با مجله رشد کودک بیشتر آشنا شویم

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دفتر انتشارات و فناوری آموزشی با وظیفه اصلی مدیریت و تولید نشریات رشد از دفاتر تابع سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش است. این دفتر در سال ۱۳۴۱ با عنوان مرکز تهیه خواندنی‌ها برای نوسوادان تأسیس شد و وظیفه تولید و توزیع نشریات پیک را به عهده گرفت.

تاریخچه مجلات رشد

نخستین ارگان رسمی وزارت معارف با عنوان اصول تعلیمات بود که در فروردین ۱۲۹۸در عرصه‌ فرهنگ این مرز و بوم ظاهر شد. این نشریه در سال‌های بعد به تدریج با نام‌های مجله «تعلیم و تربیت»، «ماهنامه فرهنگ» و «ماهنامه آموزش‌و‌پرورش» انتشار یافت. در سال ۱۳۴۱ نیز «دفتر انتشارات کمک آموزشی» فعالیت خود را آغاز کرد.

این مرکز، بعد از مدت‌ها مطالعه و تحقیق، از سال ۱۳۴۲ به تدریج به انتشار مجموعه نشریاتی با عنوان اصلی »پیک« و عناوین فرعی »کودک«، »نوآموز«، »نوجوان«، »جوان«، »معلم» و «خانواده» و هم‌چنین «ماهنامه آموزش و پرورش» همت گماشت. اغلب این مجله‌ها، هر پانزده روز یک‌بار در طول سال تحصیلی منتشر می‌شدند و شمارگان آن‌ها در هر شماره، در مجموع سه میلیون نسخه بود که تا حد امکان در شهرها و روستاهای سراسر کشور توزیع می‌شد. پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نام مجلات «پیک» به «رشد» تغییر کرد.

نخستین نشریه از گروه نشریات رشد، مجله «رشد معلم» بود که در مهرماه ۱۳۶۰ پا به عرصه مطبوعات کشور گذاشت. سپس رشد «دانش‌آموز» و پس از آن «رشد نوجوان» منتشر شد. طولی نکشید که علاوه بر هشت عنوان نشریه‌ای که جایگزین نشریات پیک شده بود، چندین نشریه جدید نیز به جمع این خانواده اضافه گردید. از این نشریه‌های جدید، مجله «رشد تکنولوژی آموزشی» به صورت ماهنامه بود و بقیه به صورت فصلنامه منتشر می‌‌شدند.

در سال‌های بعد، علاوه بر افزایش شمارگان مجلات رشد، عنوان نشریات نیز بر اساس نیاز مخاطبان و شرایط اجتماعی ارتقاء یافت. اکنون عده زیادی از پژوهشگران، نویسندگان و کارشناسان مسائل آموزش و پرورش در دفتر انتشارات و فناوری آموزشی در زمینه تولید مجلات رشد همکاری دارند و برای ارائه هرچه مطلوب‌تر این مجلات می‌کوشند.

نگاهی به رشد کودک

دفتر انتشارات و فناوری آموزشی قصد دارد در سلسله گزارش‌هایی به معرفی مبسوط مجلات رشد بپردازد. در اولین گام به معرفی ماهنامه «رشد کودک» از گروه ماهنامه‌های دانش‌آموزی می‌پردازیم. با ما بمانید!

رشد کودک مجله‌ای است که برای خردسالان دوره آمادگی و دانش‌آموزان پایه اول دبستان، در ۱۶ صفحه و ۹ شماره در سال تحصیلی منتشر می‌شود. انتشار این مجله از مهرماه ۱۳۴۸ با عنوان «پیک کودک» آغاز شد و پس از انقلاب اسلامی در مهرماه سال ۱۳۷۳ با نام «رشد کودک» به انتشار خود ادامه داد.

هر شماره از رشد کودک دارای مطالبی در زمینه قصه و داستان، شعر، گزارش، مقاله، تعلیمات اجتماعی و آشنایی با مفاهیم انسانی، دانش عمومی، کاردستی، بازی و سرگرمی و ... است که با هدف رشد ذهنی و عقلی و کسب مهارت و اعتماد به‌نفس کودکان ارائه می‌شود. این مجله را در کلاس‌های پیش‌دبستانی و اوّل دبستان مربیان و معلمان و یا در خانه پدران و مادران برای کودک و خردسال می‌خوانند. مطالب مجله رشد کودک ساده و کوتاه است تا کودکان کلاس اول دبستان به مرور که «خواندن» را می‌آموزند خود بتوانند بدون کمک گرفتن از دیگران بخوانند.

بنا بر این گزارش، تاکنون ۲۷ دوره و ۲۲۶ شماره از ماهنامه آموزشی، تحلیلی و اطلاع‌رسانی رشد کودک منتشر شده است. در حال حاضر محمدابراهیم محمدی مدیرمسئول، مهری ماهوتی سردبیر و مریم سعیدخواه مدیرداخلی اسن مجله هستند. همچنین مریم اسلامی به عنوان کارشناس شعر و مجید راستی به عنوان کارشناس قصه با رشد کودک همکاری می‌کنند.

برای دسترسی بهتر علاقه‌مندان به رشد کودک، از تابستان ۱۴۰۰ در سایت مجلات رشد، صفحه‌ای به این مجله اختصاص داده شده است که مطالبی چون دوست من، زمین ما، قصه، سینمای کودک، شعر و ... ارائه شده است. آثار مخاطبان این مجله در زمینه نقاشی، عکس و فیلم نیز در این صفحه بارگذاری شده است.

دسته‌بندی مجلات رشد

مجلات رشد با زمینه آموزشی، تحلیلی و اطلاع‌رسانی تولید و در دو گروه ماهنامه‌ها (دانش‌آموزی ـ بزرگسال) و فصل‌نامه‌های تخصصی (علوم انسانی و علوم پایه و فنی) منتشر می‌شوند و در چهار دسته قابل طبقه‌بندی هستند:

الف) مجلات دانش‌آموزی
• رشد کودک (برای کودکان پیش‌دبستانی و دانش‌آموزان پایه اول دبستان)
• رشد نوآموز (برای دانش‌آموزان پایه‌های دوم و سوم دبستان)
• رشد دانش‌آموز (برای دانش‌آموزان پایه‌های چهارم، پنجم و ششم دبستان)
• رشد نوجوان (برای دانش‌آموزان دوره متوسطه اول)
• رشد جوان (برای دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم)
• رشد هنرجو (برای هنرجویان دوره فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش)
• رشد برهان ریاضی متوسطه ۱ (برای دانش‌آموزان دوره آموزش متوسطه اول)
• رشد برهان ریاضی متوسطه ۲ (برای دانش‌آموزان دوره آموزش متوسطه دوم)

ب) مجلات بزرگسال
• رشد معلم
• رشد فناوری آموزشی
• رشد آموزش ابتدایی
• رشد مدرسه فردا

رشد آموزش مشاور مدرسه

• رشد مدیریت مدرسه

ج) فصلنامه‌های علوم انسانی
• رشد آموزش قرآن و معارف اسلامی
• رشد آموزش زبان و ادب فارسی
• رشد آموزش علوم اجتماعی
• رشد آموزش تاریخ

• رشد آموزش جغرافیا
• رشد آموزش هنر

• رشد ‌آموزش زبان‌های خارجی
• رشد آموزش تربیت‌بدنی
• رشد آموزش پیش‌دبستانی

• رشد آموزش خانواده
• رشد جوانه

د) فصلنامه‌های علوم پایه و فنی
• رشد آموزش علوم زمین

• رشد آموزش فیزیک
• رشد آموزش شیمی
• رشد آموزش ریاضی
• رشد آموزش زیست‌شناسی
• رشد آموزش فنی و حرفه‌ای و کار دانش