طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی؛ نابودی کسب و کارهای اینترنتی یا مسدودسازی پلتفرم‌های خارجی

رمضانعلی صادق‌زاده، مشاور عالی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت در گفت وگو با پانا درباره طرح نمایندگان مجلس با عنوان طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» و نگرانی‌ها درباره تاثیرات منفی آن بر فضای مجازی و کسب و کارهای شکل گرفته در این فضا اظهار کرد:‌ ‌ «براساس آنچه که تاکنون مطرح شده است، طرح نمایندگان مجلس به دنبال آن است که در مورد شبکه‌های مجازی، موتورهای جستجو، سرویس‌های ارزش افزوده و مواردی از این دست محدودیت‌هایی اعمال شود. البته این طرح اکنون در مراحل اولیه است و اگر نگرانی‌ها در خصوص تغییرات احتمالی به خوبی منعکس شود این امکان را دارد که نتایج و آثار سوء این طرح را محدود کند.»

صادق‌زاده عنوان کرد:‌ «اگر طرح مجلس به دنبال محدود کردن تکنولوژی، مواجهه یا مقابله باشد مشکلاتی را در میان مدت برای فعالان اقتصادی و کسب وکارهای موجود در فضای اینترنتی ایجاد خواهد کرد، البته روند تاریخی نشان می‌دهد که این محدودیت‌ها میان‌مدت خواهد بود و به طور مثال با ورود اینترنت اسپیس ایکس محدودیت در فضای اینترنت شدنی نخواهد بود.»

مشاور عالی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت با بیان اینکه هنوز هم در کشور قانون منع استفاده از ماهواره وجود دارد اما به یک قانون بی‌اثر و نشدنی بدل شده است، اظهار کرد: «نمی‌توان در عصر کنونی با تکنولوژی برخورد کرد و تنها باید در مسیر استفاده درست از آن راهکار ارایه داد و آموزش‌های مناسب را در دسترس عموم قرار داد.»

صادق‌زاده تصریح کرد:‌ «فضای اینترنت همانند چاقویی دولبه است که مزایا و معایب خود را دارد بنابراین به خاطر برخی از معایب نباید آن را کنار گذاشت بلکه باید از آن به درستی استفاده کرد.»

وی با تاکید براینکه باید از این فضا به درستی استفاده کرد، تصریح کرد:‌ «باید با سوار کردن محتوا بر آن فرهنگ خود را تبلیغ کنیم و از بستر آن استفاده کنیم. اینکه گفته می‌شود پیام‌رسان‌های داخلی باید رشد کنند درست است اما باید در یک فضای رقابتی شرایط رشد فراهم شود نه در یک فضای محدودکننده.»

فیلترینگ تلگرام هم استفاده از آن را محدود نکرده است

مشاور عالی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت عنوان کرد: «اگرچه تلگرام با حکم فیلتر شده است و در کنار آن پیام‌رسان‌هایی مانند سروش، آی گپ و بسیاری از شبکه‌های دیگر داخلی وجود دارند، اما تلگرام باز هم مورد استفاده است بنابراین محدودیت‌ها نمی‌توانند استفاده از آنها را محدود کند.»

وی افزود: ‌«اینترنت فراجغرافیایی به زودی ضرورت استفاده از اینترنت داخلی را از بین خواهد برد و حتی نیاز به اپراتورهای داخلی نیز از بین خواهد رفت و به راحتی می‌توان از اینترنت بین‌المللی استفاده کرد که در اوایل ممکن است، گران باشد اما خیلی سریع ارزان می‌شود. اگرچه ممکن است در ابتدا موافقت کشورها جلب شود اما پس از مدتی دیگر نیازی به مجوز کشورها نیز وجود نخواهد داشت.»

صادق‌زاده با بیان اینکه شاخص استفاده حداکثری از شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک شاخص مثبت تلقی می‌شود، خاطرنشان کرد:‌ «به طور مثال وقتی تعداد کاربران در یک کتابخانه افزایش یابد به عنوان شاخصی مثبت خواهد بود و باید نحوه استفاده از تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی را به درستی را آموزش داد و تاثیرات منفی آنها را تنها با آگاه سازی کنترل کرد.»

مشاور عالی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت گفت:« از دیگر سو، ممنوعیت‌ها تمایل افراد به استفاده از محدود‌شده‌ها را بیشتر می‌کند و باید راهکارهای درست‌تری در مورد استفاده از تکنولوژی‌ها مورد استفاده قرار گیرد.»

وی تصریح کرد:‌ «به زودی در جهان تکنولوژی جدیدی به نام اسپیس ایکس وارد می‌شود که براساس آن تعداد زیادی از ماهواره‌ها در ارتفاع 150 تا 200 کیلومتری از سطح زمین مستقر می‌شوند تا بتوانند خدمات اینترنتی فارغ از مرز جغرافیایی را برای همه کشورها فراهم کنند. حتی بسیاری از تکنولوژی‌هایی که اکنون برای تامین اینترنت مورد استفاده واقع می‌شوند با ورود این تکنولوژی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.»

صادق‌زاده افزود: « گرداننده و مدیریت این تکنولوژی اعلام کرده است که در مراحل نخست عملیاتی شدن این تکنولوژی اجازه کشورها اخذ می‌شود تا اینترنت و تجهیزات مختصر آن به کشورها فروخته شود و کشورها می‌توانند بدون استفاده از زیرساخت‌های داخلی از فضای اینترنت بین‌الملل استفاده کنند.»

مشاور عالی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت خاطرنشان کرد:‌ «این تکنولوژی اینترنتی همانند آنچه که اکنون در مورد ماهواره‌ها وجود دارد عمل خواهد کرد و اینترنت از اپراتور بین‌المللی قابل خریداری خواهد بود که پهنای وسیعی در حدود 100 مگا بایت نیز خواهد داشت.بنابراین با ورود این تکنولوژی‌ها محدودیت‌ها در زمینه اینترنت بی‌اثر خواهد شد؛ البته ممکن است در ابتدا مجوز کشورها اخذ شود اما پس از فراگیر شدن اجازه کشورها نیز کنار گذاشته خواهد شد.»

وی با تاکید براینکه نمی‌توان ورود تکنولوژی به کشور را محدود کرد، تصریح کرد:‌ «بهبود شیوه استفاده از تکنولوژی‌ها باید مورد تاکید قرار گیرد. روند تاریخی نشان می‌دهد در ورود تکنولوژی‌های جدید به کشور چند مرحله طی شده است که یکی از انها مواجهه است و بدون آنکه برنامه‌ریزی برای آن وجود داشته باشد با آن مواجه می‌شوند، به طور مثال 40 تا 50 سال قبل فکس وارد کشور شد و افرادی که می‌خواستند از آن استفاده کنند باید شماره خود را اعلام می‌کردند تا اجازه استفاده از آن را داشته باشند. پس از مرحله مواجهه، مرحله مقابله بود تا به طور عام مورد استفاده قرار نگیرد اما تجربه نشان داد که عموم مردم بعدها از فکس به عنوان ابزاری برای تبادل اسناد استفاده کردند.»

مواجهه، مقابله و پذیرش تلخ راهکار کشور برای ورود تکنولوژی‌ها بوده است

صادق‌زاده خاطرنشان کرد: «به جای انکه ساز و کار و نحوه استفاده از تکنولوژی آموزش داده شود و از آن حداکثر استفاده شود ابتدا مواجهه و پس از آن مقابله صورت گرفت و در نهایت به تلخی حضور آن را پذیرفتند. این روند در مورد ماهواره نیز همین مسیر را طی کرد.»

مشاور عالی آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صمت عنوان کرد:‌ «مثال بعدی آن ویدئوهای وی اچ اس بود که در ابتدا ممنوع بود و جمع آوری شد اما پس از آن به استفاده عموم مردم رضایت داده شد. در مورد تلفن همراه نیز ابتدا باور این بود که تعداد معدودی از شهروندان که پست‌ها و سمت‌هایی دارند از آن استفاده می‌کنند اما به تدریج پذیرفته شد و تکنولوژی تلفن‌های همراه پذیرفته شده و با پیش‌بینی رگولاتوری و تنظیم مقررات و تعدد اپراتورها زمینه استفاده گسترده از ان فراهم شد.»

وی ادامه داد: «مثال دیگر آن اینترنت بود که در ابتدا به تدریج و با تلخی سرعت آن افزایش یافت تا اینکه اکنون که ضریب نفوذ مناسبی درآن وجود دارد اما در ابتدا در مواجهه با آن مقابله شد. اکنون بر بستر اینترنت خدمات و ارزش افزوده زیادی وجود دارد و از شبکه‌های اجتماعی و انواع و اقسام موتورهای جستجو امکان استفاده دارند.»

صادق‌زاده خاطرنشان کرد:‌ «حدود 12 سال قبل وزیر ارتباطات وقت، اینترنت 128 کیلوبیت را برای شهروندان کافی دانسته بود . اکنون با وجود کرونا بسیاری از آموزش‌ها بر بستر فضای مجازی در حال انجام است و انجام سمینارها، وبینارها و بسیاری از جلسات از طریق فضای مجازی صورت می‌گیرد که قطعا اگر سرعت اینترنت محدود باقی مانده بود امکان انجام آن فراهم نبود.»