ابراهیم رسام*
رفتار حرفهای حسابرسی و فرار مالیاتی
این یادداشت با هدف تعیین عوامل نهادی مؤثر بر کاهش فرار مالیاتی و ایجاد محیط نهادی و شرکتی بهتر جهت به حداکثر رساندن وصول مالیات انجام شده است. ما شواهد تجربی در مورد فرار مالیاتی ارائه دادهایم، که احتمالاً اثر دومینو بر سایر شاخصهای اقتصادی و بر کل جامعه دارد.
تحلیلهای اصلی اثبات میکند که هر دو قدرت استانداردهای حسابرسی و رفتار اخلاقی شرکتها، مکانیسمهای نهادی رسمی و غیررسمی قدرتمندی برای کاهش فرار مالیاتی هستند. با وجود این، پس از در نظر گرفتن تأثیر مشترک آنها بر نتیجه، رفتار اخلاقی نسبت به قدرت استانداردهای حسابرسی تأثیر بیشتری بر فرار مالیاتی دارد. علاوه بر آن، رفتار اخلاقی شرکتها تأثیر مهمتری نسبت به قدرت حسابرسی بر کاهش فرار مالیاتی، پیش از بحران مالی جهانی، در طی آن و پس از آن دارد، با وجود این، در طی رکود اقتصادی، رفتار اخلاقی شرکتها نسبت به قدرت نظارتی در جلوگیری از فرار مالیاتی مهمتر است. همچنین ما بهدنبال عوامل افزایشی بودیم که ممکن است فرار مالیاتی را کاهش دهند که انتظار میرفت آنها جمعآوری مالیات را افزایش دهند. بهطور خلاصه، رفتار اخلاقی و مقررات سخت حسابرسی تأثیرگذارتر هستند، اگر هیأت مدیرهها در نظارت و کنترل عملکردها، اثربخشتر باشند. رابطه بین فرار مالیاتی و نهادهای رفتار اخلاقی و مقررات حسابرسی مشروط به وضعیت حفاظت از سرمایهگذار است، این دو نهاد بهترین عملکرد را در کنترل فرار مالیاتی تحت سطح متوسطی از حفاظت از سرمایهگذار دارند.
نهایتاً تأثیر رفتار اخلاقی و مقررات حسابرسی در کشورهایی با درآمد بالا، نسبت به کشورهایی با درآمد کم یا متوسط بسیار بارزتر است. یادداشت حاضر برای سازمانها و سیاستگذاران کاربردهایی در سطح جهانی دارد. سیاستگذاران میتوانند از نتایج برای تنظیم شرایط سازمانی به منظور به حداقل رساندن فرار مالیاتی استفاده کنند که آن نیز جمعآوری مالیات را به کمترین حد میرساند. ابتدا، رفتار اخلاقی سازمانها در رابطه با مقامات و تشکیل هیأت مدیره آنها، اهمیت اساسی در کاهش فرار مالیاتی دارد. علاوه بر آن قدرت استانداردهای حسابرسی به اندازه رفتار اخلاقی شرکتها تأثیرگذار نیست، اگرچه آن تأثیر نامطلوبی بر فرار مالیاتی در گروههای کم درآمد دارد. چارچوب نظارتی بخوبی برای دستیابی به نتیجهای مطلوب تنظیم نشده است، یا آن بخوبی اجرا نمیشود. ناتوانی حیرتانگیز استانداردهای حسابرسی برای جلوگیری از فرار مالیاتی، بخصوص استانداردهای هیأت مدیره، در چارچوبهای قانونی با حفاظت کم و زیاد از سرمایهگذار، که در کشورهایی با درآمد کم و متوسط هستند. علاوه بر آن، هیأت مدیرهها، بهعنوان مکانیسمهای حاکمیتی داخلی، نقش حیاتی در کنترل فرار مالیاتی ایفا
میکنند. بنابراین ما توصیه میکنیم که نهادهای حکومتی یا مربوط به بازار باید از نزدیک بر ساختار هیأت مدیره شرکت نظارت کنند و طبق آن مقرراتی را تنظیم کنند.
بهطور کلی، نتایج اهمیت نقش مشترک شرکتها و نهادهای نظارتی در کاهش فرار مالیاتی را نشان میدهند. بنابراین، یافتهها نیاز به مشارکت این دو گروه با یکدیگر بهمنظور دستیابی به نتایج مطلوب را نشان میدهد. همچنین با توجه به نتایج در مییابیم که هر دو نهادهای کوچک (در سطح شرکتی) و بزرگ (در سطح کشوری) باید مسئولیتهایی در مقابله با فرار مالیاتی به عهده گیرند. همچنین تأیید میکنیم که ایجاد یک محیط نهادی که فرار مالیاتی را کنترل میکند همیشه آسان نیست، بهعنوان مشارکت نظری، یادداشت حاضر نشان میدهد بررسی فرار مالیاتی از دیدگاه تئوری نهادی، بینش غنی و معناداری فراهم میسازد.
*کارشناس ارشد اقتصادی
منبع: ایران
ارسال دیدگاه