این حوزه اظهار کرد: « در سینما می‌بینیم اسم فرد روی کارش هست؛ مثلاً حاتمی کیا، بیضایی و خیلی از این اسامی بزرگ، کار ضعیف ارائه نمی‌کنند مگر اینکه کار نسبت به کارهای دیگرشان یک پله پایین‌تر یا بالاتر باشد. در حوزه کودک هم کارگردان‌های جوان حرفه‌ای و پرکاری داریم که کارنامه خوبی از خود به جا گذاشته‌اند. باید اعتماد شود و به این کارگردان‌های کودک و نوجوان که تعدادشان هم خیلی زیاد نیست، سفارش داده شود. کم‌کم کارهای خوب تولید می‌شوند و از سوی دیگر تلویزیون هم به تبلیغ این کارها کمک کند تا خانواده‌ها با کار خوب آشنا شوند و سطح کار کودک بالا آید. کار باید به کاردان سپرده شود. درکنارش هم آموزش‌ها جدی‌تر پیگیری شود تا اتفاق خوبی بیافتد.»