مهدی سلطان محمدی*
دستورالعمل‌ها برای حل مشکلات مسکن منطبق با علم اقتصاد باشد
رئیس مجلس چند روز قبل در پاسخ به انتقاد یکی از هنرمندان که از مجلس درخواست کرده بود که به مسائل اقتصادی مردم توجه بیشتری شود، به این موضوع اشاره کرده بود که مجلس «طرح جهش تولید مسکن» را تصویب کرده و برای «ساختن یک میلیون واحد» قانون نوشته است، «اعتبارات آن در بودجه» دیده شده و «سازوکارش» هم مشخص شده است. رئیس مجلس همچنین اشاره کرده که با وجود مشخص بودن منابع، دولت برای اجرای این طرح مجلس اقدامی نکرده است.
در خصوص اینکه اصولاً چنین طرح هایی، جنبه اجرایی دارد و آیا دولت می‌تواند سالانه یک میلیون مسکن بسازد، اشکالاتی وجود دارد. باید بگوییم طرح‌هایی که بدون کار کارشناسی گسترده و به‌صورت فوری ارائه می‌شود، بیشتر از آنچه پروژه واقعی باشد که مسأله مسکن را حل کند، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. تقریباً تمام دولت‌ها وعده ساخت میلیون‌ها مسکن را می‌دهند اما می‌دانیم که تولید مسکن دست دولت نیست. تولید مسکن باید توسط مردم انجام شود. حتی رئیس مجلس دو هفته قبل اظهار کرده بودند که دولت نباید مسکن بسازد. اما از طرفی ساخت یک میلیون مسکن در سال در مجلس تصویب می‌شود. مسأله مسکن با دستورالعمل‌های دولتی و مداخله مستقیم دولت در تولید یا قیمت‌گذاری حل نمی‌شود و طرح‌های شتاب زده هم برای بازار مسکن مؤثر نیست. نباید طرح‌ها یا برنامه‌ای ارائه شود که اجرای آن ممکن نیست یا اجرای آن مشکلات بعدی به‌وجود می‌آورد.
وعده با برنامه متفاوت است. البته وعده‌ها هم باید قابلیت اجرایی داشته باشد. برنامه برای تحقق نیاز به منابع دارد. مردم از دولت‌ها انتظار دارند مسکن را برای آنان تأمین کند دولت‌ها هم وعده ساخت و ساز می‌دهند. در حالی که می‌دانیم تأمین مسکن باید با حمایت دولت باشد و نه توسط دولت انجام شود. وقتی مثلاً با طرحی در مجلس دولت ملزم به ساخت سالانه یک میلیون مسکن می‌شود یا اینکه وعده ساخت مسکن توسط دولت‌ها داده می‌شود این تصور ایجاد می‌شود که دولت می‌تواند این تعداد مسکن را بسازد و وقتی طرح اجرایی نمی‌شود باز هم تصور این است که دولت در وظیفه خود کم کاری کرده است یا از وظیفه خود شانه خالی کرده است. در حالی که واقعاً دولت این امکان را نداشته که در مدتی مشخص یک میلیون مسکن بسازد و اصلاً ساخت مسکن کار دولت نیست. دولت باید فضا را برای خانه‌سازی آماده کند.
ساخت مدرسه، بیمارستان، خوابگاه‌های دانشگاهی، خانه‌های سازمانی، پروژه‌های عمرانی و... وظیفه دولت است که این ساخت و سازها حدود ۳ تا ۴ درصد میزان ساخت و ساز در کشور است. ساخت منزل مسکونی در تمام کشورها و نیز در کشور ما هم توسط مردم و بخش خصوصی انجام می‌شود. در کشور بیش از ۲۰ میلیون مسکن ساخته شده که ۹۵ درصد آن را مردم ساخته‌اند. در شرایط تحریم و کاهش منابع، وظیفه اصلی دولت تأمین بودجه و تأمین منابع برای امور جاری است. ساخت یک میلیون مسکن از منابع دولتی در شرایط کنونی امکان پذیر نیست. نباید این انتظار را از دولت داشته باشیم. باید از دولت انتظار داشت که شرایط را برای سرمایه‌گذاری فراهم کند تا تورم کنترل شود. اگر شرایط اقتصادی مناسب باشد مسکن توسط مردم و بخش خصوصی ساخته می‌شود.
*کارشناس اقتصاد مسکن
منبع: ایران
ارسال دیدگاه